Τρίτη, 23 Απριλίου 2024, 11:26:52 μμ
Πέμπτη, 13 Σεπτεμβρίου 2007 08:08

Χρηστικός οδηγός για τις εκλογές

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 16 Σεπτεμβρίου θα κληθούν 9.824.223 ψηφοφόροι να επιλέξουν την επόμενη κυβέρνηση της χώρας. Οι «πρωτάρηδες» των εκλογών φτάνουν τους 490.015 (249.611 άνδρες και 240.404 γυναίκες), με τους μικρότερους να έχουν γεννηθεί το 1989.

Ποιοι και
πού ψηφίζουν
Δικαίωμα ψήφου στις κοινοβουλευτικές εκλογές έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, είναι εγγεγραμμένοι σε εκλογικό κατάλογο δήμου ή κοινότητας της χώρας και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν.
Σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, το εκλογικό σώμα παρουσιάζεται μειωμένο κατά 62.584 άτομα.Του δικαιώματος αυτού στερούνται όσοι διατελούν, σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση και όσοι το στερήθηκαν λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης.Σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 51 του Συντάγματος και της παραγράφου 2 του άρθρου 6 της Εκλογικής Νομοθεσίας, η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στις βουλευτικές εκλογές είναι υποχρεωτική.

Από τη διαδικασία εξαιρούνται οι εκλογείς που έχουν υπερβεί το 70ο έτος της ηλικίας τους, οι εκλογείς που θα βρίσκονται κατά την ημέρα της ψηφοφορίας στο εξωτερικό και όσοι για εξαιρετικούς λόγους δεν θα μπορέσουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Αυτοί μπορεί να είναι υπάλληλοι του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, των νοσηλευτικών ιδρυμάτων, οργανισμών κ.α. που οι σοβαρές τους υπηρεσιακές ανάγκες δεν θα τους επιτρέψουν να απουσιάζουν, προκειμένου να ψηφίσουν.
Επίσης, εξαιρούνται όσοι εκλογείς δεν θα μπορούν για λόγους υγείας να μεταβούν στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος.
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς γίνεται στο δήμο ή στην κοινότητα, στα δημοτολόγια των οποίων είναι εγγεγραμμένοι.

Οι ετεροδημότες
Από τις εκλογές του 2004 εφαρμόστηκε ο θεσμός των ετεροδημοτών, για τους πολίτες που διαμένουν σε δήμο ή κοινότητα άλλης εκλογικής περιφέρειας από αυτή που είναι εγγεγραμμένοι.
Οι ετεροδημότες ψηφίζουν σε ειδικά τμήμα ετεροδημοτών στην πρωτεύουσα του νομού όπου διαμένουν, τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας που είναι εγγεγραμμένοι. Ο καθορισμός των τμημάτων αυτών γίνεται από τον οικείο νομάρχη σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 55 της Εκλογικής Νομοθεσίας (Π.Δ. 96/2007).
Οι δικαστικοί αντιπρόσωποι ψηφίζουν στο εκλογικό τμήμα στο οποίο ασκούν τα καθήκοντά τους, τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της περιφέρειας που υπάγεται αυτό. Οι έφοροι και οι αναπληρωτές δικαστικοί αντιπρόσωποι που δεν μπόρεσαν να ασκήσουν κανονικά το εκλογικό τους δικαίωμα, ψηφίζουν σύμφωνα με ό,τι ισχύει και για τους δικαστικούς αντιπροσώπους.
Οι άνδρες που αποτελούν τη φρουρά των εκλογικών τμημάτων ψηφίζουν στο τμήμα το οποίο φρουρούν, ενώ όσοι ανήκουν στην Ελληνική Αστυνομία, στο Πυροσβεστικό Σώμα, στις Ένοπλες Δυνάμεις και στο Λιμενικό Σώμα ψηφίζουν στον τόπο που υπηρετούν την ημέρα της ψηφοφορίας τους συνδυασμούς της περιφέρειας που υπάγεται η υπηρεσία τους.

Πώς ψηφίζουμε
Ο τρόπος της εκλογικής διαδικασίας παραμένει ο ίδιος. Οι εκλογείς προσέρχονται στα εκλογικά καταστήματα και παρουσιάζονται στην εφορευτική επιτροπή, η οποία επαληθεύει την εγγραφή τους στον εκλογικό κατάλογο βάσει της ταυτότητάς τους ή του διαβατηρίου.
Κάθε εκλογέας παίρνει από την επιτροπή πλήρη σειρά ψηφοδελτίων μαζί με ένα φάκελο με ειδικό γνώρισμα. Απαγορεύεται να ρίξει κανείς διαφορετικό φάκελο μέσα στην κάλπη, ενώ είναι υποχρεωτικό να αποσυρθεί στο ειδικό παραβάν.

