Παρασκευή, 26 Απριλίου 2024, 12:09:09 πμ
Δευτέρα, 18 Ιουνίου 2018 22:34

Λίγη τοπική ιστορία μέσα στη νεώτερη γενική ελληνική ιστορία

Του Αναστάσιου Αμανατίδη.

 

Το Κιλκίς στις αρχές του περασμένου αιώνα βρέθηκε στο επίκεντρο των εθνικών διεκδικήσεων βαλκάνιων λαών. Η γειτονία με την Θεσσαλονίκη και το Αιγαίο, καθιστούσε το έδαφός του πεδίο και γέφυρα διεκδίκησης.

 

Ας μην ξεχνούμε ότι βρισκόμαστε υπό την διοίκηση της παραπαίουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στα εδάφη που κατοικούμε διεξήχθηκαν αιματηρότατες συγκρούσεις και πολύνεκρες μάχες και ποτίσθηκαν με το αίμα χιλιάδων παλληκαριών, μόνο και μόνο να ελευθερωθεί αυτός ο τόπος σε ικανό βάθος από το Αιγαίο και την Θεσσαλονίκη και να ενσωματωθεί στον εθνικό κορμό της Ελλάδας. Στις πολεμικές αυτές συγκρούσεις μεταξύ των άλλων έχασαν την ζωή τους δύο ξεχωριστοί Έλληνες, γόνοι επιφανών αγωνιστών του 21, στους οποίους αφιερώνεται αυτό το σημείωμα. Πρόκειται για τους Γεώργιο Κολοκοτρώνη ταγματάρχη, εγγονό του Γέρου του Μοριά Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και τον Αντώνιο Αλμέιδα, εγγονό του Πορτογάλου φιλέλληνα της ελληνικής επανάστασης συνώνυμό του, επίσης Αντόνιο Αλμέιδα, αρχηγό του ιππικού της Επανάστασης και κατόπιν στρατηγού του Όθωνα, ο οποίος (λεκτέον) παντρεύτηκε την αδερφή του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου Ζωή, (ο παππούς) .
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά και όσο είναι δυνατόν σύντομα για έναν μέσο αναγνώστη.
Ο Γεώργιος Κολοκοτρώνης γιος του Πάνου, ως υπολοχαγός στάλθηκε το 1903 μαζί με τον Παύλο Μελά, τον Γεώργιο Κοντούλη, αργότερα στρατηγό και τον Αναστάσιο Παπούλα, αργότερα αρχιστράτηγο της Μικρασιατικής εκστρατείας, στην ταραγμένη και διεκδικούμενη από τους Βουλγάρους Μακεδονία, για να εκτιμήσουν την κατάσταση και να εισηγηθούν τρόπους αντιμετώπισης της απειλής αυτής από το εθνικό κράτος της Αθήνας. Η επιλογή του Γεώργιου Κολοκοτρώνη έγινε για το ‘βαρύ όνομα’, που έφερε.
Κατά την επιστροφή οι γνώμες τους προς την Κυβέρνηση διχάσθηκαν, όπως μας λέγουν οι σχετικές πληροφορίες. Οι Κολοκοτρώνης και Παπούλας έλεγαν, ότι έπρεπε να στηριχθούν στη οργάνωση και ενίσχυση του εντόπιου ελληνικού πληθυσμού από την Αθήνα, ενώ ο Παύλος Μελάς και Κοντούλης υποστήριζαν ότι πρέπει να ενισχυθούν με ένοπλες ανταρτικές ομάδες από την Ελλάδα. Κάποιοι λένε το αντίστροφο! Γεγονός είναι ότι επήλθε εξ αυτού οξεία διένεξη μεταξύ Γεώργιου Κολοκοτρώνη, απόγονου του αρχιστράτηγου της Επανάστασης του ’21 και του Παύλου Μελά, γόνου μεγάλης πολιτικής οικογένειας έως και πρωθυπουργού, που κατέληξε σε μονομαχία με πιστόλι από δεκαπέντε μέτρα, που πρότεινε ο Κολοκοτρώνης και αποδέχθηκε ο Παύλος Μελάς. (Οι μονομαχίες στην Ευρώπη και στην Ελλάδα ίσχυαν ακόμη). Ευτυχώς η αναμέτρηση έληξε με ελαφρύ τραυματισμό στο μηρό του Γεώργιου Κολοκοτρώνη, χωρίς άλλη σοβαρή συνέπεια.
