Πέμπτη, 28 Μαρτίου 2024, 7:35:16 μμ
Δευτέρα, 27 Μαρτίου 2017 21:02

Συλλογική υποκρισία και ανικανότητα

Γράφει ο
Θεοφύλακτος

Παγλαρίδης.

Είναι στατιστικώς καταγεγραμμένο: Κάθε φορά που εκτελείται ένα μεγάλο έργο οδοποιίας στο ν. Κιλκίς για το οποίο απαιτούνται τεράστιες ποσότητες αδρανούς υλικού, οργιάζει η παράνομη αμμοληψία στην κοίτη του Γαλλικού και των παραποτάμων του.
Η κατασκευή του πρώτου τμήματος της οδού Κιλκίς – Θεσσαλονίκης, από τον κόμβο Μαυρονερίου μέχρι τη Νέα Σάντα είναι χαρακτηριστική. Τα φορτηγά επί μήνες ανέσκαπταν την κοίτη του ποταμού, ενώ εξαφάνισαν κι ένα λόφο, τρία χιλιόμετρα έξω από το Κιλκίς.
Οι φωνές διαμαρτυρίας πάντα υψώνονται, αναζητούνται αρμόδιοι να επιβάλλουν τη νομιμότητα, συνήθως δεν ανευρίσκονται ή κι όταν κινούνται κατά των παρανόμων αμμοληπτών οι επιπτώσεις είναι τόσο ήπιες που λειτουργούν ως οιονεί καθαρτήριο. Ένα δυο πρόστιμα για τους τύπους και  η ζωή (και η αμμοληψία) συνεχίζεται.


Αφορμή για τις σκέψεις αυτές παίρνουμε από την πρόσφατη (μήνες τώρα) εντατικοποίηση της παράνομης αμμοληψίας σε Γαλλικό και Νέα Σάντα. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται είναι δηλωτικές του μεγέθους της παρανομίας. Η κοίτη ανασκάπτεται, η άμμος και το αδρανές εν γένει υλικό αναλαμβάνεται και καταλήγει εν προκειμένω στο έργο της εισόδου του Κιλκίς μέχρι τον κόμβο Μαυρονερίου που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Δεν θα υπεισέλθουμε στις νομικές διαστάσεις της παρανομίας. Αρμοδιότεροι είναι άλλοι να γνωματεύσουν.  Μια άλλη προσέγγιση αναδεικνύει τη συλλογική υποκρισία και ανικανότητα ριζικής αντιμετώπισης του θέματος.
Ιδού γιατί: Κατασκευάζεται ο δρόμος Κιλκίς – Θεσσαλονίκης. Δημοπρατείται και συνήθως οι εκπτώσεις των εργολαβικών εταιρειών τώρα κυμαίνονται στο 40%. Κερδίζει δηλαδή το κράτος (η Περιφέρεια, ο δήμος…)  σχεδόν ένα ακόμη έργο από την υπολειπόμενη πίστωση που έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό του για να χρηματοδοτήσει ένα ακόμη έργο. Κάποτε μάλιστα οι εκπτώσεις προσέγγιζαν το 70% όπως συνέβη με το δρόμο από τον κόμβο Μαυρονερίου μέχρι το Σταυροχώρι.
Στα 30 χιλιόμετρα του νέου δρόμου απαιτούνται εκατομμύρια κυβικά μέτρα αδρανούς υλικού.  Αν ο εργολάβος προμηθευτεί το υλικό αυτό από νόμιμα λατομεία με τις  τρέχουσες τιμές να ξεπερνούν το ένα ευρώ / κυβικό συνυπολογιζόμενου  και του κόστους μεταφοράς από τα λίγα νόμιμα λατομεία τότε γίνεται φανερό πως το έργο «δεν βγαίνει». Τουλάχιστον με τις συνήθεις εκπτώσεις από τις οποίες κερδισμένο – υπενθυμίζουμε-  είναι το κράτος και κάθε συλλογικός φορέας που δημοπρατεί παρόμοια έργα.
Αλλά έργα κατασκευάζονται. Με προμήθεια του αδρανούς υλικού μέσω υπεργολάβων από παράνομα λατομεία, από κοίτες ποταμών και αναλώσιμους λόφους.
Η τακτική αυτή προσαρμοσμένη κατά περίπτωση ισχύει σχεδόν σε κάθε δημόσιο και δημοτικό έργο που απαιτεί μεγάλες ποσότητες αδρανούς υλικού.
Και συνιστά σχεδόν μονόδρομο. Οι τιμές από τα νόμιμα λατομεία είναι απαγορευτικές, τα έργα πασιφανώς πρέπει να γίνουν, οπότε «ας πάει και το παλιάμπελο».
Κάθε λογικός νους θα αντέτεινε: Μα, καλά, αφού χρειάζεται αδρανές υλικό, γιατί δεν καθορίζουμε (ο δήμος, η Περιφέρεια, το κράτος…) λατομικές ζώνες όπου με νόμιμο και με συνάδοντα  στις αυστηρότερες  περιβαλλοντικές προδιαγραφές  τρόπο θα αναλαμβάνεται το αδρανές υλικό με χαμηλό κόστος τόσο για τα δημόσια όσο και για τα ιδιωτικά έργα. Με τον φορέα της εκμετάλλευσής  τους μάλιστα να κερδίζει από την επιχειρηματική αυτή δράση;
 Και να συνυπολογιστεί μάλιστα ότι η κοίτη του Γαλλικού, όπως και κάθε ποταμού, χρειάζεται ανά τακτά διαστήματα την ανάληψη ποσοτήτων αδρανούς υλικού, φερτού από τα συχνά πλημμυρικά φαινόμενα.  
Εύλογη ερώτηση. Αλλά και εδώ αποκαλύπτονται οι ευρείες διαστάσεις της συλλογικής μας υποκρισίας. Στατιστικώς επιβεβαιωμένο: Κάθε φορά που επιχειρείται από την Πολιτεία ο καθορισμός λατομικών ζωνών, ξεσηκώνεται το σύμπαν. Ο οικείος δήμος θα θυμηθεί ότι ο χώρος γειτνιάζει με αρχαιολογικό, η τοπική κοινωνία θα ξεσηκωθεί διότι ο χώρος γειτνιάζει με τις πηγές ύδρευσης, οι τοπικοί σύλλογοι περιβαλλοντικοί και πολιτιστικοί θα θυμηθούν πως πλήττεται η χλωρίδα και η πανίδα του τόπου κ.ο.κ.
Και κάπως έτσι σε ολόκληρο το νομό  δεν διαθέτουμε λατομικές ζώνες. Αλλά εκτελούμε είτε ως δήμος, είτε ως Περιφέρεια, είτε ως κράτος μεγάλα και μικρά έργα από αναλώσιμες κοίτες ποταμών και λόφους υπό εξαφάνιση.
Τώρα που το έγκλημα στην κοίτη του Γαλλικού είναι νωπό, και στους προσεχείς μήνες θα γίνει ειδεχθέστερο καθώς «παίρνουν μπροστά» κι άλλα μεγάλα έργα, ας θυμηθούμε πως αθώοι του διαρκούς εγκλήματος στο περιβάλλον του τόπου μας δεν είναι πολλοί.
Άλλος δια της σιωπής  κι άλλος δια της κραυγής, όλοι συνεργήσαμε. Διότι πολύ απλά  έργα οδοποιίας χωρίς λατομεία δεν μπορούν να γίνουν όσο συνεχίζεται η συλλογική μας υποκρισία και ανικανότητα.