Πρέπει να ξέρουμε ότι τον Άη Γιώργη, ως εκκλησία, τον διεκδικούσαν από τους Ορθόδοξους πατριαρχικούς, οι Ουνίτες Καθολικοί στην αρχή και οι Σχισματικοί Εξαρχικοί βουλγαρίζοντες αργότερα, όταν μπήκαν δυναμικά στον αγώνα της απόσχισης από το Ορθόδοξο Πατριαρχείο. Τα κατάφεραν δε να αλλάζει χέρια, μια με τους μεν, μια με τους δε και με τον επίσκοπο Πολυανής να αγωνίζεται να τον κρατήσει στη δικαιοδοσία του! Αυτά μέχρι τους Βαλκανικούς πολέμους.
   Μετά την ταπεινωτική ήττα των Βουλγάρων στη μάχη Κιλκίς - Λαχανά (1913), οι Εξαρχικοί αποσύρθηκαν ατάκτως στην Βουλγαρία και τον Άη – Γιώργη, αντιστάσεως μη ούσης, κατέλαβαν και οικειοποιήθηκαν οι Καθολικές καλόγριες  οι Αδελφές του Ελέους, ‘’το μακρύ χέρι’’ στο Κιλκίς  των Λαζαριστών της Θεσσαλονίκης. Οι Γαλλίδες καλόγριες που είχαν ως έδρα το κτιριακό συγκρότημα, όπου είναι σήμερα το Πολυάνειο ωδείο, διέθεσαν τον Ναό στην υπηρεσία των Ουνιτών, που παρέμεναν ακόμη στο Κιλκίς και τα πέριξ. Η γενικότερη περιρρέουσα ατμόσφαιρα έφερνε τους εξαρχικούς Βουλγάρους, αλλά κυρίως τους Ουνίτες, που τα ήθελαν όλα δικά τους, να απολαμβάνουν την διακριτική κάλυψη της Καθολικής Γαλλικής και Αυστριακής διπλωματίας στη Θεσσαλονίκη, πολιτική που ‘’βόλευε’’ την κυρίαρχη, τότε στη Μακεδονία, Οθωμανική Τουρκία στην αντιμετώπιση της πανσλαβιστικής καθόδου της Ρωσίας στα Βαλκάνια και στο Αιγαίο.
   Είναι γνωστό το επεισόδιο, ως λέγεται, με τον Έλληνα ταγματάρχη, στην επέτειο (1915) της νίκης της πολύνεκρης μάχης Κιλκίς – Λαχανά. Η εξωτερική θύρα του ναού παραβιάστηκε με τον υποκόπανο του όπλου, αφού οι καλόγριες αρνούνταν να δώσουν τα κλειδιά! Τότε ήταν που ξύστηκε με το ξίφος Έλληνα στρατιώτη η σλαβική (κυριλλική) γραφή σε εικόνα αγίου, για να φανούν από κάτω τα μητρικά ελληνικά γράμματα!
   Εκείνο, που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι ότι τα υπολείμματα των Ουνιτών στην επαρχία Κιλκίς, στην λειτουργική δικαιοδοσία των οποίων παραχωρήθηκε ο Άη – Γιώργης του Κιλκίς, συρρικνώθηκαν στο κεφαλοχώρι τότε Κάτω Θεοδωράκι, κάτω από την δογματική επίβλεψη του τελευταίου Ουνίτη αρχιμανδρίτη Επιφάνιου Σιάνωφ.
   (Ο αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Σιάνωφ, χαμηλών γενικά τόνων,  διαδέχθηκε το 1894 τον καθαιρεθέντα  ‘’ανυπόληπτο’’ Ουνίτη επίσκοπο του Κιλκίς Λάζαρ Μλαντένωφ και αυτός από το 1884 τον προηγούμενο δυναμικό Ουνίτη του Κιλκίς Νείλο Ιζβόρωφ.  Από τους ιστορικούς, φέρονται να μεταπήδησαν και οι δυο στη συνέχεια στους Ορθόδοξους Εξαρχικούς Βουλγάρους, όταν άρχισε να φυλλοροεί το Ουνιτικό Καθολικό κίνημα).             
   Ο ανωτέρω ρασοφόρος Ουνίτης αρχιμανδρίτης, που ιερουργούσε στο Κάτω Θεοδωράκι και μετά την ένταξη του Κιλκίς στην Ελληνική επικράτεια, όταν πείσθηκε πλέον ότι στο Κιλκίς και την Ελλάδα δεν υπάρχει καμιά προοπτική διάδοσης των Ουνιτικών θέσεων, αποχώρησε και αυτός στη Βουλγαρία, αφού πήρε και την καμπάνα του Άη Γιώργη.
   Οι Ουνίτες στη Βουλγαρία αναπτύχθηκαν στην Φιλιππούπολη και την περιοχή της. Ο Ουνίτης αρχιμανδρίτης των Κάτω Θεοδωρακίων του Κιλκίς Επιφάνιος Σιάνωφ, και το σύνολο των Βουλγάρων Ουνιτών του Κάτω Θεοδωρακίου και των γύρω χωριών,  μετά την αποχώρηση από την Ελλάδα,  εγκαταστάθηκαν στο χωριό Κούκλενα, λίγα χιλιόμετρα νότια της Φιλιππούπολης.  Μετέφεραν δε και την Καμπάνα του Αγίου Γεωργίου Κιλκίς και την κρέμασαν στην εκεί αντίστοιχη εκκλησία, όπου, κατά πληροφορίας, ευρίσκεται μέχρι σήμερα!
   Αξίζει να σημειωθεί ότι η ωραία Κούκλενα, (που μετονομάσθηκε σε Puppert  και έτσι πλέον πρέπει να αναζητείται),  απείχε 5 – 6 χιλιόμετρα από την Στενήμαχο (την ξέρουν καλά οι Στενημαχίτες του Κιλκίς) και ήταν, πριν τον πόλεμο, χωριό πλούσιο και μεγάλο, των δύο-τριών χιλιάδων κατοίκων,  κατά τα δύο τρίτα Ελλήνων, (των λοιπών μουσουλμάνων), οι οποίοι κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών εγκαταστάθηκαν άλλοι στη Γουμένισσα, άλλοι στην Ημαθία (Νέα Κούκλενα), Ξάνθη,  Δράμα, Θεσσαλονίκη, Κιλκίς  και αλλού.   
   Ίσως κάποιοι να διερωτηθούν, δικαιολογημένα, (νομικά ας το πάρουμε, όχι μόνον ιστορικά και πολιτικά), σε ποιον ναό ανήκει η μητρική Καμπάνα του Αγίου Γεωργίου Κιλκίς, και εάν πρέπει να μπει και αυτή στον κατάλογο της διεκδίκησης των απαχθέντων ιερών κειμηλίων από τους Βουλγάρους, τώρα που είμεθα φίλοι μέσα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
 
 Κιλκίς Ιανουάριος 2017                    Αναστάσιος Αμανατίδης