Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024, 10:34:18 πμ
Σάββατο, 11 Νοεμβρίου 2017 20:53

Η μέτρηση της πίεσης στο αγροτικό ιατρείο

Του Αναστάσιου
Αμανατίδη.-

Οι περισσότεροι άνθρωποι εκλαμβάνουν και έχουν ταυτίσει την κανονική αρτηριακή πίεση με την σωματική δύναμη και την ευεξία του οργανισμού. Γι’ αυτό και σε κάθε κακοδιαθεσία τους προστρέχουν στην μέτρηση της αρτηριακής πίεσης!
    Όταν υπηρετούσα στο αγροτικό ιατρείο της Τερπύλλου.
(1971 – 1972) έβλεπα να αποδίδονται μυθικές αξίες σ’ αυτήν από τους κατά τεκμήριο απλοϊκούς, αλλά μονίμως κουρασμένους και παραπονεμένους χωρικούς. Τους έβλεπα, που συνωστίζονταν καθημερινά στο ‘δημόσιο’ αγροτικό ιατρείο, απαιτώντας μέτρηση της πίεσης, με σηκωμένο το μανίκι, πάντοτε του αριστερού χεριού, γιατί αυτό το χέρι είναι πιο κοντά στην καρδιά!
   Οι απλοί άνθρωποι, σε κάθε αδυναμική κατάσταση, σε κάθε κεφαλόπονο, ζάλη, ακεφιά και αίσθημα εξάντλησης και λοιπά ακαθόριστα γενικά συμπτώματα, το πρώτο πράγμα που σκέφτονται, είναι να προστρέξουν στο γιατρό, ιδιαίτερα όταν είναι και ‘κρατικός’, για να μετρήσουν την πίεση. Αν βρεθεί αυξημένη, εκτός από την ενοχοποίησή της για τα υποκειμενικά τους συμπτώματα (κεφαλόπονο κλπ), το γεγονός αποδίδεται συνήθως στο ‘γερό’ φαγητό της προηγούμενης μέρας!
   …Σε είπα τα πολλά αυγά που έφαγες χθες, ανέβασαν την πίεση… Άλλη φορά δεν πρόκειται… και άλλα παρόμοια του καταμαρτυρούσε του ανήσυχου γέρου, η συνήθως συνοδεύουσα γκρινιάρα σύζυγος.
   Νόμιζαν οι αφελείς, ότι οι ‘δυνατές’ τροφές (αυγά, χοιρινά κλπ) μπαίνουν απ’ ευθείας στο αίμα και  στις ‘φλέβες’, με αποτέλεσμα να το κάνουν επικινδύνως ‘δυνατό’, ικανό να σπάσει τα αγγεία και να πάθουν εγκεφαλικά επεισόδια, τα οποία είναι αυτά που τους τρομάζουν και τα οποία απεύχονται. Ο κάθε δε πονοκέφαλος, ή ζάλη, θεωρούνται ότι  είναι πρόδρομα συμπτώματα της μέλλουσας να επέλθει θύελλας.
   Και επειδή συχνοί και καθημερινοί είναι οι πονοκέφαλοι και οι πάσης φύσεως υποκειμενικές ‘ζάλες’ και ‘αδυναμίες’ και ‘ακεφιές’, γι’ αυτό και η συχνότερη εξέταση για τον αγροτικό ιατρό, ήταν η μέτρηση της πίεσης. Και όχι μόνον στους χώρους του αγροτικού ιατρείου, όπου υπήρχε και κάποιος στοιχειώδης σεβασμός!
