Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Πέμπτη, 04 Μαϊος 2017 22:49

Το "βρώμικο" χρήμα της πολιτικής

Γράφει
ο Τάσος Ναούμης
παιδίατρος
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

 

Οι Γαλλικές προεδρικές εκλογές, μεταξύ των άλλων, ανέδειξαν και την σχέση  των πολιτικών με το χρήμα. Ο υποψήφιος  της δεξιάς Φιγιόν  ελέγχεται από την δικαιοσύνη για αργομισθίες (δηλαδή για μισθούς που αδίκως εισέπραξαν  η σύζυγος και τα παιδιά του, ως υποτιθέμενοι συνεργάτες του κατά την βουλευτική του θητεία).  Η  δε υποψήφια της ακροδεξιάς αρνείται να επιστρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα χρήματα που καταχρηστικώς εισέπραξαν κομματικά της στελέχη, τα οποία δήλωνε ως δήθεν συνεργάτες της στην Ευρωβουλή (αργομισθίες και πάλι).
    Στην Ελλάδα, την ιδία περίοδο, εμφανίστηκαν απασχόλησαν την επικαιρότητα  παλιές και νέες υποθέσεις που υπενθυμίζουν της ύποπτες  σχέσεις της πολιτικής με το δημόσιο χρήμα. Τέτοιες υποθέσεις  αφορούν την σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τα εξοπλιστικά προγράμματα επί υπουργίας Γιάννου Παπαντωνίου,  την υπόθεση των δωροδοκιών  της φαρμακευτικής εταιρίας Novartis  και  την υπόθεση της Siemens                        (παρεμπιπτόντως  τι απέγινε εκείνο το εκατομμύριο που ο ταμίας του ΠΑΣΟΚ ισχυρίζεται ότι το έδωσε στο κόμμα και το κόμμα αρνείται ότι το εισέπραξε;)
   Είναι αλήθεια ότι οι πολιτικοί  ξεχωρίζουν από τους απλούς  πολίτες.  Έχουν δύναμη, έχουν δόξα, έχουν προστασία, δικαστική ασυλία (οι βουλευτές), νόμους περί (μη) ευθύνης υπουργών, προκλητικές παραγραφές  αδικημάτων και καθώς διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα έχουν άφθονες εύκαιρες να αποκτήσουν χρήματα με νόμιμα ή λιγότερο νόμιμα μέσα. Αυτή η τελευταία δυνατότητα ίσως  εξηγεί εν μέρει την λαχτάρα ορισμένων πολιτών να ασχοληθούν με τα κοινά (σε εθνικό και σε τοπικό επίπεδο).
   Η  γενικευμένη αυτή διαπίστωση σίγουρα αδικεί (όλες οι γενικεύσεις αδικούν) τους  λίγους σε αριθμό, πολιτικούς  που ξεχωρίζουν με την συμπεριφορά τους  στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τους βίο.
  Το ‘’βρώμικο’’ πολιτικό χρήμα εισέβαλε με εξαιρετική βιαιότητα  στην πολιτική σκηνή  την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου.  Ο τότε αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως και ισχυρός άνδρας του ΠΑΣΟΚ Μένιος Κουτσόγιωργας φέρεται ότι εισέπραξε  2 εκατομμύρια  δολάρια με αντάλλαγμα ένα νόμο ευνοϊκό για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του τραπεζίτη και εκδότη Κοσκωτά. Το δικαστήριο δεν πρόλαβε να βγάλει πόρισμα γιατί ο Μ. Κουτσόγιωργας πέθανε μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου και όπως είναι γνωστό «ο αποθανών δεδικαίωται».  Από την ίδια κατηγορία απαλλάχθηκε ο ίδιος ο τότε  πρωθυπουργός με οριακή δικαστική απόφαση  (ευτυχώς  που δεν καταδικάστηκε διότι η  καταδίκη Παπανδρέου θα προκαλούσε εμφύλιο πόλεμο).  Ακολούθησε τo 1994  η αγορά  βίλας από τον  Ανδρέα Παπανδρέου στην οδό Αγράμπελης στην Εκάλη, για περίπου 450.000€ (σύμφωνα με την φορολογική του δήλωση). Το πρόβλημα προέκυψε  όταν  μη μπορώντας να δικαιολογήσουν την προέλευση των χρημάτων που χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά της βίλας, παρουσίασαν στην εφορία,  ως δανειστές, έξι φίλους του πρωθυπουργού, μεταξύ των οποίων έναν Λιβανέζο επιχειρηματία και ένα υπουργό (τον Κάρολο Παπούλια μετέπειτα πρόεδρο της δημοκρατίας). http://popaganda.gr/40-chronia-metapolitefsi-roz-kolospito-tis-odou-agrampelis-pou-telika-epese/
    Από αυτές τις ιστορίες το ΠΑΣΟΚ βγήκε ηθικά και πολιτικά λαβωμένο και  στους πολίτες  εδραιώθηκε η πεποίθηση  ότι  όλοι  οι πολιτικοί ‘’τα παίρνουν’’ .Το χειρότερο όμως  είναι ότι η διαφθορά του ΠΑΣΟΚ διέβρωσε και όλη την κοινωνία.
