Πέμπτη, 25 Απριλίου 2024, 4:54:59 πμ
Τετάρτη, 14 Δεκεμβρίου 2016 22:05

Οδηγώντας μέσα στην πόλη

Γράφει
ο Τάσος Ναούμης
παιδίατρος
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

 

Σταθείτε ένα  πρωί στην άκρη της 21ης Ιουνίου  και παρατηρείστε πως συμπεριφέρονται  οι οδηγοί στην πόλη. Άλλοι οδηγούν κρατώντας  στο χέρι τον καφέ, άλλοι οδηγούν καπνίζοντας, άλλοι οδηγούν και μιλούν στο κινητό. Ορισμένοι τα καταφέρνουν και να οδηγούν και να πίνουν καφέ και να μιλούν στο κινητό και να καπνίζουν συγχρόνως. Προσωπικά θαυμάζω αυτούς που οδηγούν συγκρατώντας το κινητό ανάμεσα  στο γερμένο τους κεφάλι και τον υπερυψωμένο τους ώμο και συγχρόνως προσπαθούν να στρίψουν το αυτοκίνητο από την Λέσχη των Αξιωματικών  προς το ΚΤΕΛ.


      Μέσα στην πόλη οι περισσότεροι δεν φοράμε  ζώνη ασφαλείας. Για πέντε λεπτά διαδρομή, από το σπίτι έως την δουλειά ή μέχρι το σχολείο, αξίζει τον κόπο να μπαίνεις σε αυτήν την ενοχλητική διαδικασία;  Όσα παιδιά  μεταφέρονται στο σχολείο με το αυτοκίνητο  προτιμούν να κάθονται στην θέση του συνοδηγού (για να βλέπουν καλύτερα), χωρίς ζώνη φυσικά. Ορισμένα μάλιστα (τα μικρότερα σε ηλικία) κάθονται στην θέση του οδηγού μέσα στην αγκαλιά του μπαμπά, τον οποίο και ‘’βοηθούν’’  στην οδήγηση. Κάποια παιδιά τα μεταφέρουν το πρωί οι γονείς τους στο σχολείο πάνω σε μηχανάκι. Χωρίς κράνος ο γονιός, χωρίς κράνος το παιδί. Χαρούμενοι και ανέμελοι.  
     Το βράδυ το σκηνικό αλλάζει. Κυκλοφορούν αυτοκίνητα που τρέχουν σπινάροντας με μεγάλες ταχύτητες.  Κυκλοφορούν και θορυβώδη μηχανάκια των οποίων οι οδηγοί (χωρίς  κράνος) συναγωνίζονται σε δεξιότητες και ταχύτητα ο ένας τον άλλο. Έχουμε και τα μηχανάκια που μεταφέρουν ζεστές πίτσες και σουβλάκια στα σπίτια. Αυτά  και κυκλοφορούν με εξαιρετική άνεση και ταχύτητα πάνω σε πεζοδρόμια και σε πεζοδρόμους και πηγαίνουν ανάποδα στους μονόδρομους.
     Όλοι γνωρίζουμε πόσο επικίνδυνο είναι να τρέχουμε σαν τους τρελούς στους μεγάλους αυτοκινητοδρόμους, όμως όλοι υποτιμούμε τους κινδύνους που κρύβει η κίνηση των οχημάτων  μέσα στην πόλη.
     Ο Έλληνας όταν πιάνει το τιμόνι οδηγεί με αυταπάτες. Πιστεύει, και το αποδεικνύει με τις πράξεις του, ότι  αυτός ως έμπειρος οδηγός δεν θα πάθει ποτέ ατύχημα, ότι ατυχήματα θα συμβαίνουν μόνο στους άλλους,  ότι τα τροχαία γίνονται μόνο στους  μεγάλους δρόμους, ότι τροχαία ατυχήματα προκαλούν μόνο οι μεγάλες ταχύτητες, ότι ζώνη ασφαλείας χρειάζεται μόνο στο εθνικό δίκτυο και στις μεγάλες διαδρομές,  ότι ο προσεκτικός οδηγός δεν έχει ανάγκη από ζώνη, ότι εάν χρειάζεται  ζώνη τότε χρειάζεται μόνο μπροστά, ότι το κράνος δεν προστατεύει και  ότι  η μικρή ταχύτητα που επιτρέπεται στην πόλη είναι ασφαλής και ακίνδυνη.  
