Ομιλία

Πήραμε αυτήν την πρωτοβουλία κι ενώσαμε τις δυνάμεις μας -σ’ έναν χώρο που παραδοσιακά δεν φημίζεται για την αγάπη του στις συμπράξεις- για να συμβάλλουμε οργανωμένα και μεθοδικά στις αλλαγές που επιτακτικά χρειάζεται η χώρα μας στην πιο δύσκολη καμπή της σύγχρονης ιστορίας της. Σε μια στιγμή που έρχεται αντιμέτωπη με ιστορικές -κυριολεκτικά- προκλήσεις που θα παίξουν καθοριστικό ρόλο για την τύχη της.
Σε μια τέτοια στιγμή κανείς δεν μπορεί να είναι αδρανής, ιδίως όσοι από εμάς -κι αναφέρομαι και σε πολλούς από εσάς- έχουν τη δυνατότητα, τη διάθεση και την ανάγκη να βοηθήσουν.
Πάει πολύς καιρός που παρακολουθούμε την αδράνεια και τις καταστροφικές επιλογές της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ -της χειρότερης και πλέον ανίκανης που έχει να επιδείξει η νεώτερη ιστορία μας- να διαλύουν τη χώρα μας και τους ανθρώπους της. Κι από την άλλη, την αντιπολίτευση να μην τολμά, να μην ιεραρχεί σωστά, να μην διαμορφώνει μια πειστική και συνολική πρόταση για την επόμενη μέρα. Βλέπουμε ένα πολιτικό σκηνικό που ακροβατεί ανάμεσα στον λαϊκισμό, τον νέας κοπής εθνικισμό, τον συντηρητισμό και, παραδόξως, την έλλειψη πολιτικότητας. Βλέπουμε κόμματα και πρόσωπα ανήμπορα ή απρόθυμα να αντιληφθούν τα πραγματικά προβλήματα και την έκτασή τους, να βάλουν προτεραιότητες, να τολμήσουν. Σε αυτό δεν μπορούμε να μείνουμε αμέτοχοι. Όχι, δεν τα ξέρουμε όλα, δεν είμαστε μόνοι, ούτε αρκούμε εμείς οι τρεις. Αυτό που κάνουμε είναι πως ενώνουμε με θάρρος τις δικές μας δυνάμεις δημιουργώντας έναν πυρήνα που συμπληρώνεται και πλουτίζεται από πολλά άλλα πρόσωπα. Πρόσωπα κάθε ηλικίας, με γνώσεις, επαγγελματική εμπειρία, ιστορία στην ενασχόληση με τα κοινά, επιστημονική κατάρτιση και ειλικρινή διάθεση συμμετοχής. Πρόσωπα νέα σε ηλικία αλλά και μεγαλύτερα, καθώς όλοι πια ξέρουμε πως το ηλικιακά νέο δεν είναι απαραιτήτως σύμφυτο με τη φρεσκάδα και πως οι τολμηρές προτάσεις και η αποφασιστική δράση συχνά προέρχονται από πρόσωπα με εμπειρία. Στόχος μας είναι να συνθέσουμε την εμπειρία που αποκτήθηκε στη διαδρομή μας κι ενισχύθηκε μέσα από τις θέσεις που είχαμε την τύχη να υπηρετήσουμε, με τη γνώση, τις ιδέες, την επάρκεια και την τόλμη άλλων ανθρώπων που βλέπουν τη χώρα να καταστρέφεται, δεν ικανοποιούνται με τη σημερινή κυβέρνηση ή τις λοιπές διαθέσιμες πολιτικές επιλογές, θέλουν να προσφέρουν αντί να παραμένουν παθητικοί θεατές μιας εθνικής κατάρρευσης και αντιλαμβάνονται πως δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλο χαμένο χρόνο.
Δεν θέλουμε να μιλήσουμε μόνον. Θέλουμε να ακούσουμε, να ζυμωθούμε, να ερευνήσουμε. Να αναδείξουμε τις καλές πρακτικές, να μάθουμε από όσα λειτούργησαν στις μέρες της κρίσης παρά τη συγκυρία, να συνθέσουμε αυτές τις απόψεις σ’ένα σχέδιο συνεκτικό, που θα υπηρετεί τις ανάγκες της εποχής. Να βγούμε στον κόσμο της παραγωγής και της εργασίας, να κάνουμε τις δικές του διεκδικήσεις μέρος αυτής της στρατηγικής, να τις κάνουμε κομμάτι του σχεδίου που χρειάζεται η χώρα.  