   Έκτοτε γνωρίσαμε (λίγες) υποθέσεις που έφτασαν στα δικαστήρια και  είχαν σαν κοινό παρονομαστή την δωροδοκία πολιτικών από επιχειρηματίες η/και την κλοπή δημοσίου χρήματος.  Για να μην τα ξεχνάμε: Ο πρώην δήμαρχος  Θεσσαλονίκης Β. Παπαγεωργόπουλος καταδικάστηκε σε 12 χρόνια κάθειρξη για υπεξαίρεση 17,9 εκατομμυρίων ευρώ από τα ταμεία του Δήμου Θεσσαλονίκης. Ο πρώην υπουργός και υποψήφιος πρωθυπουργός  Α. Τσοχατζόπουλος καταδικάστηκε σε 20 χρόνια κάθειρξη για μίζες που εισέπραξε  για τα εξοπλιστικά προγράμματα  (αγορά υποβρυχίων και  αντιαεροπορικών) που σύμφωνα με δημοσιεύματα  ανέρχονται στο ποσό των 57 εκατομμυρίων δολαρίων τουλάχιστον (Καθημερινή 19/1/2014).     
    Οι υποθέσεις αυτές καθώς και η  αδιάφανης διαχείριση  (σπατάλη) των χρήματων των κομματικών ταμείων,  σε συνδυασμό με τα τεράστια ποσά (270 εκατομμύρια) που  δανείστηκαν τα πολιτικά κόμματα  από τις τράπεζες την τελευταία τριακονταετία, συντηρούν την κακή γνώμη  που έχουν οι πολίτες για την εντιμότητα των πολιτικών. (Καθημερινή 19/5/17)    Η κακή γνώμη για τους πολιτικούς  συντηρείται και στην τοπική μας κοινωνία  πρώτα από τις ατέρμονες δικαστικές έρευνες που αφορούν  τις απευθείας αναθέσεις έργων από την τελευταία ομάδα που διοικούσε την νομαρχία  και δεύτερον από τις επίμονες  φήμες που θέλουν πρώην και νυν τοπικά ασχολούμενους με την πολιτική να  χρηματίζονται ασυστόλως.
    Είναι όμως λάθος εάν νομίζουμε ότι αυτά συμβαίνουν μόνο στην χώρα μας.   Για να κατανοήσουμε την έκταση και την ένταση του φαινομένου θα περιγράψουμε, με παραδείγματα,  ανάλογα φαινόμενα που παρατηρούνται και  σε άλλες  χώρες.
    Τον Ιούνιο του 2015 η αστυνομία της Βραζιλίας συνέλαβε τον Marcelo Odebrecht  που  είναι ο πρόεδρος του μεγαλύτερου κατασκευαστικού ομίλου της Λατινικής Αμερικής, ενός ομίλου  που αριθμεί 168.000 εργαζόμενους και έχει παρουσία σε 28 χώρες στον κόσμο.    Του αποδόθηκε η κατηγορία ότι  στο πλαίσιο των προσωπικών σχέσεων που είχε αναπτύξει  με αρχηγούς κρατών, πλήρωνε  μίζες στους πολιτικούς προκειμένου να εξασφαλίσει δημόσια έργα και ευνοϊκή νομοθεσία για την ανάπτυξη της εταιρίας του. Πρόκειται για μια ιστορία  (κολοσσιαίων διαστάσεων)  δωροδοκίας που προκάλεσε πραγματική έκρηξη  στην καρδιά του πολιτικού συστήματος της λατινικής Αμερικής.
