Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024, 1:38:44 πμ
Τετάρτη, 04 Δεκεμβρίου 2019 22:30

Οι άχαρες, μουντές οικοδομές στις χώρες του Σοσιαλισμού

Γράφει ο Κώστας Πινέλης,

Ένα από τα συνηθισμένα και πολυφορεμένα επιχειρήματα για να κατηγορήσουν και να λασπολογήσουν ενάντια στο Σοσιαλισμό που γνωρίσαμε τον 20ο αιώνα είναι και το στερεότυπο αφήγημα για τις καταθλιπτικές, μουντές, άχαρες οικοδομές στις χώρες που επιχειρούσαν να κτίσουν τον Σοσιαλισμό. Χρόνια ήθελα να σχολιάσω γι αυτό.
Δεν βλέπουν και δε θέλουν να δουν ότι αυτά τα μεγάλα οικοδομικά μπλοκ κτίστηκαν τις δεκαετίες του 1950-1960, τότε που οι χώρες αυτές έβγαιναν κατεστραμμένες από τον πόλεμο και έγιναν για να στεγάσουν τον κόσμο και να λύσουν το οξύ στεγαστικό πρόβλημα βάζοντας στην άκρη την αισθητική και την πολυτέλεια και δίνοντας βάση στο να είναι τα σπίτια λειτουργικά και ασφαλή. Κάποιες από αυτές μάλιστα υπήρξαν και αρχιτεκτονικά θαύματα ή δημιούργησαν νέες τάσεις στην παγκόσμια αρχιτεκτονική.


Είχαν επίσης να αναστηλώσουν παλάτια, κάστρα, μέγαρα, μουσεία, σχολεία, νοσοκομεία για να εξυπηρετούν όλο το λαό.
Αλλά και Εκκλησίες και Μοναστήρια, που όχι μόνο δεν τις «γκρέμιζαν οι κομμουνιστές», αλλά τις επισκεύαζαν και τις αποκαθιστούσαν και τις βλέπουμε μέχρι σήμερα.
Θυμάμαι στο Γυμνάσιο του Λαγκαδά, αρχές της 10ετίας του 60, μας έλεγε ειρωνικά ο θεολόγος μας-ένα φασιστοειδές δεν θα αναφέρω το όνομά του-ότι στις πόλεις του «Παραπετάσματος», γκρεμίζονται οι εκκλησίες γιατί …τυχαίνει να τις παίρνει όλες το νέο σχέδιο πόλης!
Ήταν η εποχή που ο «εθνάρχης» Καραμανλής, η μεγαλοαστική τάξη της χώρας με τους πολιτικούς της εκπροσώπους, βάπτισαν την Ελλάδα «ψωροκώσταινα» και έστειλαν τους μισούς Έλληνες, τα καλύτερα παιδιά μας που τραγούδησε και ο Στελάρας στα εργασιακά κάτεργα των καπιταλιστικών χωρών της Ευρώπης και της Αμερικής και της Αυστραλίας.
Ήταν το ίδιο χρονικό διάστημα που στην Ελλάδα ο «εθνάρχης» έδινε «γη και ύδωρ» στους εργολάβους, με το “οικοδομικό θαύμα” της αντιπαροχής και τα εκτρώματα που έφτιαξε στην Ελλάδα για να φτιάχνουν διαμερίσματα – κλουβιά, καταπατώντας κι εξαφανίζοντας κάθε δημόσιο πάρκο ή χώρο πράσινου και αφήνοντας πεζοδρόμια που δεν μπορεί ούτε ένας άνθρωπος να περπατήσει, που κατάντησε τις πόλεις μπετονουπόλεις, απάνθρωπες.
Στην Νεάπολη για παράδειγμα η «αντιπαροχή» άφησε ελάχιστους χώρους και ευτυχώς μετά τον σεισμό του 78, άδειασε το Στρατόπεδο Στρεμπενιώτη και άρχισε μετά από αγώνες η αξιοποίησή του, πρώτα από την δική μας διοίκηση με επικεφαλής τον αξέχαστο Δήμαρχο Αλέκο Μπινιώρη και συνεχίστηκε με τη διοίκηση του Γρηγόρη Χατζησάββα.
Ήταν το ίδιο χρονικό διάστημα που ο φτωχόκοσμος στην πατρίδα μας ήταν άστεγος και προσπαθούσε να βρει τρόπο για να στεγάσει την οικογένειά του, να την «βάλει κάτω από κεραμίδι» και κατέφευγε στα αυθαίρετα όπως για παράδειγμα στην Ηλιούπολη, στην Σταυρούπολη και στην Πολίχνη-Μετέωρα, με κατασκευές άθλιες και χωρίς υποδομές, μέσα στις λάσπες, χωρίς νερό και τουαλέτες, χωρίς σχολεία και συνθήκες υγιεινής.
Στην πόλη του Μπρνο της Τσεχοσλοβακίας, σήμερα Τσεχίας, όπου έζησαν πολλοί Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες και μεταξύ αυτών πολλοί Κιλκισιώτες, βρέθηκα για πρώτη φορά το 1978 μετά το 1980 για 3 μήνες στην οδό vysoka (βύσοκα) στην περιοχή του Stare Brno (Παλιό Μπρνο) και από τότε πολλές φορές ακόμη.
Μου έκανε εντύπωση η λειτουργικότητα των οικοδομών, οι γερές κατασκευές και το ότι η θέρμανση παρεχόταν με ζεστό νερό από κεντρικά εργοστάσια, όπως και το ζεστό νερό για να εξυπηρετείτε το νοικοκυριό κα βέβαια και το αέριο. Εκεί είδα για πρώτη φορά διπλά παράθυρα με ανάρτηση και μάλιστα ανάμεσα στο δυο παράθυρα οι νοικοκυρές έβαζαν μικρές γλάστρες με λουλούδια. Στο πίσω μέρος είχε ένα πολύ μεγάλο οικόπεδο με πάρκο, παιδικές χαρές και μικρούς μπαξέδες για να φυτεύουν και να καλλιεργούν όλοι οι κάτοικοι της οικοδομής τα λαχανικά τους.
Την τελευταία φορά που πήγα στην Τσεχία το 2008 με τον Δήμο Κιλκίς μια Τσέχα ξεναγός μου είπε για τις οικοδομές της εποχής του Σοσιαλισμού: «Τώρα τις βάφουν με έντονα χρώματα και είναι μια χαρά».
Δηλαδή ακόμα και σήμερα, μ’ ένα… βάψιμο, οι σοσιαλιστικές πολυκατοικίες γίνονται πάλι «καλές» και «σύγχρονες» και μετά από 50-60 χρόνια στεγάζουν ακόμη τους εργαζόμενους.

 

Φωτό: Το κτιριακό συγκρότημα κατοικιών της οδού Vysoka στο παλιό Μπρνο της Τσεχίας με διαμπερή διαμερίσματα. Οι μουντές οικοδομές του Σοσιαλισμού!