Διευκολύνσεις
για τους εκλογείς
Για τη διευκόλυνση των εκλογέων που απασχολούνται στον δημόσιο τομέα χορηγείται ειδική άδεια προκειμένου να ψηφίσουν. Για τους τακτικούς υπαλλήλους των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ χορηγείται ειδική άδεια απουσίας, που καλύπτει τον αναγκαίο χρόνο για τη μετάβαση στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και τον χρόνο επιστροφής από αυτόν.
Με την ίδια διαδικασία χορηγείται άδεια στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ, καθώς και στο προσωπικό των ΝΠΔΔ οποιουδήποτε κλάδου και οποιασδήποτε σχέσης εργασίας.
Ειδική άδεια προβλέπεται και για τους υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα, ανάλογα με το καθεστώς εργασίας τους και την απόσταση που θα πρέπει να διανύσουν για να φτάσουν στο εκλογικό τμήμα που είναι εγγεγραμμένοι.
Για όσους μισθωτούς με καθεστώς εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας μετακινηθούν από 100-200 χιλιόμετρα προβλέπεται άδεια μίας εργάσιμης μέρας, σε αυτούς που θα πρέπει να διανύσουν 201-400 χλμ χορηγούνται δύο εργάσιμες μέρες άδειας και σε αυτούς που θα μετακινηθούν σε απόσταση άνω των 401 χλμ χορηγείται άδεια τριών ημερών, εφόσον μετακινηθούν οδικώς.
Για τους μισθωτούς με καθεστώς πενθήμερης εργασίας προβλέπεται μία ημέρα άδεια σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 200-400 χιλιόμετρα και για όσους μετακινηθούν οδικώς περισσότερα από 401 χλμ χορηγούνται δύο εργάσιμες ημέρες άδεια.
Για όσους εργαζόμενους (πενθήμερης ή εξαήμερης εργασίας) πρόκειται να μετακινηθούν σε νησιά, χωρίς οδική πρόσβαση, οι ημέρες άδειας εξετάζονται κατά περίπτωση ανάλογα με την απόσταση και τις συνθήκες μεταβίβασης. Ωστόσο δεν μπορεί να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες.

Ο νέος εκλογικός νόμος
Σε αυτήν την εκλογική διαδικασία θα ισχύσει ο νόμος που ψηφίστηκε το Φεβρουάριο του 2004 και προβλέπει μεταξύ άλλων και αλλαγές στη σταυροδοσία της κάθε εκλογικής περιφέρειας.
Έτσι, στις 4εδρικές και 5εδρικές περιφέρειες οι εκλογείς έχουν τη δυνατότητα να βάλουν δύο σταυρούς, σε σχέση με έναν που ίσχυε το 2004. Στις 8εδρικές, 9εδρικές και 12εδρικές οι σταυροί αυξάνονται κατά έναν και φτάνουν τους τρεις, ενώ στην 16εδρική (Α' Θεσσαλονίκης) οι σταυροί είναι τέσσερις.
Στη μεγαλύτερη εκλογική περιφέρεια της χώρας, τη Β' Αθηνών που έχει 42 έδρες, οι σταυροί μειώθηκαν από πέντε στους τέσσερις.
Διαφορές υπάρχουν από την αλλαγή του εκλογικού νόμου και στον τρόπο κατανομής των εδρών.
Στην κατανομή των εδρών συμμετέχουν οι εκλογικοί σχηματισμοί που έλαβαν στην Επικράτεια τουλάχιστον το 3% του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων.
Κάθε εκλογικός συνδυασμός λαμβάνει έδρες σύμφωνα με το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των ψήφων του επί το 260, διά του συνόλου των ψήφων των σχηματισμών που μετέχουν στην κατανομή των εδρών.
Αν το άθροισμα των κατανεμημένων εδρών υπολείπεται του 260, τότε διατίθεται μία έδρα κατά σειρά στους συνδυασμούς με τα μεγαλύτερα υπόλοιπα στα προηγούμενα πηλίκα, μέχρι τη συμπλήρωση του απαιτούμενου αριθμού 260.
Ο σχηματισμός με το μεγαλύτερο αριθμό ψηφοδελτίων στην Επικράτεια λαμβάνει επιπλέον 40 έδρες (260+40=300).
Από το νέο εκλογικό νόμο, ευνοούνται τα κόμματα που συγκεντρώνουν μικρά ποσοστά προτίμησης. Αν κάνουμε μία σύγκριση της κατανομής των εδρών σύμφωνα με ότι ίσχυε το Μάρτιο του 2004 και με το νόμο Σκανδαλίδη θα δείξει ότι αυτό ισχύει.
Η Νέα Δημοκρατία που ήταν το πρώτο κόμμα με ποσοστό 45,36% έλαβε 165 έδρες, ενώ με το ίδιο ποσοστό σήμερα θα της αντιστοιχούσαν 164 έδρες.
Το ΠΑΣΟΚ, με 40,55% πήρε το 2004 117 έδρες, ενώ με το νέο εκλογικό νόμο θα έπαιρνε 111. Το ΚΚΕ, με 5,90% θα κέρδιζε 4 έδρες και από τις 12 του 2004 θα έφτανε στις 16.
Κέρδος θα είχε και ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς που με 3,26% θα είχε 9 έδρες αντί για 6 που πήρε στις εκλογές του 2004.
Ο νέος εκλογικός νόμος κρύβει μια «παγίδα» για το κόμμα που θα συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ποσοστό: μπορεί να μη συγκεντρώσει την απαραίτητη πλειοψηφία, που θα του εξασφαλίσει τη διακυβέρνηση της χώρας.
Αυτό εξαρτάται από το δικό του ποσοστό στην Επικράτεια και από το συνολικό ποσοστό των κομμάτων που δεν θα υπερβούν το 3% και θα μείνουν εκτός κοινοβουλίου.
Για να γίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει το πρώτο κόμμα να συγκεντρώσει ένα ποσοστό περίπου στο 41% και οι σχηματισμοί που θα μείνουν εκτός Βουλής να περιοριστούν στο 2,5-3,5%.