Πέμπτη, 28 Μαρτίου 2024, 11:51:35 μμ
Παρασκευή, 23 Αυγούστου 2019 08:18

"Η σημασία των βλακών εν τω συγχρόνω βίω"

Γράφει ο Νίκος   Κωνσταντινίδης.

 

"Η ανθρώπινη βλακεία είναι ανίκητη" (Μπρεχτ). Όπου τα κενά του νου είναι μεγάλα, εξίσου μεγάλη είναι η μωρία και η κακία που χωράει μέσα  σ' αυτά. Στο ερώτημα: αν η κακία γεννά τη βλακεία ή αν η βλακεία γεννά την κακία, είναι δύσκολο να δοθεί σαφής απάντηση.  Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές η βλακεία και κακία πάνε μαζί.


Στο βιβλίο του, "Η επαναστατική μάζα και η τεράστια σημασία των βλακών εν τω συγχρόνω  βίω", ο Ε. Λεμπέσης μιλά για το πολυσύνθετο ρόλο του βλάκα, ως ένα διαρκές φράγμα κι ανάχωμα στην αξιοκρατία.  "Ο βλάκας είτε ως θύμα, είτε ως  εξαπατώμενος, είτε ως παντογνώστης είτε ως κούτσουρο, είναι η αιτία του εξοβελισμού των αξιών και των αξίων από τη ζωή. "Βλαξ άνθρωπος επί παντί λόγω επτοήσθαι φιλεί", λέει ο Ηράκλειτος. (Ο βλάκας θέλει να εντυπωσιάζεται υπερβολικά με το παραμικρό).
 Βλάκες υπάρχουν σε όλα τα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα. Από τα υπόγεια ως τα ρετιρέ. Η πιο επικίνδυνη βλακεία για την κοινωνία είναι αυτή που μεταβάλλεται σε πολιτική εξουσία από ανθρώπους που μπάζουν πανταχόθεν. Από κουτούς που γίνονται  εκφραστές και επιβήτορες της εξουσίας, με ρόλο  δεκαπλάσιο των ικανοτήτων τους, καθώς άνθρωποι ρηχοί κι ανάβαθοι στο νου και στην ψυχή γίνονται αξιολογητές, βαθμολογητές  κι επικριτές της κοινωνίας.
Ζούμε σε καιρούς, όπου το επαναστατικό στοιχείο στην πολιτική δεν είναι η αλήθεια, αλλά το ψέμα. Σε εποχές του πολιτικού ψεύδους και της κατασκευασμένης είδησης. Όσο πιο καλός ψεύτης είναι κανείς, τόσο πιο πιστευτός γίνεται και ως πολιτικός και ως δημοσιογράφος. Είδηση σήμερα είναι η κακή είδηση και φορείς της δεν μπορεί να είναι οι καλοί άνθρωποι.
Ο Έλληνας ιστορικά αποτελεί μια μεγάλη αντίφαση στον πλανήτη  Γη. Τη μια στιγμή μιλά για την αλήθεια και την άλλη θυμώνει από το συνομιλητή του, αν τολμήσει και διατυπώσει μια αλήθεια που δεν του είναι αρεστή.
Το κακό δεν βρίσκεται πουθενά έξω από τον άνθρωπο. Οι κακοί στην ψυχή είναι οι χειρότεροι (επι)κριτές. Ασκούν κριτική στους  πάντες, αλλά εξαιρούν τον εαυτό τους. Μιλούν ως κήνσορες για τα λάθη των άλλων, αλλά σιωπούν για τα δικά τους. Υπερασπίζονται θεωρητικά την ευνομία αλλά προτιμούν για τον εαυτό τους την παρανομία. Αλλού δουλεύουν κι από αλλού πληρώνονται, ενάντια σε κάθε  εργασιακό και ηθικό δίκιο.  Όποιος περιμένει να ενημερωθεί στην εποχή μας από συστημικούς δημοσιογράφους κι από πολιτικούς χαμαιλέοντες κοιμάται ύπνο βαθύ. Την αλλαγή στην πολιτική δεν θα την φέρουν οι δειλοί αλλά οι τολμηροί.
Τον Πολάκη μπορείς να τον πεις θρασύ, μπορείς κι αθυρόστομο. Μπορείς να τον πεις εριστικό, μπορείς και προκλητικό, αλλά ψεύτη και κλέφτη δεν μπορείς να τον πεις. Τους χαρακτηρισμούς αυτούς τους έχουν κατακτήσει άλλοι. Στον Πολάκη, ωστόσο, όσο κι αν το επιθυμείς, τη δυστυχία του λαού για τα προηγούμενα χρόνια δεν μπορείς να του την χρεώσεις.  Άλλοι ήταν εκείνοι που πλουτίσανε με τα λεφτά του χειμαζόμενου λαού κι άλλοι εκείνοι που χτίσανε περιουσίες. Ο Πολάκης απεναντίας τόλμησε κι έφερε στο φως  ως υπουργός χρονίζοντα σκάνδαλα σχετικά με διασπάθιση δημοσίου χρήματος στο ΚΕΕΛΠΝΟ....
Είμαστε διαρκώς ένας λαός που απαξιεί τους καλούς κι αγνοεί τους ευεργέτες του. "Ους έθρεψε το μάννα εκίνησαν την πτέρναν κατά του ευεργέτου", λέει ο χριστιανικός θρήνος της Μεγάλης Παρασκευής.   
Είμαστε ιστορικά ο λαός που  στραγγάλισε τον Ανδρούτσο και τον έριξε από την Ακρόπολη, αλλά κι  ο λαός εκείνος που παρασημοφόρησε τους δολοφόνους του με το Μεγαλόσταυρο του Σωτήρος. Τέτοιο παράσημο ανδρείας ούτε ο  Κολοκοτρώνης πήρε. Πήρε όμως ο δικαστής Μάσον, γνωστός από τη "δίκη των δικαστών"! Αυτή είναι η νοοτροπία που ταλανίζει την Ελλάδα διαχρονικά.
Το 1945 έγραφε ο Σεφέρης, σχετικά με τη συμπεριφορά του Έλληνα, τα εξής: "Η βλακεία, η εγωπάθεια, η μωρία και η γενική αναπηρία της ηγετικής τάξης στη σημερινή Ελλάδα σε φέρνει στην ανάγκη να ξεράσεις". Όντως, ακούγονται πολύ σκληρά τα λόγια του βραβευμένου με νομπέλ ποιητή μας. Πράγματι. Λίγοι είναι αυτοί που αντέχουν να κρατούν ψηλά τη δάδα της αλήθειας. Κι ακόμα πιο λίγοι είναι εκείνοι που αντέχουν να καούν για χάρη της. Όμως, «αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε εμείς, πώς θα γενούνε τα σκοτάδια λάμψη»;