    Στην πραγματικότητα ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Τα περισσότερα δυστυχήματα γίνονται σε μικρή απόσταση από το σπίτι μας, μέσα στην πόλη (ή κοντά σε αυτήν) και όχι στους μεγάλους αυτοκινητοδρόμους.  Το αυτοκίνητο είναι εργαλείο που μπορεί να σκοτώσει (πεζό συνήθως)  ακόμη και όταν κινείται με  την μικρή ταχύτητα των 50 km/ωρα που επιτρέπεται στην πόλη. Παιδί μέσα στο αυτοκίνητο που δεν φορά ζώνη ασφαλείας μπορεί να  χάσει την ζωή του ακόμη και με χαμηλές ταχύτητες. Παιδί που κάθεται στην μπροστινή θέση χωρίς να φορά ζώνη έχει 5 φορές μεγαλύτερο  κίνδυνο να πάθει σοβαρή βλάβη σε περίπτωση συγκρούσεως μέσα στην πόλη.  Σύγκρουση με 50 km/ώρα προκαλεί στο σώμα, που δεν είναι δεμένο, το ίδιο αποτέλεσμα με την πτώση από τον 2Ο όροφο οικοδομής. Σε μετωπική σύγκρουση με μέτρια ταχύτητα, παιδί ηλικίας 3 ετών (16 κιλά) αποκτά βάρος 500 κιλών (30 φορές μεγαλύτερο) και καμία αγκαλιά δεν μπορεί να το συγκρατήσει.  Το παιδικό κάθισμα μειώνει κατά 70% τον κίνδυνο θανάτου, κατά 70 % τον κίνδυνο νοσηλείας και κατά 50 % το ενδεχόμενο μικροτραυματισμού. Ενήλικας που κάθεται στο πίσω κάθισμα και δεν φορά ζώνη, σε μετωπική σύγκρουση με 50 km /ώρα θα πέσει στα μπροστινά καθίσματα με βάρος 3.5 τόνων (σαν ελέφαντας). Γι΄ αυτούς τους απλούς λόγους  όποιον αγαπάτε να τον…δένετε. Το  (παρεξηγημένο) κράνος μειώνει κατά 90% τον κίνδυνο σοβαρών κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων. Είναι εγκληματικό το να  επιτρέπετε  (ή να ανέχεστε) οι έφηβοι χωρίς κράνος  να οδηγούν μηχανάκια. Όσο για την χρήση κινητού τηλεφώνου αυτή  μειώνει την προσοχή του οδηγού και προκαλεί τις ίδιες συνέπειες στον εγκέφαλο που προκαλεί και το αλκοόλ. Και αντιστρόφως ο πεζός κινδυνεύει να πέσει θύμα ατυχήματος όταν χρησιμοποιεί το κινητό του και ιδίως όταν στέλνει μηνύματα περπατώντας.
      Τα τροχαία ατυχήματα προκαλούνται συνήθως από την μεγάλη ταχύτητα, από επιπολαιότητα του οδηγού, από κακή εκτίμηση των κινδύνων που ελλοχεύουν στον δρόμο, από  περιφρόνηση  του  κώδικα οδικής κυκλοφορίας και από κατασκευαστικές παγίδες των δρόμων. Τα αποτελέσματα είναι τραγικά. Άδικοι θάνατοι, βασανιστικές μόνιμες αναπηρίες καταστραμμένες ζωές, ανείπωτη ανθρώπινη δυστυχία. Η κυκλοφορία στους δρόμους είναι η πλέον επικίνδυνη καθημερινή δραστηριότητα του ανθρώπου.
