Στον απόηχο της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε, με ευθύνη της Ν.Ε Κιλκίς του ΣΥΡΙΖΑ, πριν από λίγο καιρό και το ενδιαφέρον που προκάλεσε σε φορείς και την κοινή γνώμη, νομίζω ότι θα είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον να αναφερθούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες για τα αίτια που δημιούργησαν το προσφυγικό ζήτημα της ανατολής και ειδικότερα την εξολόθρευση- γενοκτονία των μη μουσουλμανικών λαών της περιοχής του Ευξείνου Πόντου. Επίσης πέρα από τις αιτίες να διερευνήσουμε και τους τρόπους με τους οποίους ενήργησαν για να επιτύχουν τους σκοπούς τους. Όπως αναφέρθηκε και στην ημερίδα, η αριστερά μετά από μια μακρά περίοδο διστακτικής αντιμετώπισης αυτών των θεμάτων, διαπιστώνει ότι έδωσε την δυνατότητα και το χρονικό περιθώριο σε συντηρητικές δυνάμεις να καπηλευτούν τα ζητήματα αυτά, οδηγώντας τα σε ατραπούς με ρατσιστικές αναφορές και συμπεριφορές, με αλυτρωτικές διαθέσεις και καλλιέργεια μίσους μεταξύ των λαών.
Ενδιαφέρον επίσης έχει να γνωρίσουμε και την άποψη των Τούρκων ιστορικών που καταπιάστηκαν με ότι είχε σχέση με το ζήτημα της Ανατολής και του εξισλαμισμού των πληθυσμών στην ανατολική Θράκη, στον Πόντο και στα παράλια της Μ. Ασίας.
Η ανάλυση των αιτιών, σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο, είναι η βάση της συζήτησης για να εξηγήσουμε γιατί συνέβησαν αυτά τα γεγονότα και τι επιπτώσεις, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες είχαν σε όλη την πρώην Οθωμανική Αυτοκρατορία και ειδικότερα στην χώρα μας. Στην ημερίδα που διοργάνωσε η Ν.Ε του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκαν εκτενώς οι θέσεις των Ελλήνων Ιστορικών, με την ματιά της αριστερής διανόησης και εκτενώς αποτυπώθηκαν και από τα τοπικά ΜΜΕ
Δίνοντας συνέχεια σε αυτήν την ανοιχτή συζήτηση, σε συνεργασία με την Εφημερίδα « Δρόμος της Αριστεράς» και την τοπική εφημερίδα « Ειδήσεις», θα δημοσιεύσουμε μια σειρά άρθρων Τούρκων Ιστορικών δίνοντας την ευκαιρία στον αναγνώστη να γνωρίσει και την άλλη άποψη και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.
Ελπίζω στο τέλος, μαζί με την συντακτική ομάδα της Εφημερίδας, να αποτυπώσουμε και τα συμπεράσματα μιας τέτοιας ανοιχτής συζήτησης.
Ως πρώτη προσέγγιση δημοσιεύουμε παρακάτω την πολιτική τοποθέτηση ενός Έλληνα αναλυτή από την συντακτική ομάδα της Εφημερίδας «Δρόμος της Αριστεράς», του Γιάννη Σκαλιδάκη με θέμα: Από την Αυτοκρατορία στο έθνος – κράτος: Η γενοκτονία στην Ανατολή.