   Στην Βραζιλία,  η εταιρία Odebrecht  δώρισε 3 εκατομμύρια ευρώ στον Michel Temer, πρόεδρο της χώρας, για την προεκλογική του εκστρατεία. Η ίδια εταιρία (πάλι στην Βραζιλία) υπεξαίρεσε  2,2 δισεκατομμύρια  δολάρια  (από τα 6,4 δις που εξαφανίστηκαν από το ταμείο της δημόσιας πετρελαϊκής εταιρίας  Petrobas), δωροδοκώντας  με 320 εκατομμύρια δολάρια πολιτικούς και κυβερνητικούς υπαλλήλους.  Εάν δεν ζαλιστήκατε με τα ποσά υπάρχει και συνέχεια. Ο κατασκευαστικός όμιλος παραδέχθηκε ότι δωροδόκησε με 11 εκατομμύρια δολάρια (10,4 εκ ευρώ) διάφορους κυβερνητικούς  της Κολομβίας.  Προ διμήνου δε, συνελήφθη ένας  γερουσιαστής, που ανήκει  στον συνασπισμό που κυβερνά την Κολομβία, με την κατηγορία ότι  δωροδοκήθηκε με 4,6 εκατομμύρια δολάρια (4,3 εκατομμύρια  ευρώ) προκειμένου να αναλάβει η Odebrecht  την κατασκευή αυτοκινητοδρόμου. Στο Περού ο Alejandro Toledo, που διετέλεσε πρόεδρος της χώρας την περίοδο  2001-2006,   φυλακίστηκε κατηγορούμενος ότι δωροδοκήθηκε με  20 εκατομμύρια δολάρια (18,9 εκατομμύρια ευρώ) προκειμένου να κατασκευάσει η εταιρεία Odebrecht τον  μεγάλο αυτοκινητόδρομο που ενώνει το Περού με την Βραζιλία. Επίσης συνελήφθη ο Jorge Cuba, πρώην υφυπουργός επικοινωνιών της χώρας, κατηγορούμενος για παραχώρηση έργου κατασκευής Μετρό  έναντι δώρου 2 εκατομμυρίων (1,8 εκατομμύρια ευρώ). Δικαστική έρευνα που γίνεται στην  Αργεντινή έδειξε ότι η εταιρία κατέβαλε 35 εκατομμύρια δολάρια (33 εκ ευρώ) προκειμένου να εξασφαλίσει συμβόλαια ύψους 278 εκατομμυρίων δολαρίων (263 εκ ευρώ). Στο Μεξικό η εταιρία παραδέχθηκε ότι πλήρωσε 10,5 εκατομμύρια (9,9 εκ ευρώ) σε επιχείρηση που ελέγχεται από το κράτος χωρίς όμως να γνωρίζουμε προς το παρόν περισσότερες  λεπτομέρειες. Η εταιρεία θα καταβάλει αποζημίωση 184 εκατομμύρια δολάρια (174 εκ ευρώ) στον Άγιο Δομίνικο για δωροδοκίες που αναγνωρίζει ότι έκανε  προκειμένου  να εξασφαλίσει την κατασκευή δημοσίων έργων που άξιζαν περίπου το διπλάσιο. Για τον ίδιο λόγο η εταιρία συμφώνησε να καταβάλει αποζημίωση ύψους 59 εκατομμυρίων δολαρίων (56 εκ ευρώ)  στον Παναμά.  
   Ο Odebrecht  καταδικάστηκε το 2016  σε 19 χρόνια φυλάκιση. Αναγκάστηκε να συνεργαστεί με τις δικαστικές αρχές (για να πέτυχει μείωση της ποινής του σε 9 χρόνια) όπως συνεργάστηκαν και 77 ανώτερα στελέχη του ομίλου του. Η εταιρία δέχτηκε να πληρώσει στην Βραζιλία πρόστιμο 3,5 δις δολαρίων (3,3 δις ευρώ) για να έχει το δικαίωμα να αναλάβει ξανά δημόσια έργα.  (courier international N 1375, 9/3/17).  
    Τα ίδια ήθη κυριαρχούν και σε άλλες χώρες. Ενδεικτικά:  Οι πετρελαϊκές εταιρίες  Shell και Eni ελέγχονται από την  ιταλική δικαιοσύνη διότι, προκειμένου να εξασφαλίσουν το δικαίωμα εκμεταλλεύσεως  του μεγαλύτερου κοιτάσματος πετρελαίου της Αφρικής,  πλήρωσαν  1,3 δις ευρώ σε «δώρα» από τα οποία 1.1 δις κατέληξαν σε εταιρεία που ανήκε στον πρώην υπουργό πετρελαίου της Νιγηρίας  (Καθημερινή 21/4/17). Η σουηδική εταιρία τηλεπικοινωνιών Telia παραδέχθηκε ότι δωροδόκησε τις αρχές του Ουζμπεκιστάν με 114 εκατ. ευρώ προκειμένου να έχει παρουσία στην χώρα (Καθημερινή 16/9/2016). Στην δε κομμουνιστική Κίνα, βαθύπλουτοι κινέζοι επιχειρηματίες (οι 100 από αυτούς συγκεντρώνουν πλούτο 484 δις ευρώ) συμμετέχουν   στην εθνοσυνέλευση της Κίνας  με στόχο να αυξάνουν  τα κέρδη των επιχειρήσεων τους, εκμεταλλευόμενοι την πολιτική τους θέση και επιρροή (Καθημερινή 3/3/2017).   
