Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Δευτέρα, 29 Ιουλίου 2019 09:49

Νίκος Κωνσταντινίδης : Ο λαός και ο σανός

Η λέξη λαός παραπέμπει στην αρχαία λέξη "λας" που σημαίνει πέτρα. Ό,τι το πιο σημαντικό στη γη έχει κτιστεί πάνω σε βράχο. Στο βράχο που ύμνησε πολύ η ελληνική ποίηση. Να θυμηθούμε τα "άνθη της πέτρας" του Σεφέρη,

το "βράχο και το κύμα" του Βαλαωρίτη, τη "Μαρίνα των βράχων" του Ελύτη, το "Κυκλαδικό Κυκλάμινο στου βράχου τη σχισμάδα" του Ρίτσου, το "βράχο, βράχο τον καημό μου", του Χριστοδούλου, το "βράχο του Ματχάουζεν" του Καμπανέλη, και τέλος μην ξεχάσουμε το βράχο της Ακρόπολης με τον Παρθενώνα: το πνευματικό Έβερεστ όλου του κόσμου.
Ο λαός είναι όπως κι ο ορυκτός πλούτος: Έχει ελαφρόπετρες αλλά και πολύτιμους λίθους. Ένα ανομοιογενές πλήθος, αδικημένο κι από τη γραμματική, γιατί δεν ανήκει καν στα κύρια της ονόματα, αλλά στα περιεκτικά, όπως αγέλη, πλήθος, σμήνος, σμάρι κ.ά.
Στη μυθολογία και στην ιστορία μας υπάρχουν πολλά παραδείγματα που δείχνουν ότι ο λαός μας από την αδυναμία για να συνεννοηθεί στράφηκε ενάντια στον ίδιο του τον εαυτό: τον Προμηθέα που του έδωσε το φως, τον αλυσόδεσε στον Καύκασο. Τον Σωκράτη που του δίδαξε τη σοφία, του έδωσε να πιει το κώνειο. Το Ελευθέριο Βενιζέλο που του διπλασίασε τη χώρα, δεν τον εξέλεξε καν βουλευτή. Τον Καποδίστρια που μόχθησε για να του φτιάξει κράτος, τον δολοφόνησε. Τον Τσίπρα που του έβγαλε τη θηλιά του χρέους από το λαιμό, τον καταψήφισε. Αλλιώς δεν θα ήταν ο ελληνικός ο αιώνιος Σίσυφος!
Αντί, λοιπόν, να έχει διδαχθεί, έστω και κάτι, από τη φιλοσοφία των αρχαίων του προγόνων, αυτή που ολόκληρος ο μορφωμένος κόσμος θαυμάζει, αραδιάζει την ημέρα των εγκαινίων της Βουλής δεκαεφτά, στα αστραφτερά ντυμένους, παπάδες! Ωσάν αυτό να μπορεί να εμποδίσει έναν υπουργό ή έναν βουλευτή από το να μην πάρει μίζα. Υποτιμούμε ως λαός το Θεό μας, αντί να αρθούμε στο ύψος Του. Τον εκμεταλλευόμαστε πολιτικά κι Αυτόν!
Όπου λαός και σανός είναι αλληλένδετες έννοιες, εκεί δεν ευδοκιμεί η δημοκρατία, αλλά η ασυδοσία. Τι κι αν πέρασαν διακόσια χρόνια απ' όταν γίναμε "ανεξάρτητο" κράτος! Η νοοτροπία του Έλληνα είναι η ίδια. Εκείνο που άλλαξε είναι η τεχνολογία. Τα τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς στους Οθωμανούς Τούρκους ήταν αρκετά να λησμονήσει τις προγονικές του αρετές και να αποκτήσει ραγιάδικες. Γι' αυτό και υμνεί διαχρονικά τους "αρματολούς και τους κλέφτες" και δοξάζει τους αποστάτες και τους ψεύτες.
Να γιατί ανθούν στον ελλαδικό χώρο συμπεριφορές που δεν υπάρχουν σ' άλλη χώρα. Να γιατί αναδεικνύονται εδώ πατριωτισμοί και λεονταρισμοί κι από ανθρώπους που το "έπαιξαν" τρελοί για να μην υπηρετήσουν το στρατό, ενώ παρουσιάζονται ως πατριώτες.
Πατριωτισμός σημαίνει μόρφωση και γνώση. Σημαίνει λόγος και διαλεκτική. Σημαίνει μπορώ να συζητώ και να ζητώ από κοινού με το συνομιλητή μου να βρούμε την αλήθεια, που ωφελεί την πατρίδα. Πατριωτισμός δεν είναι οι ιαχές. Δεν είναι ούτε οι ζωώδεις κραυγές. "Των γαρ των θηρίων αι φωναί άναρθραι εισί. Ουδεμία εξ αυτών έχει λόγον", λέει ο Μακεδόνας φιλόσοφος, που, ενώ άπαντες ως Έλληνες τον θαυμάζουμε, δεν τον διαβάζουμε, παρά μόνο αναφερόμαστε στο όνομά του, κι αυτό ως σύνθημα.
Η γνώση, η σοφία, η εμπειρία, τα λεφτά έχουν αξία, όταν κερδίζει από αυτά η κοινωνία. Όταν το έργο που παράγουν αντανακλά στο λαό. Γιατί, και το αλέτρι για να δώσει καρπό, θυσιάζεται το ίδιο. Το ίδιος και ο ήλιος που για να φωτίσει τη γη φλέγεται ο ίδιος.
Τα πράγματα είναι απλά. Η κοινωνία μπορεί να ζήσει και χωρίς τα «θα» και τα "να". Χωρίς τα φανατικά και τα φασιστικά. Χωρίς όμως δουλειά είναι αδιανόητο να επιζήσει. Εξάλλου, και το πιο μεγάλα συνθήματα λέγονται για να διαψεύδονται. Αυτοί που κραύγαζαν για την προδοτική συμφωνία των Πρεσπών, άραξαν τώρα, γιατί άλλαξε η κυβέρνηση.
Αν θέλουμε πράγματι στον τόπο αυτό να αλλάξουν οι αξίες της ζωής, πρέπει πρώτα ν' αλλάξουμε ό, τι ορίζει αυτό που αξίζει. Γι' αυτό και πιστεύω ότι δεν είχε άδικο ο Μάρξ λέγοντας ότι ''ζωή καθορίζει τη συνείδηση''. Η ζωή του καθενός διαμορφώνει και το "είναι" του, ανεξάρτητα από ποιο κόμμα ψηφίζει. Κατά τ' άλλα οι ρομαντικοί θα μετρούν τη ζωή με θυσίες και οι ρεαλιστές με θητείες.