Από την Αυτοκρατορία στο έθνος – κράτος:
Η γενοκτονία στην Ανατολή
Με μεγάλη ικανοποίηση φιλοξενούνται στο αφιέρωμα αυτό άρθρα ιστορικών και διανοούμενων από την Τουρκία, που διαπραγματεύονται το ζήτημα της μετάβασης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο τουρκικό έθνος-κράτος και την τύχη που επιφυλάχτηκε στους χριστιανικούς πληθυσμούς αλλά και τις άλλες μειονότητες μέσα σε αυτή τη διαδικασία. Ενώ στη χώρα μας τα ζητήματα αυτά έχουν κυρίως τύχει εκτεταμένης ιδεολογικής και πολιτικής χρήσης σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας ιστορίας, φαίνεται πως στη γείτονα χώρα έχει ανοίξει ο δρόμος για την σοβαρή τεκμηρίωση των γεγονότων ώστε να μην μπαίνει το κάρο πριν από το άλογο. Και αυτό, παρά την κατά καιρούς εχθρική στάση τόσο του τουρκικού κράτους και κατεστημένου όσο και του πολιτικού συστήματος, που έχει οδηγήσει πολλούς ερευνητές σε κάθε είδους διώξεις και αποκλεισμούς. Δεν είναι τυχαίο πως οι περισσότεροι των τούρκων ιστορικών που ασχολούνται με τα ζητήματα αυτά και διακρίνονται τόσο στη χώρα τους όσο και στο εξωτερικό, προέρχονται και αναφέρονται στην τουρκική Αριστερά. Σε κάθε περίπτωση πιστεύουμε ότι είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να μελετήσουμε τις δουλειές και τα πορίσματα των τούρκων ιστορικών και να τα λάβουμε υπόψη μας στη διαπραγμάτευση αυτών και παρεμφερών θεμάτων και εδώ, στην Ελλάδα. Δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ότι στη χώρα μας τα ζητήματα της ιστορίας των Ελλήνων της Ανατολής, τόσο στους τόπους ζωής τους πριν την καταστροφή τους όσο και ως πρόσφυγες στην από εδώ πλευρά του Αιγαίου, έχουν περάσει φαινομενικά στην κυριαρχία πολύ συντηρητικών απόψεων. Η εξέλιξη αυτή εχθρεύεται ουσιαστικά την ιστορία και αναπαράγει εθνικιστικά στερεότυπα μεταπλάθοντας μια ιστορική διαδικασία σε μια προαιώνια έχθρα λαών και θρησκειών. Ένα μέρος της προοδευτικής ιστοριογραφίας κρατά μια απόσταση από τη διαπραγμάτευση αυτών των ζητημάτων σε μια αντανακλαστική προσπάθεια διαχωρισμού από την εθνικιστική ρητορική, κατ’ ουσία όμως της παραχωρεί το πεδίο, υποβαθμίζοντάς τα. Υπάρχει όμως και μια προσπάθεια προσέγγισής τους που συνάντησε στην πορεία της τις γόνιμες αναζητήσεις των προοδευτικών τούρκων ιστορικών. Η συστηματική ενασχόληση με τα ζητήματα αυτά μπορεί να συμβάλει σε μια ειλικρινή σχέση των δύο λαών.
Ένα ζήτημα το οποίο έχει γίνει θέμα αντιπαράθεσης τόσο σε πολιτικό επίπεδο, εγχώριο και διεθνές, όσο και στον χώρο των ιστορικών, είναι αυτό της γενοκτονίας. Θα θέλαμε απλώς να επισημάνουμε ότι άλλες απόψεις συνηγορούν και άλλες όχι στο χαρακτηρισμό της διαδικασίας καταστροφής των χριστιανικών πληθυσμών της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως γενοκτονία ενώ κυριαρχεί στη δημόσια σφαίρα, για πολιτικούς και κρατικούς λόγους, η λογική των χωριστών γενοκτονιών με προεξάρχουσα εκείνη των Αρμενίων ενώ υπάρχουν προσπάθειες για αναγνώριση αντίστοιχης των Ελλήνων ή των Ποντίων ειδικότερα. Από τη μεριά μας, θα προτείναμε, έχοντας υπόψη μας την ενίοτε προβληματική χρήση του όρου αυτού από τη «διεθνή κοινότητα» (βλέπε Γιουγκοσλαβία, Αφρική) ώστε να διευκολυνθούν οι γνωστές «ανθρωπιστικές επεμβάσεις», να μελετήσουμε τα –όχι κατ’ ανάγκη ενιαία– σχήματα των τούρκων ιστορικών και να σκεφτούμε επί του συγκεκριμένου.
Γιάννης Σκαλιδάκης
Υ.Γ
Στο επόμενο θα δημοσιευτεί άρθρο του ιστορικού Attila Tuygan από την Κων/πολη αποφοίτου της Σχολής Ξένων Σπουδών με τίτλο – Γενοκτονία για την «ιερή πατρίδα»- Πολιτική και οικονομική διάσταση των γεγονότων.
