Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Τρίτη, 02 Ιουνίου 2009 15:25

Νίκος Σιάνας Η μάχη του Σκρα

Από τις πιο ένδοξες και πιο σημαντικές μάχες που έδωσε ο ελληνικός στρατός κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο -στην πράξη, ήταν η συνέχεια του Β’ Βαλκανικού Πολέμου και η επισφράγιση της συνθήκης του Βουκουρεστίου 1913. Η μάχη αυτή κατοχύρωσε ουσιαστικά τη συνοριακή γραμμή που με ποταμούς αίματος είχε χαραχτεί στις μάχες Κιλκίς-Λαχανά το 1913. Δυστυχώς όμως υπό συνθήκες και συνέπειες εθνικού διχασμού, με τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας καταρακωμένη.
Η μάχη του Σκρα αναστήλωσε το κύρος της και έδωσε στον Ελευθέριο Βενιζέλο τη δυνατότητα να κινείται ως ισότιμος σύμμαχος των νικητών στη Διάσκεψη της Ειρήνης στο Παρίσι.
Αλοίμονο όμως, μέσα σε πέντε χρόνια ο Ελληνισμός της Μεγάλης Ιδέας έζησε την χειρότερη καταστροφή, την Μικρασιατική.


Τα υψώματα του Σκρα ντι Λέγκεν, είχαν καταληφθεί την Άνοιξη του  1916 από τις γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις, οι οποίες κατασκεύασαν στην περιοχή ισχυρότατα οχυρά και οργάνωσαν συστηματικά την άμυνά τους. Απέναντι από το Σκρα, στο συμμαχικό στρατόπεδο του Αξιού, τη γενική ευθύνη είχε ο Γάλλος στρατηγός Ρενιώ, ο οποίος την Άνοιξη του 1917 απφάσισε να επιτεθεί με τις δυνάμεις που είχε στη διάθεσή του, τρία γαλλικά τάγματα και ένα τάγμα του 3ου ελληνικού συντάγματος Σερρών. Το εγχείρημα απότυχε, μοναδικό κέρδος η διαπίστωση πόσο καλά ήταν οχυρωμένη η περιοχή, αλλά και πόσο μεγάλη σημασία στη διατήρησή της έδιναν οι Βούλγαροι. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 1918 υπήρξε πολεμική απραξία, οπότε οι σύμμαχοι άρχισαν να σκέφτονται την επανάληψη των επιχειρήσεων. Ο αρχηστράτηγος του μακεδονικού μετώπου, Γκιγιωμά, στις 4 Απριλίου 1918, έδωσε εντολή στο Ζερόμ να επαναλάβει το εγχείρημα στο Σκρα στα πλαίσια της γενικής επιθετικής δραστηριότητας των συμμαχικών δυνάμεων στο Βαλκανικό μέτωπο. Στις επιθέσεις αυτές θα έπαιρναν μέρος με αποφασιστικό ρόλο  και οι ελληνικές δυνάμεις. Στο σχέδιο των επιχειρήσεων αναλύονταν με κάθε λεπτομέρεια οι ενέργειες όλων των στρατευμάτων (συμμαχικών και ελληνικών). Η πολεμική δραστηριότητα άρχισε το Μάιο με βομβαρδισμό των εχθρικών θέσεων στην περιοχή της Δοϊράνης. Οι συγκρούσεις που ακολούθησαν υπήρξαν σφοδρότατες και οι δύο πλευρές αγωνίστηκαν με πείσμα και γενναιότητα. Ιδιαίτερα οι Έλληνες στρατιώτες και αξιωματικοί πολέμησαν με υψηλό αίσθημα ευθύνης και περάτωσαν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο όσες αποστολές τούς είχαν ανατεθεί. Η μάχη του Σκρα έληξε με τη συντριβή των εχθρών και το θρίαμβο των ελληνικών κυρίως δυνάμεων. Το ηθικό των Βουλγάρων κλονίστηκε και γιατί έχασαν το πιο σημαντικό οχυρωμένο έρεισμά τους και γιατί δεν μπόρεσαν να το ανακτήσουν, παρά τις απεγνωσμένες αντεπιθέσεις που πραγματοποίησαν. Η νίκη όχι μόνο δόξασε τα ελληνικά όπλα, αλλά είχε και γενικότερες ευνοϊκές επιπτώσεις στην εξέλιξη των συμμαχικών επιχειρήσεων ολόκληρου του Βαλκανικού μετώπου. Η μεγάλη ελληνική επιτυχία προκάλεσε ενθουσιασμό σ’ ολόκληρη την Ελλάδα και συντέλεσε κατά πολύ στην εξύψωση του φρονήματος των συγκροτούμενων τότε νέων ελληνικών μεραρχιών. Χαρακτηριστικά για την εντύπωση που προκάλεσε στους συμμάχους η ελληνική ανδρεία στο Σκρα είναι όσα ανάμεσα στα άλλα, αναφέρει στη διαταγή που εξέδωσε μετά τη μάχη ο αρχιστράτηγος Γκιγιωμά: “απευθύνω τα συγχαρητήριά μου προς την 1η ομάδα Μεραρχιών, ήτις υπό την διοίκησιν του στρατηγού Ζερόμ κατήγαγε λαμπράν επιτυχίαν, καταλαμβάνουσα. Κατόπιν σκληρού αγώνος, τας ισχυράς αμυντικάς οχυρώσεις του Σκρα ντι Λέγκεν. Χάρις εις την απαράμιλλον ανδρείαν του το ελληνικό πεζικόν του στρατηγού Ζυμβρακάκη, υπερνίκησε άπαντα τα εφ’ ενός των πλέον ανωμάλων εδαφών, εμπόδια και επέτυχε την κατάληψιν των βουλγαρικών θέσεων επί μετώπου 12 χιλιομέτρων, συλλαμβάνον πλέον των 1.700 αιχμαλώτων και κυριεύον υλικόν...”
Στο πρώην κοινοτικό κατάστημα του Σκρα ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει στο εκεί πολεμικό μουσείο αρκετά αντικείμενα των συμμαχικών δυνάμεων αλλά και από το κυριεύον.
Η μάχη του Σκρα είχε βαρύτατες απώλειες 1.777 τραυματίες, 16 αγνοούμενους και 338 νεκρούς, στα προπολεμικά μαγαζάκια και περίπτερα συναντούσε κανείς πολύ συχνά την ταμπέλα ότι ο ιδιοκτήτης ήταν τραυματίας του Σκρα-Ραβινέ. Στο Ραβινέ είχε γίνει μια άλλη εξίσου πολύνεκρη μάχη τον προηγούμενο Μάιο του 1917.
Δυστυχώς στις εκδηλώσεις που γίνονται κάθε χρόνο το παρών δίνουν πάντα τα κρητικά σωματεία και οι αρχές, ο λαός του Κιλκίς απουσιάζει.