   Ακόμα, όταν επρόκειτο  να επισκεφθώ κάποιον άρρωστο στο σπίτι του, (καθημερινό φαινόμενο), έπρεπε πρώτα να εξετάσω την πίεση όλων των γυναικών, που ευρέθησαν ‘όλως τυχαίως’ στο προσκεφάλι του γείτονα ασθενή. Αλλ’ εγώ αντιλαμβανόμουνα, ότι ήταν πρόσχημα το ενδιαφέρον για τον ασθενή, γιατί μετά την μέτρηση της πίεσής τους, που πάντα φρόντιζα να προηγηθεί, για να απαλλαγώ από την παρουσία τους, εύχονταν τα ‘περαστικά’, και αποχωρούσαν χωρίς να αναμένουν την γνώμη του γιατρού γα τον ασθενή, γιατί έπρεπε να επιστρέψουν στο σπίτι, όπου τις ανέμεναν βουνό οι δουλειές!
   Αλλά και στο καφενείο ή την ταβέρνα, μπορούσε να στηθεί πρόχειρο εξεταστήριο αρτηριακής πίεσης, αν έκαμνε το λάθος  ο γιατρός να κρατά και να μπαίνει με την ιατρική του τσάντα!
    Ένα πρωί στην στάση του ΚΤΕΛ έτυχε να βρεθώ ανάμεσα σε αναμένοντες την άφιξη του λεωφορείου, για το Κιλκίς. (Δεν είχα ακόμη αυτοκίνητο, καλοκαίρι του 1971)
    … Γιατρέ, τώρα που σε βρήκαμε μιας και αργεί το λεωφορείο, δε μου μετράς και την πίεση; Απαίτησε φυσικότατα, χωρίς κανένα ενδοιασμό, η μακαρίτισσα, πλέον, Λάμπη (Ευλαμπία). Για να συνεχίσει με κάποιο αφοπλιστικό χαμόγελο… Εσύ τ’ εμέτερον είσαι…
   Έτσι εκεί στο ύπαιθρο, στη μέση του δρόμου, μπροστά στα μάτια των λοιπών.  
   Η αείμνηστη γηραιά Λάμπη, χήρα του Χαμπίτσου (Χαράλαμπου Παυλίδη),  Καυκάσια ανδρογυναίκα, διατηρούσε και μετά τον θάνατο του φιλήσυχου άνδρα της το κεντρικό καφενείο του χωριού, όπου και η στάση επιβίβασης και αποβίβασης του λεωφορείου. Γυναίκα ηλικιωμένη, μονοπωλούσε την συζήτηση και δημιουργούσε εκ του μη όντος ατμόσφαιρα και καταστάσεις. Στην προκειμένη περίπτωση ήταν βέβαιο, πως τη μέτρηση της δικής της πίεσης  έμελλε να την μιμηθούν και οι άλλοι της αναμονής!
    Ήδη τσάκισε το μανίκι του ‘αριστερού’ χεριού…
   Δε βρέθηκε να έχει υψηλή πίεση. Όμως ελέγχοντας την πίεση, είδα από τους κτύπους, ότι είχε κάποια αρρυθμία. Είπα, να αφήσουμε την πίεση και να δούμε την καρδιά.
   Τι το ήθελα να το πω δημόσια! Μετάνοιωσα! Γιατί εισέπραξα μια απαξιωτική για μένα απάντηση:
   …Εγώ για την καρδία μ’, αν έν’, έχω τον γιατρό μ’, γιατρέ, εσύ τέρε μόνον την πίεση! (Αν είναι για την καρδιά μου, γιατρέ, εγώ ξέρω να πάγω στον γιατρό, από εσένα θέλω να ιδείς μόνο την πίεση).
    Α… ώστε έτσι; Πήρα το μήνυμα. Ο ιατρός στο χωριό είναι να μετρά πιέσεις! Η υπόδειξη της γηραιάς Λάμπης της Τερπύλλου, ήταν για μένα το κερασάκι της τούρτας. Καλή είναι και η ιεραποστολή στο χωριό είπα, αλλά ο γιατρός ολοκληρώνεται και καταξιώνεται στο νοσοκομείο! ‘Κόντευα’ να τελειώσω ένα ακόμη πανεπιστήμιο, ασκούμενος στην ποντιακή, ακόμη και την τουρκική! (Πλαγιοχώρι, η μισή Τέρπυλλος και το μισό Διπόταμο!).  Επέσπευσα την αποχώρηση από το αγροτικό ιατρείο της Τερπύλλου. Τον Απρίλιο του 1972 προσλήφθηκα στην παθολογική του νοσοκομείου Κιλκίς, με δίμηνες συμβάσεις, μέχρις ότου έρθει η κανονική τοποθέτηση, που ευτυχώς δεν άργησε.
