1. Πόσο μεγάλη είναι η πρόκληση της μετανάστευσης σήμερα για την Ευρώπη;
Περί τους 21.000 μετανάστες έχουν φτάσει στις ιταλικές ακτές από την αρχή του χρόνου μέχρι και τα μέσα Απριλίου, με 900 θανάτους. Οι περισσότεροι φαίνεται να προέρχονται από την υποσαχάρια Αφρική, την Ερυθραία, την Σομαλία και την Συρία.
Τον Νοέμβριο του 2014 η Ιταλία ολοκλήρωσε επιχείρηση αναζήτησης και διάσωσής τους, που ονομαζόταν Mare Nostrum. Αυτή αντικαταστάθηκε από μία φθηνότερη και πιο περιορισμένη επιχείρηση της ΕΕ που ονομάζεται Triton, και επικεντρώνεται στην περιπολία εντός 30 ναυτικών μιλίων από τις ιταλικές ακτές.
Πέρυσι, περίπου 219.000 πρόσφυγες και άλλοι μετανάστες διέσχισαν τη Μεσόγειο, και τουλάχιστον 3.500 ζωές χάθηκαν.
Μέχρι στιγμής φέτος, τουλάχιστον 31.500 άνθρωποι είναι γνωστό ότι έχουν περάσει στην Ιταλία και στην Ελλάδα, τα κύρια σημεία εισόδου των μεταναστών στην Ευρώπη.
2. Ποιες άλλες διαδρομές ακολουθούν οι μετανάστες για να εισέλθουν στην ΕΕ;
Η ηπειρωτική Ελλάδα παραμένει ένα σημαντικό σημείο διέλευσης - πολλοί μετανάστες ταξιδεύουν μέσα από τα Βαλκάνια, με την ελπίδα να φτάσουν στη βόρεια Ευρώπη. Η γειτονική Βουλγαρία έχει δει μια μεγάλη αύξηση Σύριων μεταναστών που εισέρχονται από την Τουρκία.
Πριν από την Αραβική Ανοιξη η δυτική διαδρομή της Μεσογείου ήταν μια μεγάλη πρόκληση για την Ισπανία, καθώς πολλοί μετανάστες από την υποσαχάρια Αφρική έφταναν από τα ανοικτά των Καναρίων Νήσων. Οι αριθμοί μειώθηκαν αφότου η Ισπανία ενίσχυσε την συνεργασία με το Μαρόκο.
3. Γιατί αυξήθηκαν τόσο πολύ οι αριθμοί των μεταναστών;
Οι πόλεμοι που μαίνονται στη Συρία και το Ιράκ έχουν πυροδοτήσει νέο κύμα μετανάστευσης προς την Ευρώπη. Αλλά πολλοί μετανάστες συνεχίζουν να κάνουν επικίνδυνα ταξίδια από την Λιβύη και από το Κέρας της Αφρικής, και συχνά αντιμετωπίζονται βάναυσα από διακινητές ανθρώπων. Ο πόλεμος έχει ρημάξει και την Σομαλία.
Πολλοί από τους μετανάστες είναι γνήσια αιτούντες άσυλο, που διώκονται στις χώρες τους. Στην περίπτωση της Ερυθραίας, φαίνεται ότι πολλοί νέοι άνδρες δραπετεύουν από την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, η οποία έχει παρομοιαστεί με δουλεία. Πολλοί Αφγανοί συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τη φτώχεια και τις διώξεις στη χώρα τους, καθώς οι επιθέσεις από τους Ταλιμπάν και εγκληματικές συμμορίες εξακολουθούν να είναι εκτεταμένες.
4. Πώς χειρίζεται το πρόβλημα των μεταναστών η ΕΕ;
Για χρόνια η ΕΕ πασχίζει για την εναρμόνιση της πολιτικής ασύλου. Αυτό είναι δύσκολο με 28 κράτη μέλη, το καθένα από τα οποία έχει τις δικές του αστυνομικές δυνάμεις και δικαστικό σύστημα.
Πιο λεπτομερείς κοινοί κανόνες εισήχθησαν με το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου - αλλά η πρακτική εφαρμογή τους σε επίπεδο ΕΕ είναι μια άλλη μεγάλη πρόκληση.
Οι κανονισμοί του Δουβλίνου είναι μια βασική αρχή για τον χειρισμό των αιτήσεων χορήγησης ασύλου στην ΕΕ. Σύμφωνα με αυτούς, η ευθύνη για την εξέταση του αιτήματος έγκειται κατά κύριο λόγο στο κράτος μέλος που διαδραμάτισε τον μεγαλύτερο ρόλο στην είσοδο του αιτούντος ή στην διαμονή του στην ΕΕ. Συχνά αυτή είναι η πρώτη χώρα εισόδου του μετανάστη στην ΕΕ.
5. Πόσες αιτήσεις ασύλου είναι επιτυχείς;
Ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου στην ΕΕ ανήλθε σε 626.065 το 2014, από 435.190 το 2013. Το 2014, ο αριθμός των αιτούντων από την Συρία υπερδιπλασιάστηκε, σε σύγκριση με το 2013, φθάνοντας τους 123.000. Αυτοί ήταν το 20% του συνόλου, και πολύ περισσότεροι από την επόμενη μεγαλύτερη ομάδα - τους Αφγανούς, οι οποίοι αντιπροσώπευαν το 7%.
Το 2014 χορηγήθηκε άσυλο σε 163.000 άτομα με πρωτοβάθμιες αποφάσεις - που αποτελούν σχεδόν το 45% των εν λόγω αποφάσεων. Τα στοιχεία για θετικές πρωτοβάθμιες αποφάσεις χορήγησης ασύλου δείχνουν την Γερμανία στην κορυφή για το 2014, με 41.000. Ακολουθείται από την Σουηδία (31.000) και την Ιταλία (21.000). Ο αντίστοιχος αριθμός για το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν 10.000.
Πηγή: Το Βήμα