    Το θέμα της ταχύτητος απαιτεί μια μικρή εκλαϊκευμένη εξήγηση. Ένα κινούμενο όχημα που συγκρούεται μετατρέπει αιφνιδίως την κινητική του ενέργεια σε τραυματισμούς και υλικές ζημιές. Οι μαθητές  γνωρίζουν ότι E=mu² όπου Ε η κινητική ενέργεια  m η μάζα του οχήματος και u η ταχύτητα. Επομένως η κινητική ενέργεια εξαρτάται από την ταχύτητα εις το τετράγωνο. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι εάν το αυτοκίνητο που κινείται μέσα στην πόλη  με 30 km/ώρα αναπτύξει ταχύτητα  60 km/ώρα δεν διπλασιάζει άλλα τετραπλασιάζει την κινητική του ενέργεια, επομένως τετραπλασιάζει την ‘’καταστροφική του δύναμη’’. Ένα όχημα που κινείται εντός πόλεως στο επιτρεπτό  όριο ταχύτητος των 50 km είναι εξαιρετικά επικίνδυνο και εύκολα μπορεί να σκοτώσει άνθρωπο, ας μην το ξεχνάμε.   
     Τα στατιστικά στοιχεία περιγράφουν τις συνέπειες των τροχαίων με αριθμούς. Το 2015 σκοτώθηκαν σε τροχαία δυστυχήματα σε όλη την χώρα 789 άτομα, τραυματίστηκαν βαριά 1068 και τραυματίστηκαν ελαφριά  άλλα 12872. (http://www.astynomia.gr/index.php?option=ozo_content&perform=view&id=55312&Itemid=86&lang=)  Επομένως  κάθε  ημέρα σκοτώνονται στους ελληνικούς δρόμους 2,16 άτομα και τραυματίζονται βαριά άλλα 2,92 άτομα. Τα ίδια δεδομένα κατεγράφησαν και το 2014. Η σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν αποδεικνύει μια εντυπωσιακή μείωση θανάτων και τραυματιών. Πχ το 2008 είχαμε 1550 θανάτους και 1886 βαριά τραυματισμένους, δηλαδή 4,2 νεκρούς ανά ημέρα και 5,1 βαριά τραυματισμένους ανά ημέρα. (http://www.astynomia.gr/images/stories/2009/STAT_TROX09/022010sygk_2009.pdf). Η μείωση των τροχαίων είναι επομένως γεγονός και αποδίδεται εν μέρει  στην μείωση της κυκλοφορίας των οχημάτων στους δρόμους, λόγω της κακής οικονομικής συγκυρίας. Ο αριθμός των τροχαίων θα πρέπει οπωσδήποτε να μειωθεί ακόμη περισσότερο, διαφορετικά θα συνεχίσουμε να χάνουμε κάθε  χρόνο ένα χωριό σαν το Πεδινό και κάθε δεκαετία μια πόλη σαν το Πολύκαστρο. Είναι τραγικό, αδικαιολόγητο, παράλογο και ανεπίτρεπτο να έχουμε τόσες ανθρώπινες  απώλειες  σε  περίοδο ειρήνης.
       Τα τροχαία δεν έχουν  μόνο κόστος σε ανθρώπινες ζωές αλλά επιβαρύνουν και οικονομικά την κοινωνία.  Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το οικονομικό κόστος από τα τροχαία ανέρχεται σε 1-3 % του Α.Ε.Π. Στην Ελλάδα εκτιμάται σε περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και περιλαμβάνει την  ιατρική φροντίδα των τραυματιών, τα έξοδα σωματικής αποκαταστάσεως, τα αναπηρικά επιδόματα, τις επιδιορθώσεις των υλικών ζημιών και τις δικαστικές  αποζημιώσεις. (http://www.kathimerini.gr/402562/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/kykloforiakh-agwgh-kai-kostos-troxaiwn-atyxhmatwn ).
       Από την σωστή μας οδική συμπεριφορά εξαρτάται η δική μας ζωή και η ζωή των συνανθρώπων μας. Όποιος οδηγεί αυτοκίνητο μπορεί ανά πάσα στιγμή να μετατραπεί σε αυτόχειρα ή σε δολοφόνο. Κάθε φορά που μπαίνουμε σε αυτοκίνητο (ή ανεβαίνουμε σε μηχανάκι) θα πρέπει να θυμόμαστε ότι άνθρωποι που μας αγαπάνε μας περιμένουν να επιστρέψουμε το βράδυ σώοι στο σπίτι μας.