Αλλά μήπως έπαυσαν να φεύγουν κι από τον τόπο μας μετανάστες, ένεκα της αγιάτρευτης πληγής της κρίσης; Έλληνες μετανάστες και μετανάστες από τον τόπο μας, με κατεύθυνση όπου γης, ΕΕ, Αμερική, Αυστραλία, ακόμη και στα Αραβικά εμιράτα! Ελεύθεροι επαγγελματίες για τους εργασιακούς μοχλούς της σχεδόν… ομογενοποιητικής ξένης. Πτυχιούχοι και φτασμένοι επιστήμονες κάθε λογής φεύγουν από μας και γίνονται γρανάζια άρτιας λειτουργικότητας, σχεδόν όλοι τους, στην κοινωνική, επιχειρηματική κι επιστημονική μηχανή της αλλοδαπής. Ακόμη και με την αναβολή οικογενειακής πληρότητας παραμάσχαλα, αντιμέτωποι με τη φυσιολογική ανθρωπινή τους ολοκλήρωση, από ανάγκη να βρούν μιάν καλύτερη κοινωνική αποδοχή και επαγγελματική εξέλιξη στα ξένα.
Και οπίσω, στην πατρώα γη, απομένουν αυξανόμενα τα ποσοστά της γήρανσης, δημογραφικής, πολιτικής, πολιτισμικής, επιστημονικής, παραγωγικής, αναδημιουργικής!
Η πατρίδα μας είναι μεν γεωφυσικά ευνοημένη αρχαιόθεν, με ο,τι αυτό εμπεριέχει και σηματοδοτεί. Και όμως, γεωπολιτικά, όπως άλλοτε, ακόμη πιο πολύ σήμερα πασχίζει να ισορροπήσει πάνω στην πλάστιγγα παγκοσμίων “tera”συμφερόντων και εντοπίων “micro”διεκδικήσεων. Ποιος απ᾽ αυτούς θα ήθελε ή θα σκεφτόταν να υπολογίσει την Ελληνική αρχοντιά με τους μοναδικούς Ελληνικούς “καταλύτες” στη γένεση, την πορεία και την εξέλιξη του κυρίαρχου πολιτισμικού “είναι”; Ακόμη και οι εντόπιοι εντολοδόχοι “micro”ρυθμιστές των εξελίξεων αρκούνται, μόνο που θεώνται την πατρίδα ως απλή χωροθεσία του τελικά ιδιωτικού πολιτικού τους βίου και της δράσης· αυτές είναι οι προτεραιότητες της σκέψης και της πράξης τους, πιστοποίηση ασημαντότητας στις παγκόσμιες εξελίξεις.
Ο κόσμος μας παγκοσμίως είναι πλέον όχι ορθάνοιχτος, αλλά από παντού ολάνοιχτος σε ανταλλαγές και μεταλλαγές, αλλαγές και παραλλαγές, χωρίς τελειωμό. Χωρίς δισταγμό οι διεθνιστές κροίσοι επιδοτούν δημογραφικές αναμείξεις. Με καταπιέσεις και πιέσεις πολέμων. Με ηπιότερους μηχανισμούς την πτώχευση των οικονομιών και τη δουλοπρέπεια της πολιτικής. Με ιδεολογική δικαίωση την πολυφημισμένη πολυπολιτισμικότητα. Παρόλο που παραμένει αδυσώπητη οπίσω της η τόσο πρωτόγονη και πρωτογονική ιδιοτέλεια, επιθετικότητα, διεκδικητικότητα, αρπακτικότητα.
Μέσα σ᾽ αυτό το παγκόσμιο σκηνικό, οπού σε μας έλαχαν κλήρος επιβίωσης οι μισές δεκαετίες από τον 20ο αι. μέχρι το 2016 μ.Χ. του 21ου αι., τίθενται προς εμάς τους χθεσινούς και τωρινούς διαχειριστές της εντόπιας ιστορικότητας αμείλικτα τα ερωτήματα.
