Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024, 9:56:32 πμ
Κυριακή, 30 Μαϊος 2010 19:52

Θανάσης Χατζημητάκος : Πως έγραψα τα τραγούδια μου - Στους ποταμούς της Βαβυλώνας

xatzimitakos


Τον Μάιο του 1980 εντυπωσιασμένος από τον 136ο ψαλμό του Ψαλτηρίου, καταχωρισμένο μουσικά στον "Όρθρο" του Αθ. Καραμάνη, πρωτοψάλτης τότε του Μητροπολιτικού Ναού της Θεσσαλονίκης, μουσική παραλλαγή από τη σύνθεση του Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος σε γ’ ήχο, καταπιάστηκα να τον μεταφράσω και στη συνέχεια να δώσω την ίδια μουσική επένδυση στους μεταφρασμένους στίχους με μικροπαραλλαγές –αυτές που απαιτούσε ο νεοελληνικός λόγος. Το κείμενο το δημοσίευσα στο περιοδικό "Μελέτες" της Θεσσαλονίκης με το ψευδώνυμο που χρησιμοποιούσα τότε Θάνος Διομήδης, όπως το βλέπετε στην παρακείμενη φωτοτυπία (βλέπε και την α’ σελίδα της μουσικής πάρτας στην ευρωπαϊκή σημειογραφία).
Είναι ψαλμός εβραϊκός καταχωρισμένος στο Ψαλτήρι ως 136ος με έμπνευση τη "Βαβυλώνεια αιχμαλωσία" των Εβραίων, δηλαδή τη μεταφορά τους ως αιχμαλώτων από την Παλαιστίνη και τη ζωή τους πλέον στη Βαβυλώνα. Εκεί ο Εβραίος ποιητής με άλλους συμπατριώτες του κάθεται στο ποτάμι, το ποτάμι που διασχίζει την πόλη, και θλιμμένοι αναλογίζονται τη σκλαβιά τους –κρέμασαν και τα μουσικά τους όργανα στις ιτιές, που γέρνουν τα λυγερά κλαδιά τους στις όχθες του ρέοντος  ποταμού σαν θρηνούσες κόρες. Δεν έχουν όρεξη να τραγουδήσουν κι ο Βαβυλώνιος τους λέει: "Ψάλτε μας κάτι απ’ τα τραγούδι της Σιων, της Ιερουσαλήμ κι ορκίζεται πως ποτέ του δεν θα την  ξεχάσει. Στο τέλος καταριέται τους Βαβυλώνιους που την κατέστρεψαν με μια κατάρα σύμφωνη με το εβραϊκό "οφθαλμόν αντί οφθαλμού" –άκουσον, άκουσον "μακάριος θά’ ν’ αυτός που θα νικήσει/ και θα συντρίψει πα στην πέτρα τα μωρά σου", που δεν ταιριάζει καθόλου με το χριστιανικό του Κυρίου Ιησού "όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην" (Ματθ. 5,39).

ΣΤΟΥΣ ΠΟΤΑΜΟΥΣ ΤΗΣ ΒΑΒΥΛΩΝΑΣ
Ο 136 ψαλμός του Δαβίδ
Κοντά στους ποταμούς της Βαβυλώνας
εκεί καθήσαμε και κλάψαμε,
όταν στο νου μας ήρθεν η Σιων.
Στο κέντρο, στην καρδιά της χώρας
κρεμάσαμε τα όργανά μας στις ιτιές,
γιατί μας ζήτησαν οι απαγωγείς
να τραγουδήσμουμε:
- Ψάλτε μας κάτι απ’ τα τραγούδια της Σιών.

Πώς σε μιά  ξένη χώρα εγώ να ψάλω
τον ύμνο του Κυρίου;
Αν σε σε ξεχάσω Ιερουσαλήμ,
να ξεραθεί το χέρι το δεξί να μη χτυπά τις χόρδες_
να κολληθεί στο λάρυγγά μου η γλώσσα
να μη ψέλνει,
αν δε σε θυμηθώ,
αν πρώτη στη χαρά μου
την Ιερουσαλήμ δεν ξεχωρίζω.

Θυμήσου, Κύριε, και τιμώρησε τους γιους του
Εδώμ,
που την καταραμένη μέρα λέγαν:
- Βγάλτε βαθιά το χώμα ως τα θεμέλια.
Βαβυλώνα ταλαίπωρη,
μακάριος θα’ ν’ αυτός που θα σου δώσει χτύπημα
όμοιο  μ’ αυτό που εσύ μας χτύπησες_
μακάριος θά’ ν’ αυτός που  θα νικήσει
και θα συντρίψει πα στην πέτρα τα μωρά σου.