Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024, 2:52:21 πμ
Τετάρτη, 22 Αυγούστου 2018 20:01

Τo γιάριν της Τερπύλλου (γιάριν = πλαγιά, εδώ κάθετο νεροφάγωμα όχθης χειμάρρου)

Γράφει ο Αναστάσιος Αμανατίδης.

Το 1971 της χρονιάς βρίσκομαι στο αγροτικό ιατρείο της Τερπύλλου, μετά την περάτωση της υποχρεωτικής θητείας υπαίθρου στη Γουμένισσα, όπου ζήτησα να τοποθετηθώ, μέχρις ότου ευρεθεί θέση σε δημόσιο νοσοκομείο για άσκηση στην Παθολογία, που επέλεξα. Μη υπάρχοντος δε γιατρού και στο γειτονικό αγροτικό του Μελισσουργείου, εξυπηρετούσα όλα τα χωριά του μέχρι την Ποντοκερασιά και τους Αγίους…

 

Δεν περνούσα και άσχημα, μεταξύ γνωστών μου ανθρώπων! Μπορεί να εφημέρευα επί εικοσιτετραώρου βάσεως, όλη την εβδομάδα και όλο τον χρόνο, (ήταν και περίοδος δικτατορίας), αλλά έμενε και χρόνος, που τον διέθετα, που αλλού, στα ‘πολιτιστικά κέντρα’ της εποχής, δηλαδή στα θορυβώδη καφενεία στο κέντρο του μεγάλου χωριού.
Η συζήτηση στο καφενείο του Χατζή ( Θεόδωρου Παπαδόπουλου ), είχε για τα καλά ανάψει εκείνο το φθινοπωρινό βραδινό του 1971. Είχα ήδη εξοικειωθεί πλήρως με τους χωριανούς, που με αποδέχονταν ανεπιφύλακτα όχι μόνον ως τον γιατρό τους, αλλά και ως τον δικό τους άνθρωπο. Στην παρέα συνήθως ο Χατζής, ο αδερφός του ο Αλέκος, ο Λάμπος, ο Μαστορίδης, ο ανάπηρος πολέμου Κώστας (ο μεγαλύτερος σε ηλικία) και ο Αλέκος ο Κερέμ’ ς , που το προσωνύμιο το απόκτησε από το επίθετό του, μοναδικό στο χωριό, Κερεμίδης. (Εκτός από τον Λάμπο Ξανθόπουλο, όλοι μακαρίτες τώρα)
Η παρουσία του γιατρού σε ένα τραπέζι του καφενείου του χωριού, όπου τα ‘κουτσοπίνουν’ για να περάσει η ώρα, δίνει προτεραιότητα στις ιατρικές συζητήσεις, όπου όλοι έχουν κάτι να πουν.
Παράλληλα τα πειράγματα έδιναν και έπαιρναν, ιδίως όταν παρευρισκόταν και ο ανεκτικότατος και συμπαθέστατος Κερέμ.
Δεν θυμάμαι, πως άνοιξε η συζήτηση για τον προστάτη και την υπερτροφία του, με τα δυσουρικά του και άλλα συμπτώματα, από τα οποία το πιο υποτιμητικό για έναν άνδρα, είναι να βρέχει κατά την ούρηση τα παπούτσια του. Λέγαμε και εννοούσαμε την καλοήθη υπερτροφία του, που είναι προνόμιο των ανδρών μεγαλύτερων ηλικιών, που οι κακοπροαίρετοι και τα ‘πειραχτήρια’ θέλουν να την συνδυάσουν με βιολογική έκπτωση και άλλων λειτουργιών! Μάλλον τα βέλη στρεφόταν προς τον ανεκτικό και καλοπροαίρετο Κερέμ., που είχε πατημένα τα πενήντα πέντε τότε (1971).