Η συνέχεια για τον Μακεδονικό αγώνα 1904 – 1908 και τον μαρτυρικό θάνατο του Παύλου Μελά είναι γνωστή και δεν θα μας απασχολήσει εδώ.
Στους Βαλκανικούς Πολέμους, ο Γεώργιος Κολοκοτρώνης, ταγματάρχης του Ελληνικού στρατού πλέον, ζητά με επιμονή να ηγηθεί του σώματος Κρητών εθελοντών αγωνιστών. Η Κρήτη δεν είχε ενσωματωθεί ακόμη με την Ελλάδα και συμμετείχε στην εθνική εξόρμηση για την Μακεδονία με χιλιάδες εθελοντές. Ο Γεώργιος Κολοκοτρώνης είχε συμμετάσχει στην εξέγερσή τους του 1897 και είχε ψυχικά συνδεθεί μαζί τους και αποκαλούνταν Κρητικός!
Ο Αντόνιο Αλμέιδα (ο εγγονός), γεννημένος το 1866, με μάμμη από την πλευρά του πατέρα του Δημητρίου, αδερφή του φαναριώτη Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (της Ελλ. Επανάστασης και κατόπιν, πλην των άλλων και πρωθυπουργού) και συγγενής από την ίδια φλέβα του Χαρίλαου Τρικούπη, είναι αυτός που το 1895, έφερε το τέννις (Αντισφαίριση) στην Ελλάδα, χάριν, μεταξύ των άλλων Αθηναίων της καλής κοινωνίας και των βασιλοπαίδων, ίδρυσε προς τούτο τον Όμιλο Αντισφαιρίσεως Αθηνών. Προκειμένου δε να διεξαχθούν οι αγώνες αντισφαίρισης στους επικείμενους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας (1896), κατασκευάσθηκαν οι εγκαταστάσεις του τέννις στο Μετς, (Ζάππειο, στήλες Ολυμπίου Διός), απέναντι στο Καλλιμάρμαρο, για να παραχωρηθούν στον Όμιλο Αντισφαιρίσεως Αθηνών και αποτελούν μέχρι σήμερα κτήμα του στην καρδιά της Αθήνας.
Στους Βαλκανικούς αγώνες ο Αντόνιο Αλμέιδα εξέφρασε την σφοδρή επιθυμία του να συμμετάσχει, ως απλός στρατιώτης στις πολεμικές επιχειρήσεις για τη Μακεδονία, αλλά η αίτησή του απορρίφθηκε, διότι η ηλικία του υπερέβαινε τις στρατιωτικές απαιτήσεις, (όπως και στην περίπτωση του Λορέντζου Μαβίλη).
Το αίτημά του έγινε δεκτό από τον γνωστόν του από την Αθήνα, αξιωματικό Γεώργιο Κολοκοτρώνη και εντάχθηκε στο υπ’ αυτόν Ανεξάρτητο Τάγμα των Κρητών. Πήρε μέρος με του Κρήτες του Κολοκοτρώνη στην κρίσιμη μάχη των Γιαννιτσών (19 – 20 Οκτωβρίου 1912) και με το Τάγμα αυτό μπήκε από τους πρώτους στη Θεσσαλονίκη.
Στη συνέχεια φέρεται μη αναφερόμενος, για να εμφανισθεί εκ νέου στον νέο Ελληνοβουλγαρικό αγώνα ( Ιούνιος 1913), στις γνωστές γραμμές του Τάγματος των Κρητών υπό τον Γεώργιο Κολοκοτρώνη. Στην επική μαζική αντεπίθεση του Ελληνικού στρατού κατά της καλά οχυρωμένης γραμμής Κιλκίς - Λαχανά 19 – 21 Ιουνίου 1913 (Μάχη Κιλκίς – Λαχανά), αγωνίσθηκε ηρωικά και εκτεθειμένος στα εχθρικά πυρά στην πρώτη γραμμή, όπου τραυματίσθηκε θανάσιμα και άφησε την τελευταία του πνοή στα υψώματα του Λαχανά. Εκεί η πατρίδα ευγνωμονούσα ανήγειρε την προτομή του.
