Σε κανένα από τα μέρη που επισκέπτεται, τα γεγονότα στην Ουάσιγκτον δεν θα βαρύνουν περισσότερο από ό,τι στις Βρυξέλλες, όπου συναντάται με την ηγεσία του ΝΑΤΟ. Αυτοί οι σύμμαχοι των Αμερικανών ελπίζουν να αποσπάσουν τα εξής από τον Τραμπ: την επιβεβαίωση ότι γνωρίζει βασικά δεδομένα για τα ευρωπαϊκά θέματα και ενδείξεις ότι είναι έτοιμος να ασκήσει το είδος της ηγεσίας που το ΝΑΤΟ χρειάζεται αυτή τη στιγμή.
Η απειλή που συνιστά η Ρωσία είναι το βασικό δεδομένο των ευρωπαϊκών διεθνών σχέσεων σήμερα. Το κλεπτοκρατικό ρωσικό καθεστώς του Βλαντίμιρ Πούτιν έστειλε τα στρατεύματά του στην πρώην σοβιετική δημοκρατία, τη Γεωργία, ενώ εισέβαλε και κατέλαβε ένα μέρος μιας δεύτερης πρώην σοβιετικής δημοκρατίας, της Ουκρανίας. Επίσης παρενοχλεί τρεις άλλες - την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία (και οι τρεις κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ). Οπως και στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες βασίζονται στο ΝΑΤΟ για να τις προστατεύσει από τον εξ Ανατολών κίνδυνο. Οι Ευρωπαίοι ανακουφίστηκαν όταν άκουσαν τον Τραμπ να εγκαταλείπει τον ισχυρισμό του ότι το ΝΑΤΟ είναι απαρχαιωμένο.
Οι σχέσεις με τον Πούτιν
Αλλά ακόμη ανησυχούν για τις συναλλαγές του με ρώσους αξιωματούχους και ειδικά για όσα φέρεται να αποκάλυψε στη συνάντηση που είχε στο Οβάλ Γραφείο με τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών και τον ρώσο πρεσβευτή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε αυτή τη συνάντηση κατέστη εμφανές πως ο Τραμπ δεν κατανοεί ότι ο Πούτιν δεν είναι φίλος των ΗΠΑ και της Ευρώπης και ότι στόχος του είναι να αποδυναμώσει το ΝΑΤΟ, προκειμένου να επεκτείνει τη ρωσική επιρροή στην Ευρώπη. Ο Πούτιν σίγουρα δεν πρόκειται να αξιοποιήσει αυτή την επιρροή για να προωθήσει τα αμερικανικά συμφέροντα ή τις δυτικές αξίες.
Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη ανησυχούν πως ο Τραμπ θα κάνει εκεί ό,τι έκανε ο προκάτοχός του στη Μέση Ανατολή. Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα απομάκρυνε τις ΗΠΑ από τους παραδοσιακούς συμμάχους της - την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία - και ανέπτυξε στενότερες σχέσεις με το Ιράν, τον περιφερειακό τους αντίπαλο. Ο Ομπάμα υποστήριξε ότι αυτή η πολιτική θα οδηγούσε σε ένα πιο συγκρατημένο και φιλικό Ιράν. Ομως αυτό δεν έγινε: ούτε η Ρωσία θα υιοθετήσει μια λιγότερο επιθετική συμπεριφορά, μια πιο ειρηνική εξωτερική πολιτική προς την Ευρώπη, ό,τι και αν πει ή κάνει ο Τραμπ.
Καθοδήγηση και υποστήριξη
Πέρα από την όποια διαβεβαίωση σε αυτό το πολύ σημαντικό ζήτημα, το ΝΑΤΟ χρειάζεται και κάτι άλλο από τον Τραμπ: το είδος της ηγεσίας που παραδοσιακά οι αμερικανοί πρόεδροι προσφέρουν στη Συμμαχία. Η επιστροφή της ρωσικής απειλής έχει δημιουργήσει την ανάγκη της αναβάθμισης των στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ, έτσι ώστε η Ρωσία να μην επιχειρήσει περαιτέρω επιθέσεις. Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι γνωρίζουν ότι το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά χωρίς την αμερικανική ηγεσία, είτε το παραδέχονται δημόσια είτε όχι. Ο Τραμπ θα ανακαλύψει ως το τέλος της περιοδείας του, αν δεν το έχει ανακαλύψει ήδη, ότι όλοι οι ξένοι ομόλογοί του θα θέλουν κάτι από τον ίδιο.
Αυτό που επιθυμούν όσοι κυβερνούν τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ είναι η αμερικανική καθοδήγηση, κατεύθυνση και υποστήριξη. Η αμερικανική διεθνής ηγεσία πρέπει να έρθει, όπως γίνεται πάνω από έναν αιώνα τώρα, από το Οβάλ Γραφείο. Στην περίπτωση του ΝΑΤΟ, το είδος της ηγεσίας που απαιτείται δεν περιλαμβάνει εμπνευσμένες ομιλίες και σίγουρα όχι απερίσκεπτες αναρτήσεις στο Twitter. Αντίθετα, καθήκον του αμερικανού προέδρου είναι να αναπτύξει τους στόχους που θα κάνουν το ΝΑΤΟ πιο ισχυρό, πιο ενωμένο και πιο ικανό να αντιμετωπίζει τις απειλές που δέχεται. Αν οι συνομιλίες στις Βρυξέλλες πείσουν τον Τραμπ για την ανάγκη μιας τέτοιας ηγεσίας, η πρώτη του περιοδεία στο εξωτερικό θα είναι επιτυχής για τον ίδιο και για το ΝΑΤΟ.
Ο κ. Michael Mandelbaum είναι καθηγητής Αμερικανικής Εξωτερικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς στις ΗΠΑ.
Πηγή: Το Βήμα
