Πέμπτη, 28 Μαρτίου 2024, 10:58:35 πμ
Δευτέρα, 02 Ιανουαρίου 2017 20:35

Αποκατάσταση

Του Ανδρέα Μακρίδη

 

Πηγαίνοντας κανείς στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου για να δει μία απ' τις παραστάσεις που ανεβαίνουν εκεί, βλέπει και μία ταμπέλα που τον οδηγεί στο Ασκληπιείο της περιοχής. Τον ιερό εκείνο χώρο λίγοι τον επισκέπτονται. Δεν μένουν άλλωστε πολλά πράγματα όρθια – σίγουρα τίποτα που να θυμίζει την αρχαία του αίγλη, εκείνη που έφερνε στην Αργολίδα ακόμα και βασιλείς από την Γαλατία που αναζητούσανε την ίασή τους.

Στα Ασκληπιεία οι πρόγονοί μας αναζητούσαν μία θεόσταλτη θεραπεία, εκεί που οι γιατροί του κόσμου σήκωναν τα χέρια. Ο ασθενής περνούσε πρώτα από μία διαδικασία κάθαρσης που να τον καταστήσει άξιο να δεχθεί την θεία βοήθεια και στη συνέχεια καλείτο να κοιμηθεί στο χώμα. Στη διάρκεια του ύπνου του, ο Ασκληπιός επέφερε την ίαση, είτε εμφανιζόταν σε όνειρο συστήνοντας στον ασθενή κάποιες ενέργειες. Με συγκίνηση διαβάζουμε τις ευχαριστίες μιας γυναίκας που ήταν στείρα, και που ο θεός μετά τις ικεσίες της στο ιερό, της χάρισε δύο δίδυμα παιδιά – δείγμα του ότι οι ανάγκες μας δεν έχουνε αλλάξει και πολύ από τότε.

Για τις αρχαίες παραδόσεις, ο καθένας έχει τις απόψεις του. Για κάποιον, σημαίνουνε διαχρονικές αλήθειες. Άλλος θα μιλήσει για δεισιδαιμονίες, για πνευματικές πλάνες, για ψυχική και υλική εκμετάλλευση της ανθρώπινης αφέλειας. Απ' τη διαδικασία αυτή, ας ξεχωρίσουμε ωστόσο ένα δεδομένο: Πως ό,τι κι αν συνέβαινε, αληθινό ή κάλπικο, συνέβαινε κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Στην ύπαρξή μας την συνειδητή, υπάρχουν όλα εκείνα που μας τυραννάνε. Το πληγωμένο εγώ μας, οι απόψεις μας, οι νίκες και οι ήττες μας. Αν θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα κενό χώρου στην σκέψη ή την ψυχή μας, θα ήταν δυνατόν σε κείνο το κενό να εκδηλωθεί ένα θαύμα, μια νέα αφετηρία, μια νέα κατάσταση που να αναιρέσει την παλιά που μας βασανίζει. Μα δεν μπορούμε. Η φύση έχει και για τούτο προνοήσει: Να καταφεύγουμε υποχρεωτικά στην θαλπωρή του ύπνου, ώστε τουλάχιστον το σώμα να αναλαμβάνει. Ο σύγχρονος άνθρωπος, αργά μα σταθερά, στερείται ακόμα και τούτο το δικαίωμα.

Κάθε πολιτισμένη ανθρώπινη κοινωνία, έχει θεσπίσει επίσης εορτές που κουβαλάνε ετούτη ακριβώς την προσδοκία της αποκατάστασης και της ανανέωσης. Οι χριστιανοί γιορτάζουμε τη γέννηση του Ιησού, ελπίζοντας σε μία νέα αρχή και στη ζωή μας, και λίγες μέρες μετά ακολουθεί η αφετηρία της νέας χρονιάς. Εκείνο που έχουμε καταφέρει ωστόσο, είναι ακόμα και τούτες τις ημέρες, να τις φορτώνουμε με άγχη ακόμα χειρότερα – από το τι δώρα θα πάρουμε, πού θα περάσουμε τις γιορτές, πόσα θα ξοδέψουμε, ποιοι θα παρεξηγηθούν εάν ξεχάσουμε να τους τηλεφωνήσουμε για να τους ευχηθούμε. Όσο πολλαπλασιάζονται τα τηλεφωνήματα, τόσο χάνεται η ουσία των ευχών μας και υποβιβάζεται σε μία τυπική διαδικασία, μια δίχως νόημα τελετουργία που τελειώνει με την επιστροφή στην εργασία μας.

Και όμως - η ανάγκη της βαθιάς ξεκούρασης, της ίασης, του θεραπευτικού “κενού”, είναι παρούσα όσο ποτέ. Αν οι γιορτές μας έχουν οποιοδήποτε νόημα, αυτό μπορεί να υπάρχει μονάχα στην έννοια της “αποκατάστασης”. Μία αποκατάσταση που είναι αδύνατο να έρθει χωρίς τη δική μας βοήθεια.

Αν θέλουμε να επουλώσουμε διαρρηγμένες σχέσεις, οφείλουμε τουλάχιστον να μην τις οξύνουμε. Αν θέλουμε να αυξήσουμε τις απολαβές μας, οφείλουμε πρώτα να συσφίξουμε τους δεσμούς μας ως κοινωνία, ώστε να μην αφήσουμε την κρίση να μας διαλύσει ολοκληρωτικά. Αν θέλουμε να βελτιωθεί η πόλη μας, οφείλουμε να μην προσπερνούμε την ασχήμια της με αδιαφορία.

Εάν αποζητούμε το θαύμα, θα πρέπει πρώτα να το πιστέψουμε.