Αυτό που εμείς μπορούμε να κάνουμε είναι η αρχή, τα πρώτα βήματα για να δημιουργηθεί ένας εκτεταμένος πυρήνας που θα μεγαλώνει. Εδώ δεν χωρούν μεγάλα "εγώ", ούτε έχουν θέση αρχηγισμοί και μικροπολιτικές τακτικές. Δεν είμαστε "εμείς και οι άλλοι", όπως κάποιοι θέλουν να ισχυριστούν. Δεν είμαστε "επάνω", βάζοντας τον κόσμο αυτού του χώρου "κάτω" και κοιτάζοντας αφ΄υψηλού. Είμαστε μαζί, συνδιαμορφωτές.  Δεν είμαστε, επίσης, απέναντι στα κόμματα, έτσι "για να είμαστε απέναντι", από γινάτι. Πιστεύουμε πως με τις πρακτικές και τις επιλογές τους έχουν απομακρυνθεί από τα πραγματικά ζητήματα, νοιάζονται περισσότερο για την διάσωσή τους και λιγότερο για την πολιτική, ενώ απομακρύνουν τον όλο και πιο δυσκολεμένο κόσμο.
Η στιγμή ζητά να μάθουμε από όλα αυτά. Να συνθέσουμε. Να σχεδιάσουμε. Να εντάξουμε στην πολιτική διαδικασία και καινούργιους ανθρώπους, όχι μόνον τους γνωστούς "ημέτερους". Τον πραγματικό κόσμο για τον οποίο η συμμετοχή είναι πια συνθήκη επιβίωσης κι όχι πολυτέλεια.  Και να ξεφύγουμε από τα νέα στεγανά. Στη δημόσια συζήτηση υπάρχουν πολλές αναφορές και μεγάλη σύγχυση για την έννοια του "άφθαρτου". Εμφανίζονται ως "άφθαρτοι" άνθρωποι που δεν ανέλαβαν ποτέ δημόσιες ευθύνες. Όμως αληθινά "άφθαρτος" είναι εκείνος που τιμήθηκε με δημόσια αξιώματα και τα τίμησε υπηρετώντας με εντιμότητα το δημόσιο συμφέρον. Εκείνος που συγκρούστηκε με κάθε λογής συμφέροντα και υλοποίησε μεταρρυθμίσεις για τη διαφάνεια στον δημόσιο βίο. Εκείνος που όταν παρέδωσε τη θέση που κατείχε, τιμήθηκε με την αναγνώριση των συμπολιτών του. Ο άλλος, εκείνος που δεν κατείχε ποτέ δημόσια θέση ώστε να αξιολογηθεί, είναι απλώς "αδοκίμαστος". Πριν από δύο χρόνια, ο ελληνικός λαός επέλεξε να αναθέσει τη χώρα στους "αδοκίμαστους" που κάποιοι τους θεώρησαν "άφθαρτους" εξ ορισμού. Και σήμερα, ο λογαριασμός που πληρώνουμε για τους "αδοκίμαστους" είναι δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Όσο για το "άφθαρτοι", ας το αφήσουμε.
Σήμερα είναι ώρα να τολμήσουμε με όχημα το προοδευτικό κίνημα. Το προοδευτικό κίνημα έχει μακρά ιστορία και έχει συνδέσει την προσφορά του με τις πιο σημαντικές εθνικές, δημοκρατικές και  κοινωνικές κατακτήσεις της σύγχρονης Ελλάδας. Στο πρόσφατο μεταπολιτευτικό παρελθόν έβαλε την πολιτική του σφραγίδα σε άλματα δημοκρατικής εξέλιξης και κοινωνικής ανόδου, ταυτόχρονα όμως έκανε και σοβαρά λάθη που έθρεψαν τις παθογένειες που οδήγησαν στην κατάρρευση.
Για να προχωρήσουμε, θα πρέπει η ιστορία των κατακτήσεων αλλά και των λαθών να κατανοηθεί, να αφομοιωθεί και να γίνει πολιτικό μάθημα για όλους μας. Τα στρατηγικά λάθη του προοδευτικού κινήματος και της παράταξής μας, αυτά που καθόρισαν αρνητικά την φυσιογνωμία της, έγιναν όταν παρασύρθηκε αυταπατώμενη και πλειοδότησε αμέριμνα στον λαϊκισμό -κυρίως προ κρίσης-, όπως και στις συγκυρίες εκείνες που οδηγήθηκε αφελώς σε οικειοποίηση πολιτικών του συντηρητισμού.
