κατά τον χιουμορίστα, μαθητή τότε, Σάββα Καβαζίδη*, με ‘’μασσημένα’’  ποντιακά, απευθυνόμενος προς τον καντηλανάφτη Γρηγόρη Μπακιρτζή*,  …’’Γληγόρη, τσούπα την πόρτα’’…
Πρέπει να ξέρουμε, ότι από εκεί και πέρα δεν δικαιούνταν να παρακολουθήσουν το σοβαρότερο μέρος της θείας λειτουργίας, οι αλλόδοξοι, αλλά και οι κατηχούμενοι, οι μη βαπτισμένοι (οι χριστιανοί βαπτίζονταν  σε μεγάλη ηλικία, τους πρώτους αιώνες μ. Χ. . Την εποχή, -  τέλη του 4ου αιώνα - , που ο Ιωάννης Χρυσόστομος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ένας από τους τρεις ιεράρχες, έγραφε την λειτουργία, που ακούμε κάθε Κυριακή. Έπρεπε, αυτοί που δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις, να μείνουν απ’ έξω. Να βρουν τις θύρες της εκκλησίας κλειστές!)
Βαρέθηκε φαίνεται ο παπά – Ηλίας του Αγίου Δημητρίου, να υπενθυμίζει τον κανδηλανάφτη Γρηγόρη να έχει το νου του και να τηρεί τον κανονισμό κλείνοντας τις πόρτες του κυρίως ναού και προχωρούσε ερμηνευτικά τις υποδείξεις του στην ποντιακή, …’’Γρηγόρη τσούπα την πόρταν’’…
Μικροί μαθητές εμείς στις αρχές της δεκαετίας του ’50, βλέπαμε τον καημένο Γρηγόρη, να τρέχει κρατώντας με το αριστερό τη ξεθωριασμένη φαρδιά του ρόμπα εν είδει ράσου, και με το δεξί να κλείνει συμβολικά το πορτάκι της χαμηλής εισόδου του ναού από την νότια πλευρά που έβλεπε προς το παλιό Γυμνάσιο.
Φαίνεται, πως ο ταπεινός λευίτης παπά - Ηλίας χειροτονημένος στον Πόντο της Ανατολής, ερχόμενος στην Ευρωπαϊκή Ελλάδα, ήθελε να υπενθυμίζει το αρχικό τελετουργικό της λειτουργίας, που η πολύπαθη Ανατολή, αν δεν το τηρούσε, τουλάχιστο το γνώριζε.
Δεν είχε δυσκολία να χρησιμοποιεί την ποντιακή ο καλός παπά – Ηλίας, για να γίνει κατανοητός, όταν χρειάζονταν. Μια άλλη φορά ο Σάββας, θερμός ενορίτης και ταλαντούχος αναμεταδότης στη γειτονιά, παρουσίαζε με τρεμάμενη φωνή τον καλοκάγαθο παπά – Ηλία να λέει ψαλμωδικά:  Την άλλεν Κερεκήν να έλθετε, θα δίγωμεν σας, ολίγον τυρόν και σκόνη γάλα*…
Και βέβαια η ανταπόκριση του κοινού ήταν μαζική, αν σκεφθεί κανείς τις εποχές φτώχιας που διανύαμε στο Κιλκίς…
* Παπά – Ηλίας Παπαδόπουλος (1888 – 1986): Από την Θεοδοσιούπολη, (όπως αρέσκονταν να λέει το Ερζερούμ) της Ασιατικής Τουρκίας. Εφημέριος στην ενορία του Αγίου Δημητρίου επί εικοσαετία (1939 – 1959). Προηγουμένως ιερουργούσε στην Ξηρόβρυση. Ετάφη στην Ξηρόβρυση.
* Γρηγόρης Μπακιρτζής: Καντηλανάφτης στον Άγιο Δημήτριο, μέχρι το 1978, χρονιά του θανάτου του. Διέμενε επί της Διοικητηρίου (τώρα Ουτσκούνη), στη συνέχεια του μύλου Πασχάλη,  οικίας Καβαζίδη και Δημητριάδη.
* Σάββας Καβαζίδης 1939 - 2002: Ο γνωστός ανώτατος αξιωματικός της Αστυνομίας Πόλεων. Μαθητής του Γυμνασίου Κιλκίς τη δεκαετία του ’50. Απεβίωσε στην Αθήνα.
* Σκόνη γάλα: Αποβουτυρωμένο γάλα σε στερεή μορφή σκόνης. Μεγάλες ποσότητες σκόνης γάλακτος, μετά από διάλυση, μετά η άνευ κακάου, με συνοδό χορηγία τυριού η κρέατος σε κονσέρβα, καταναλώθηκαν τα δύσκολα χρόνια της ανέχειας μετά τον πόλεμο, σταλμένα από Αμερική σε οργανώσεις, σχολεία, Εκκλησία κλπ.
Κιλκίς Νοέμβριος 2017