Ερωτήματα όχι τόσο από το παρελθόν και το παρόν, αλλά κυρίως από το… απροσδιόριστο μέλλον όσων θα μας διαδεχθούν, των σημερινών και των αυριανών παιδιών και νέων, που (θα) μας ανακρίνουν μεθαύριο με το βλέμμα της αγωνίας τους (αν μη και της απογοήτευσης και της κατάθλιψής τους και της ολοτελούς δικής μας απόρριψης):
ώστε αυτή είναι για μας και για κείνους και για όλον τον κόσμο η τωρινή εκπαιδευτική περίληψη της εξάκουστης δυναμικής τόσων αιώνων εγχριστωμένου ελληνικού πολιτισμού;
μια ριζική μεταλλαγή του κοινωνικού και πολιτισμικού μας γονιδιώματος, ώστε να μη θυμίζει ελληνικότητα και ρωμηοσύνη;
μια υποτίμηση και τελικά αυτοαναίρεση της ακάματης ηρωικής ιστορίας μας και μια σχετλιαστική απόρριψη της πολυδημιουργικής ιερής μας παράδοσης;
μια τόσο βέβηλη υποβίβαση της ιστορικότητας τόσων αιώνων απλά και μόνο σε διατηρητέα μνημεία της Unesco ― επισκέψιμα “μνήματα” τουριστικής αξίας;
η θεσμική σχεδιαστική και πρακτική προτίμηση ο,τιδήποτε “ξένου”, με ιδεοληπτική απόρριψη ο,τιδήποτε ολοζώντανου “δικού μας” (της άγιας θρησκευτικότητας με δυναμική παγκόσμιας ιεραποστολής, της ολοζώντανης πολύκλωνης γλώσσας, της ευλογημένης και πληθωρικής κοινωνικής εθιμικής ζωντάνιας);
ακόμη και αν με τέτοιες κρατικές λογικές και εκπαιδευτικές πρακτικές χάνουμε ολότελα από τη δική μας θέαση και βίωση το κάλλος της αποκαλυμμένης αλήθειας, την καλλιεργημένη φρόνηση της δικαιοσύνης, την κοπιώδη σωφροσύνη της αρετής, σαν μοναδική φιλοσοφία ένθεης ζωής και λόγων;
ακόμη κι αν αποταχθούμε την πιο σπουδαία ιστορική μοναδικότητά μας, την μοναδική υπεριστορική δικαίωσή μας, την ελληνική αποδοχή και έκφραση του ευαγγελίου της σωτηρίας;
Και όμως! αυτό αποτολμάται για ολόκληρες δεκαετίες πάνω στο “σώμα” της νεοελληνικής Παιδείας, με ατέλειωτες αναστοχοθεσίες στην “ψυχή” της κρατικής μας Παιδείας!
Και εδώ, μας “έρχονται” αμείλικτα τα ερωτήματα ―πάλι από το μέλλον των παιδιών μας, των αυριανών Ελλήνων― προς εμάς τους χθεσινούς και τους σημερινούς πολυ-ημι-μαθείς:
Οι ατέλειωτες πολιτικές μεταρρυθμίσεις της Παιδείας καθορίστηκαν σαν ρωμαλέα διαλεκτική απόκριση στις παγκόσμιες προθεσμίες, που τρέχουν βεβαίως ηλεκτρονικά; ή μήπως “φαγώθηκαν” λαίμαργα κι αμάσητα, με μιάν αλόγιστη κι ασυλλόγιστη νηπιομανία αναφομοίωτου εκσυγχρονισμού;
Ως που επιτράπηκε να δουλέψει δημιουργικά το κέφι της γηγενούς πολιτισμικής μας δυναμικής; Κι ως που πρόλαβε την αμηχανία του κοινωνικού σώματος σαν οδοστρωτήρας ισοπέδωσης η κάθε λογής ιδεοληπτική μειονεξία των μεταβολισμένων πολιτικών παραγόντων;
Ποιες υπήρξαν επιτέλους οι πολιτικές προτεραιότητες των αρμοδίων; Να ανεύρουν και να διασώσουν τα περισπούδαστα της γνώσης και του ήθους μας ή να αλλοτριώσουν τα πάντα σ᾽ αυτόν τον τόπο; Να τιμήσουν τον πομποδέκτη του δικού μας πολιτισμού ή να προσομοιώσουν τα πάντα ηλεκτρονικά στην εικονική πραγματικότητα μόνον του άψυχου δυτικού πρακτικισμού;
Να αναδείξουν ειδικότερα το εντόπιο δυναμικό, αλλά και να “επαναπατρίζουν” περιοδικά τους Έλληνες επιστήμονες της αλλοδαπής σαν υποδείγματα δημιουργικότητας και έμπνευση δραστηριότητας και εισηγητές εκπαιδευτικής πολιτικής, μαζί με όσους πονούν κυριολεκτικά τούτον τον τόπο;
Κάποτε στην πατρίδα μας η Παιδεία σε γενικά πλαίσια ήταν εργαλείο αναπαραγωγής και διάσωσης της μορφωτικής και κοινωνικής παράδοσης του Ελληνισμού. Η Παιδεία τότε, με ελάχιστα μορφωτικά και εκπαιδευτικά “εργαλεία”, πάντως πάσχιζε να αναδείξει κοινωνικά στελέχη, επιστημονικούς φορείς, κοινωνικοπολιτικά όργανα, με ολίγιστες αντικοινωνικές απώλειες. Το “σήμερα” της κοινωνίας μας είναι πανθομολογουμένως κάθετα απογοητευτικό. Και αν δεν υπήρχαν δημιουργικοί πολιτιστικοί σύλλογοι, αν δεν συνεισέφερε εν μέρει το εκκλησιαστικό σώμα (μέσω των γονέων και των ενοριακών δράσεων), δεν αποκλείεται η ελλειμματικότητα να ήταν πολλαπλάσια.