Το τίμημα αυτών των λαθών πληρώθηκε με υπερβολικό κόστος στην πρόσφατη περίοδο της κρίσης, με ουσιαστικό αποτέλεσμα τη διάλυση και τον κατακερματισμό της παράταξης. Είναι, όμως, αναγκαίο να μην σταθούμε τόσο στο αποτέλεσμα, όσο στις αιτίες που το καθόρισαν -δηλαδή στις λαϊκιστικές και συντηρητικές παρεκκλίσεις μας. Γιατί μόνο έτσι θα ξανακτιστεί στέρεο προοδευτικό κίνημα.
Σήμερα το μέγα ζητούμενο είναι να τραβήξουμε μια νέα διαχωριστική γραμμή τόσο απέναντι στον χρεοκοπημένο λαϊκισμό, που κύριος εκφραστής του σήμερα είναι ο  απερχόμενος ΣΥΡΙΖΑ, όσο και στον πάγιο και απελπιστικά στάσιμο συντηρητισμό της επισπεύδουσας ΝΔ. Ταυτόχρονα, επείγει να συνδιαμορφώσουμε το προοδευτικό κίνημα, ως τον άλλο ισχυρό πόλο του νέου πολιτικού συστήματος.
Το πρώτο που χρειαζόμαστε είναι το δικό μας Εθνικό Σχέδιο Αλλαγών για να υπερβούμε την κρίση και την επιτροπεία της χώρας. Η βασική του ύλη υπάρχει. Είναι οι ιδεολογικές, πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αξίες της προοδευτικής πρότασης, αυτές που επιβεβαίωσαν την επάρκεια και τη χρησιμότητα τους διαχρονικά, αλλά επίσης εξελίχθηκαν και ανανεώθηκαν μέσα από την καταλυτική εμπειρία της κρίσης.
Ιδεολογικά, η νέα προοδευτική πρόταση είναι αυτή της ευθύνης, του μέτρου  και της σύνθεσης. Στηρίζεται στην αλήθεια κι όχι στην πρόσκαιρη ικανοποίηση της αυταπάτης. Διορθώνει πρώτα απ’ όλα τον εαυτό της και μετά απαιτεί απ’ τους άλλους. Έτσι, μόνον, αποκτά ιδεολογική ηγεμονία έναντι των άλλων.  
Ανανεώνει και ενισχύει τον πατριωτισμό, σταθερά στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οικογένειας. Επαναφέρει στο επίκεντρο ξεχασμένες και υποβαθμισμένες έννοιες, όπως ο λιτός βίος, η κοπιώδης εργασία και η παραγωγική στροφή, κι αντιδιαστέλλεται ριζικά προς τον αχαλίνωτο «προοδευτισμό» της εποχής της αμεριμνησίας και της ψεύτικης ευμάρειας.
Πολιτικά, η νέα προοδευτική πρόταση έχει στον πυρήνα της τη διεύρυνση και το βάθεμα της Δημοκρατίας. Ζητήματα όπως η θεσμική ολοκλήρωση, οι κανόνες για όλους, η κοινωνική ενημέρωση, η ενεργοποίηση και η συμμετοχή. Προτάσσει τη συστηματική εφαρμογή των διακριτών θεσμικών ρόλων πολιτικής, επιχειρηματικότητας και μέσων μαζικής ενημέρωσης, ως έμπρακτη στάση καταπολέμησης της διαπλοκής και διαφθοράς. Βασικό της όραμα είναι η συστηματική οικοδόμηση ενός σύγχρονου αντιπαρασιτικού, επιτελικού Κράτους.
Οικονομικά, η νέα προοδευτική πρόταση αλλάζει τις σχέσεις μεταξύ διανομής και παραγωγής. Δεν υπάρχει μέλλον για την μεταπτωχευτική Ελλάδα χωρίς συστηματική εθνική στροφή προς μια νέα ελληνική παραγωγή. Γι΄αυτό απαιτούνται επενδύσεις με επιχειρηματικό προσανατολισμό τόσο για την παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων όσο και για την ανταγωνιστική κάλυψη των αναγκών της εγχώριας ζήτησης.