Ο Γεώργιος Κολοκοτρώνης συνέχισε την νικηφόρα καταδίωξη του επιβουλέα εχθρού και στο έδαφος της σημερινής Βουλγαρίας. Στο ύψωμα 1378 κοντά στα στενά της Κρέσνας και του Σιμιτλή, ύστερα από μία εξοντωτική γιγαντομαχία, (από τους χιλίους Κρήτες του τάγματος, οι εννιακόσιοι τέθηκαν εκτός μάχης), με καταλήψεις, υποχωρήσεις και ανακαταλήψεις, βληθείς από οβίδα, κατευθύνοντας όρθιος την μάχη, τραυματίσθηκε θανάσιμα για να εκπνεύσει μεταφερόμενος και να ταφεί εκεί, στο Ονιάρ Μαχαλά, δυο ημέρες πριν ανακοινωθεί η ανακωχή και στη συνέχεια το τέρμα του πολέμου, που άρχισε νικηφόρα στο Κιλκίς – Λαχανά στις 19 – 20 – 21 Ιουνίου 1913 και για την οποία ο Δήμος Κιλκίς αφιερώνει και εφέτος σειρά επετειακών εκδηλώσεων.
Τα γράφουμε όλα αυτά, όχι για να προσφέρουμε ιστορικές γνώσεις μόνον, αλλά για να θυμίσουμε και άλλες υποχρεώσεις των ανθρώπων, που ζουν στους τόπους, για τους οποίους πολέμησαν και θυσιάσθηκαν άλλοι φλογεροί πατριώτες, μόνο και μόνο για την ελευθερία των τόπων αυτών και χάριν των ανθρώπων που κατοικούν ελεύθεροι σε αυτούς τους τόπους!…
Τα γράφουμε για να προτείνουμε, στο Κιλκίς ως πόλη, που διαθέτει δραστήριο Όμιλο Αντισφαίρισης και διατηρεί σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις, εκεί κάτω νοτιοανατολικά της πόλης στην περιοχή του Προφήτη Ηλία, να ονοματίσει τους ωραιότατους αθλητικούς χώρους της Αντισφαίρισης (του τέννις), που φιλοξενούν και επίσημους αγώνες, σε ‘Στάδιο ή γήπεδο Αντισφαίρισης ‘’Αντόνιος Αλμέιδα’’, ως ελάχιστο δείγμα αναγνώρισης της θυσίας ενός ανθρώπου, γόνου ιστορικής οικογένειας, που έφερε την αντισφαίριση (τέννις) στην Ελλάδα και θυσιάσθηκε στη Μάχη Κιλκίς – Λαχανά 1913!
Για δε τον άλλο επώνυμο απόγονο, Γεώργιο Κολοκοτρώνη, (και άλλων, όπως του Πόντιου ανθυπολοχαγού Παντελή Τραπεζούντιου, από την Χαλκίδα, που σκοτώθηκε αγωνιζόμενος και τάφηκε εκεί κατ’ εκείνες τις ημέρες), δεν αρκεί μόνον η προτομή του στον Λαχανά, αλλά να μεταφερθούν τα οστά του, τώρα μάλιστα, που τα έχουμε καλά με την βόρεια γείτονά μας, και να ενταφιασθούν πλάι ή από κοινού σε τάφους άλλων ηρώων, επωνύμων και ανωνύμων, που έπεσαν χάριν της ελευθερίας της Πατρίδας. Υπάρχουν και εδώ στο Κιλκίς, εκτός από την επίσημη πολιτεία και φορείς, που μπορούν να το κάνουν αυτό, όπως ο στρατός, οι σύνδεσμοι εφέδρων αξιωματικών, των αποστράτων αξιωματικών, οι Δήμοι μέχρι και η μακρινή Κοινότητα Χρυσοβιτσίου Γορτυνίας, μακρινής γενέτειρας των επιφανών Κολοκοτρωναίων.

Κιλκίς Ιούνιος 2018