Ο Προκόπης Παυλόπουλος και ο Ταγίπ Ερντογάν, είναι τυπικά ομόλογοι, αλλά τα πολιτεύματα της Ελλάδας και της Τουρκίας είναι διαφορετικά. Ο Ερντογάν είναι ουσιαστικά ο Κυβερνήτης της Τουρκίας, ενώ ο Πρόεδρος της Ελλάδας ένα απλό σύμβολο της Δημοκρατίας της χωρίς άλλες αρμοδιότητες. Θα προτιμούσε να χρειαζόταν να περιοριστεί στα τελείως τυπικά, αλλά είχε προηγηθεί η συνέντευξη του Ερντογάν – μια επιλογή που θα 'πρεπε ο Αλέξης Παπαχελάς να την ξανασκεφτεί πολύ σοβαρά – και όφειλε, τιμώντας το θεσμικό και επιστημονικό του αξίωμα, τουλάχιστον να αναφερθεί στην αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης που επιχειρεί η Τουρκία.
Η απάντηση του Ερντογάν εξέθεσε τον Έλληνα Πρόεδρο, αλλά ήταν αναμενόμενη: Ο Ερντογάν βασίζει την δημοτικότητά του στην Τουρκία, στην ισχύ που αποπνέει, ή που προσπαθεί να δημιουργήσει γι' αυτόν το επικοινωνιακό του επιτελείο. Δεν επρόκειτο να υποχωρήσει χάριν της “πολιτικής ορθότητας”, ή του άγραφου νόμου του φιλοξενούμενου που οφείλει να ακούει και μια κουβέντα παραπάνω από τον άνθρωπο που τον φιλοξενεί.
Στην πραγματικότητα, ο Ταγίπ Ερντογάν δεν νοιώθει καθόλου φιλοξενούμενος. Σαν πολιτικός, εκφράζει τη μερίδα των ανθρώπων της Τουρκίας που θεωρούν τη χώρα τους αδικημένη από την Ιστορία. Γι' αυτούς η Ελλάδα είναι απλώς ένα έδαφος της Αυτοκρατορίας τους, που το παραχώρησαν, κι αντί για ευχαριστώ, οι Έλληνες ζητάνε και τα ρέστα. Το ίδιο και στην Κύπρο, ενώ το '74 μπορούσαν να καταλάβουν ολόκληρο το νησί, κατέλαβαν μονάχα το μισό, κι αντί να είμαστε ευγνώμονες, ζητάμε ακόμα την Κύπρο ακέραιη. Η Τουρκία κρατά περί τα 3 εκ. πρόσφυγες και λαθρομετανάστες στο έδαφός της, κι αντί η Ευρώπη να την χρυσώσει για το ρόλο της, κλείνει ακόμη τα σύνορά της για τους Τούρκους πολίτες.
Για κάποιον που νοιώθει εθνικά ταπεινωμένος, ο κατάλογος της εθνικής πικρίας δεν έχει τέλος. Το ίδιο και για κάποιον που καλλιεργεί την “εθνική ταπείνωση” για ίδιον όφελος. Ο Ερντογάν δέχεται απανωτά πλήγματα, τόσο στις διεθνείς του επαφές, όσο κι απ' τα σκάνδαλα στα οποία βρίσκεται μπλεγμένος ο γιος του και το περιβάλλον του. Μοναδική του διέξοδος είναι. να συνδέσει στη συνείδηση των Τούρκων τον εαυτό του με τη χώρα του, ώστε η κάθε επίθεση που δέχεται ο ίδιος, να εκλαμβάνεται ως εθνική ταπείνωση από το λαό του. Και ως τώρα, το έχει καταφέρει.
Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, το φαινόμενο Ερντογάν, έχει να μας διδάξει πολλά όσον αφορά και τη δική μας “εθνική ταπείνωση” και τις φωνές που την καλλιεργούν. Η Ρωμιοσύνη έχει τον καημό της – έναν λυγμό οπού κρατάει από το 1453 και αλλάζει όψεις με την εποχή. Κάποτε, ο αναστεναγμός μας ήταν η Πόλη, η Μικρασία, ο Πόντος. Στη συνέχεια ήταν η προσφυγιά, ο εμφύλιος, η κοινωνική αδικία, η Κύπρος, η Μακεδονία και το όνομά της, η αδικία των Μνημονίων. Κάθε τέτοιος αναστεναγμός εμπεριέχει γνήσια αιτήματα κοινωνικής και εθνικής δικαίωσης, μα βόλεψε ταυτόχρονα και κερδοσκόπους ολκής, πολιτικούς και οικονομικούς. Το ίδιο δυστυχώς, προβλέπουμε πως θα συμβεί και τώρα, με αφορμή την επίσκεψη Ερντογάν.
Οι γραμμές αυτές γράφονται το μεσημέρι κάθε Πέμπτης. Δεν ξέρουμε τι θα βγάλει η επίσκεψη Ερντογάν, η οποία έρχεται σε μια εξαιρετικά κρίσιμη για τη χώρα μας καμπή. Ένα πράγμα είναι ωστόσο βέβαιο: Πως άμα βγάζουμε μονάχοι μας τα μάτια μας, τότε μονάχα ανοίγουμε την όρεξη των άλλων κυριολεκτικά. Και ο νοών νοείτω.