Κοινωνικά, η νέα προοδευτική πρόταση τοποθετεί την έννοια της διανομής και των μεταβιβάσεων σε μια στέρεη βάση για τους πραγματικά έχοντες οικονομική ανάγκη και κοινωνική στήριξη. Χρειάζεται ένα νέο Κοινωνικό Κράτος που θα αποκαταστήσει την κοινωνική πολιτική στις πραγματικές της διαστάσεις, διαχωρίζοντάς την από την πελατειακή πολιτική των περασμένων ετών.
Όμως, το προοδευτικό κίνημα για να προχωρήσει ως ανανεωμένος και διακριτός πόλος δεν αρκεί να ξεπερνά τις ιστορικές και προσωπικές αντιδικίες και να συμπαρατάσσεται ως πρόσθεση κομματιδίων και πολιτικών παραγόντων, όπως κάνει μέχρι σήμερα. Χρειάζεται το μεγάλο άλμα του Νέου και Ενιαίου Φορέα που θα συνδιαμορφώσει ο κόσμος της παράταξης. Του φορέα που θα μπορεί να γονιμοποιήσει τις καινοτόμες ιδέες και τις διαφορετικές πολιτικές που προκύπτουν για τον προοδευτικό χώρο μέσα από την κρίση. Έχουμε μείνει απελπιστικά πίσω και τα μικρά βήματα δεν φτάνουν. Αφομοιώνονται από το αντίπαλο δίπολο του λαϊκισμού – συντηρητισμού, που σήμερα κυριαρχεί πολιτικά και κομματικά. Οι συνάξεις ιστορικών στελεχών χωρίς την αυτοκριτική για το παρελθόν δεν οδηγούν σε κανένα μέλλον.
Γι’ αυτό πήραμε την πρωτοβουλία να θέσουμε το αίτημα του νέου φορέα του προοδευτικού κινήματος, που είναι αίτημα της κοινωνίας του χώρου, στην ίδια του την βάση: στον προοδευτικό κόσμο. Όσοι υποστηρίξαμε αυτήν την πρωτοβουλία είμαστε διαρκείς δέκτες αυτού του επιτακτικού αιτήματος στα επτά χρόνια της κρίσης, εξαιτίας της διάλυσης και του κατακερματισμού που επήλθε στο χώρο.
Τώρα πιστεύουμε ότι είναι η ώρα των αποφάσεων. Ο λαϊκισμός απέτυχε, η συντήρηση δεν πείθει, η προοδευτική πρόταση μπορεί να επανέλθει στο προσκήνιο. Χρειάζεται, όμως, έναν καινούργιο πολιτικό και οργανωτικό χώρο, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς συμφωνίες και συνδιαλλαγές κορυφής που θυμίζουν βαθύ παρελθόν και, κυρίως, χωρίς αποστάσεις από τον κόσμο της παράταξης που, απογοητευμένος, γίνεται αντικείμενο χειραγώγησης και εκμετάλλευσης από τις άλλες πολιτικές δυνάμεις.
Τα κόμματα δημιουργούνται για να υπηρετήσουν το εθνικό συμφέρον όπως το αντιλαμβάνονται οι συντελεστές τους -κι εμείς ξέρουμε ότι οι προοδευτικοί πολίτες που έχουν μια μακρά διαδρομή και εμπειρία που θα συνδυαστεί με την καινοτόμο σκέψη και δράση των νέων είναι αυτοί που μπολιάζουν την επόμενη μέρα. Ένας νέος μεγάλος φορέας είναι απαραίτητος για να αποτελέσει τον άλλο πόλο του πολιτικού συστήματος, όχι επειδή μαζευτήκαμε πολλοί παλιοί και καινούργιοι, αλλά επειδή έχουμε να πούμε κάτι συγκλονιστικό, ανατρεπτικό, ριζοσπαστικό για το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας.
Αυτή είναι η μεγάλη ευκαιρία για να επανέλθει ο προοδευτικός χώρος στο προσκήνιο, αρκεί να το συνειδητοποιήσει και να το θέλει καθολικά ο ίδιος, κι όχι κάποιοι μεμονωμένοι δήθεν εκπρόσωποί του. Και η παρουσία σας σήμερα είναι ακριβώς αυτή που πιστοποιεί τι είναι να προσκαλείς τους πρώην και τι είναι να προσκαλείς την κοινωνία.