   Επανερχόμενος στο θέμα της πίεσης, λέγω ότι το καλό, τουλάχιστον για μένα και τους λοιπούς γιατρούς, ήταν ότι εκείνα τα χρόνια δεν γνώριζαν οι άνθρωποι, ότι ο γιατρός μετρά, με τα ακουστικά πάντα στα αυτιά, δύο πιέσεις και όχι μία, την συστολική (τη μεγάλη ή υψηλή), αυτήν που ήξερε ο κόσμος και τη διαστολική ( τη μικρή ή χαμηλή), αυτήν που δεν γνώριζε ακόμη!
   Η δεύτερη, η μικρή πίεση η διαστολική των γιατρών ‘ανακαλύφθηκε’   από το ευρύ κοινό αργότερα, ως πλέον σημαντική της πρώτης της υψηλής, της λεγόμενης συστολικής των γιατρών. Σ’ αυτήν, την μικρή, αποδόθηκαν όλες οι επιβαρυντικές για την καρδιά επιπτώσεις της αρτηριακής πίεσης, σε βαθμό που την βάφτισαν, πράγμα που ισχύει, για τον απλό λαό μέχρι σήμερα, ως η πίεση της καρδιάς. Και γι’ αυτό  θέλουν οπωσδήποτε να μετράται σχολαστικά!
   …Την πίεση της καρδιάς, γιατρέ! …Πόση είναι η πίεση της καρδιάς;
 εισέπραττα σε απαιτητικό τόνο, για να ακολουθήσει ένα μίνι ιατρικό συμβούλιο με τον εξεταζόμενο περί του πρακτέου, καθότι οι οκτώ στους δέκα νεοέλληνες είναι ‘γιατροί’!.  
   Με την αγχώδη και λάθος νοοτροπία του απλού κόσμου να ερμηνεύουν τα παιγνίδια της πίεσης, οι ατυχείς περιπατητικοί ‘ασθενείς’ περιπίπτουν πολλές φορές στον φαύλο κύκλο του φαινομένου της ψυχογενούς αυξομείωσης της πίεσης, μια έννοια που δύσκολα γίνεται κατανοητή και επιδεινώνει περισσότερο υποκειμενικά τον ασυμπτωματικό, ή με συμπτώματα από άλλη αιτία, άνθρωπο! Γιατί η υπέρταση αυτή καθ’ εαυτή δεν έχει συμπτώματα! Μακάρι να ειδοποιούσε…
   (Το φαινόμενο της μέτρησης της πίεσης, αξίζει να λεχθεί εδώ για την ιστορία, τώρα που τα γράφω μετά από πολλά χρόνια, εξελίχθηκε σε κυρίαρχη απασχόληση για τον κατοπινό αγροτικό ιατρό, τουλάχιστο στην περιοχή που εργάσθηκα εγώ, για να δώσει και αυτό τη θέση του, με την εισαγωγή των ατομικών ψηφιακών πιεσομέτρων, στην άλλη μεγάλη επίδοση των αγροτικών ιατρών, στην απέραντη συνταγογραφία όλων των ταμείων, ως κύρια προσφορά του αγροτικού ιατρού, ιδίως του ανειδίκευτου, στους ασφαλισμένους όλων των φορέων.( Εκείνα τα χρόνια τα δικά μου, δεν υπήρχε η συνταγογραφία του ΟΓΑ, ενώ το ΙΚΑ και το ΤΕΒΕ είχαν τους δικούς τους γιατρούς).

Κιλκίς Νοέμβριος 2017