    Δεν έχει νόημα να συνεχίσουμε να περιγράφουμε άλλα περιστατικά. Τα συμπεράσματα  βγαίνουν αβίαστα  1) το βρώμικο πολιτικό  χρήμα κυριαρχεί στον πλανήτη  2) τα διακινούμενα ποσά ξεπερνούν τα ανθρώπινα μέτρα, ξεπερνούν τις  όποιες ανθρώπινες ανάγκες, ξεπερνούν τις όποιες υπερφίαλες επιθυμίες για πολυτελή βίο ή όποια ανάγκη  για επίδειξη πλούτου 3) καμία νόμιμη επαγγελματική δραστηριότητα δεν θα μπορούσε να προσφέρει  σε έναν πολιτικό τόσο υψηλές αμοιβές  όσο οι προερχόμενες από μίζες  4) όσο μεγαλύτερα είναι τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρήσεων τόσο μεγαλύτερη είναι και η προσπάθεια που αυτές καταβάλουν  για να τα προωθήσουν  5) στην προσπάθεια αυτή δεν φείδονται παράνομων και αθέμιτων  μέσων  6) εύκολα βρίσκονται πρόθυμοι πολιτικοί που εκμεταλλεύονται  την ανάγκη των επιχειρήσεων για υπογραφή νέων συμβολαίων 7)  οι πολιτικοί δείχνουν σε όλες τις χώρες του κόσμου μια αχαλίνωτη πλεονεξία 8) η συμπεριφορά των πολιτικών αποδεικνύει ότι αυτοί οι άνθρωποι ζουν  με την βεβαιότητα  ότι είναι παντοδύναμοι, ότι δικαιούνται τα ποσά που εισπράττουν και  κυρίως έχουν  την πεποίθηση ότι θα  μείνουν για πάντα ατιμώρητοι για τις πράξεις τους.
    Οι διεφθαρμένοι πολιτικοί  διαφθείρουν και το κράτος και την κοινωνία. Αυτοί είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για το μέγεθος του φαινομένου και γι’ αυτό μόνο οι ίδιοι οι πολιτικοί μπορούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα.  Με την ενίσχυση των θεσμών. Με την απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών. Με την πάταξη της πολυνομίας. Με την στήριξη της δικαιοσύνης και  την πιστή εκτέλεση των ποινών (οι όντως καταδικασμένοι  κυκλοφορούν ήδη ελεύθεροι). Με την αναβάθμιση και ενίσχυση των ανεξάρτητων αρχών. Με την κατάργηση κάθε νόμου που προστατεύει τους πολιτικούς και την  κατάργηση κάθε είδους  παραγραφής.   Με τον εξοστρακισμό από τα κόμματα των πολιτικών που προκαλούν με την συμπεριφορά τους.  Με την απαγόρευση φωτογραφικών νόμων και τον περιορισμό των νυκτερινών και των ασχέτων τροπολογιών στα νομοσχέδια. Με το προσωπικό τους παράδειγμα…
   Αποτελεί  μεγάλη αφέλεια το να πιστεύουμε  ότι ένα τόσο διαδεδομένο (παγκοσμίων διαστάσεων) φαινόμενο  μπορεί να εξαφανισθεί.   Μπορεί όμως μετά βεβαιότητος  να  περιορισθεί. Το παλιό ΠΑΣΟΚ προστάτευσε νομικά το σύστημα της πολιτικής διαφθοράς που το ίδιο δημιούργησε και επιπλέον κορόιδευε τους πολίτες: «όποιος έχει στοιχεία να τα δώσει στον εισαγγελέα». Το θυμάστε;  Η Νέα Δημοκρατία όχι μόνο δεν ξήλωσε το σύστημα «σεμνά και ταπεινά»  αλλά το εκμεταλλεύτηκε όπου και όπως μπορούσε καλύτερα. Οι δε αριστερο-δεξιοί  που μας κυβερνούν, κουβαλούν τις νοοτροπίες των πολιτικών χώρων από τους οποίους μετακόμισαν. Οι προσωπικές μυστικές επαφές του πρωθυπουργού με τον εκδοτικό και επιχειρηματικό κόσμο (Ψυχάρη , L’ OREAL), η προχθεσινή διαγραφή χρεών επιχειρηματιών, η εύνοια που δείχνουν στον «κομματικό εργολάβο», η τράπεζα Αττικής και τα...βοσκοτόπια αυτό αποδεικνύουν. Η μόνη ελπίδα για να διορθωθεί η κατάσταση επαφίεται στην  επόμενη κυβέρνηση που θα κληθεί να  κυβερνήσει. Η μεγάλη ερώτηση είναι εάν θα θελήσει να κυβερνήσει με νέες  νοοτροπίες και με διάθεση να  πατάξει την διαφθορά.  Θα το τολμήσει;