Σήμερα, θεωρητικά και πρακτικά, τι λογής εργαλείο είναι η Παιδεία; Τι θα έπρεπε να είναι; Και τι εικόνα μορφωτικών και παιδαγωγικών αναλογιών παρουσιάζει σε σχέση με τα αντίστοιχα Ευρωπαικά και διεθνικά όργανα, που εκείνα αναπαράγουν την παραδοσιακή τους αλαζονεία και αποδόμηση;
Με τις σχετικές (ή μήπως άσχετες;) παιδαγωγικές οδηγίες και τους προκαθορισμένους εκπαιδευτικούς στόχους, ποια παραδείγματα μορφωμένων ανθρώπων έχουν να μας δείξουν οι αρμόδιοι των εκάστοτε εκπαιδευτικών πολιτικών μας εδώ στην Ελλάδα;
Πόσο έχει διερευνηθεί το κοινωνικό σώμα της Ελλάδος, με ψυχοκοινωνιολογικές έρευνες στους μορφωμένους των προτύπων-στόχων Παιδείας, πάνω στην ψυχολογική και κοινωνιολογική πληρότητα ανθρωπινού ήθους; Που θα καταλογίσουμε τα ατομικά δράματα, τα οικογενειακά δράματα, τα κοινωνιολογικά δράματα; Πόσο μερίδιο ευθύνης αναλογεί στην τάχα εκσυγχρονισμένη εκπαιδευτική πολιτική και στα οικογενειακά, τα εκπαιδευτικά και τα κοινωνικά ελλειμματικά αντιπρότυπα, για την ανολοκλήρωτη ποιότητα και την ανεστιότητα των παιδιών και των νέων μας;
Και όλα αυτά, βεβαίως, σε αντικειμενική αντιπαραβολή με τις προγενέστερες εποχές και τις τότε και τις σημερινές κοινωνικές-εργασιακές-επιστημονικές απαιτήσεις.
Μήπως πρέπει δημόσια να μας “απολογηθεί” με λόγια ξεκάθαρα το αρμόδιο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το “εργαλείο” σχεδιασμού της εκάστοτε παιδαγωγικής πολιτικής; Με μιάν συγκριτική παρουσίαση, ανάλυση και αξιολογική ανάταξη των παιδαγωγικών στόχων των τελευταίων δεκαετιών του 20ου και των δύο δεκαετιών του 21ου αιώνος…
Ως τότε, οι γονείς ας αναζητήσουν το νόημα της ύπαρξης και της ζωής για τους ίδιους και τα παιδιά τους στα τέλεια πρότυπα των οικογενειών και των προσώπων των αγίων Τριών Ιεραρχών. Ώστε να τα επιποθήσουν για τον ίδιο τους τον εαυτό και να τα διδάξουν με αγαπώσα τέχνη και διακριτική λεπτότητα στα παιδιά τους (“ζύμη” και για τα παιδιά, συνάμα όλης της κοινωνίας μας).
Δεν είναι “παρελθοντολογία” η αρετή του ήθους και η παρεμβατική θυσιαστική τους τόλμη, η πολυμερής ολοκληρωμένη σοφία και η άρτια κοινωνική δικαιοσύνη, η ακέραια ορθόδοξη πίστη και η ανυποχώρητη ορθοπραξία της κοινωνικής προσφοράς τους… Των Τριών, όπως και αναριθμήτων άλλων προτύπων ζωής και αγωγής και κοινωνικοποίησης σαν τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό και τους συγχρόνους μας οσίους Πορφύριο και Παίσιο.
Με την ελπίδα πιο αισιόδοξη από τις διαπιστώσεις
και ευχές ολόψυχες για όλη την εκπαιδευτική κοινότητα
Ο Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως & Πολυκάστρου
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