Έλεγα λοιπόν με περίσσεια σοβαρότητα, ρίχνοντας πλάγιες ματιές στον παρακαθήμενο Κερέμ, ότι ένα από τα πρώτα συμπτώματα της καλοήθους υπερτροφίας του προστάτη είναι η μείωση του βεληνεκούς και της καμπύλης τροχιάς του ούρου κατά την ούρηση. Αργότερα προστίθενται τα δυσουρικά συμπτώματα (δυσκολία, τσούξιμο, συχνουρία, έπειξη) και ότι το αλκοόλ επιδεινώνει όλα αυτά και άλλα σχετικά.
Φαίνεται, πως ενώ όλοι νοιώθανε άνετα, ο φίλος μας. προσωποποιούσε τις θεωρίες μου, τις άκουγε με ενδιαφέρον και έδειχνε να συμφωνεί με αυτές. Μάλιστα για να επιβεβαιώσει τα λεγόμενά μου, προχώρησε σε παραστατικό παράδειγμα.
Έχει δίκιο ο γιατρός! Εγώ όσες φορές βρίσκομαι στο γιάριν, δοκιμάζω μέχρι που μπορώ να στείλω την ‘βολή’ του ούρου!. Τον τελευταίο χρόνο βλέπω να μην το πάω πολύ μακριά, όπως κάποτε!
(Γιάρ, λέξη τουρκική, στην αγοραία ποντική γλώσσα και γιάριν στην τουρκοφώνικη της Τερπύλλου. Ως γιαρ και γιάριν εννοούμε την απότομη πλαγιά λόφου τινός, με κάποιο ύψος. Σαν γιάριν στην Τέρπυλλο ονομάτισαν το κάθετο νεροφάγωμα της αργιλικής αριστερής όχθης του ποταμιού, που κατεβαίνει από Μεταξοχώρι προς αυτήν, μια νεροκοψιά ύψους περίπου 10 μέτρων, κοντά στον πλάτανο, όπου το ρέμα κάνει μια μεγαλοπρεπή καμπή. Φαίνεται πως μακαρίτης πλέον Κερέμ, όσες φορές βρισκόταν στην περιοχή και ήταν απαλλαγμένος από ενοχλητικά βλέμματα, δοκίμαζε όχι τόσο τις δυνατότητες σε δυνατό και μακρύ βεληνεκές, όσο διαπίστωνε μελαγχολικά χρόνο με τον χρόνο την προοδευτική μείωση αυτού).
Με σύμμαχο και συμφωνούντα τον Κερέμ και σύμβουλο το αλκοόλ, αποφασίσθηκε να παραβγούν επί τόπου στην κάθετη νεροκοψιά, το γιάριν που λένε. μιας και το φθινοπωρινό φεγγάρι το επέτρεπε. Αμ έπος, αμ έργον, που έλεγαν οι αρχαίοι. Ο καημένος ο Κερέμ βγήκε τελευταίος! Το βεληνεκές του δεν ξεπερνούσε την αριστερή όχθη, όπου και το υπερυψωμένο ρείθρο! Έπεφτε κάθετα μπροστά στα πόδια του!
Η κόντρα επιβεβαίωσε τα λεγόμενά μου, επισημοποίησε την έκπτωση του γηραιότερου εξ ημών και τον βύθισε σε περισσότερες σκέψεις, παρ’ όλο που διατηρούσε ακέραιες τις σωματικές του δυνάμεις και ο ‘μύλος’ (το στομάχι του) δούλευε καλά.
Χωρίσαμε για ύπνο με την εντύπωση ότι κάναμε την πλάκα μας και περάσαμε μια ακόμη βραδιά καλά.
Όμως ο Κερέμ το πήρε κατάκαρδα. Σκεφτόταν να πάρει βιταμίνες ή βότανα που ενισχύουν την ζωτικότητα, ακόμη και αν υπάρχουν ελιξίρια νεότητας. Ξαναπήγε στο γιάριν από μόνος του και ξαναδοκίμασε. Και ξανά και ξανά. Δεν ήθελε να συμβιβασθεί με την ιδέα ότι πέρασαν τα καλά τα χρόνια! Έπαιρνε και τις προφυλάξεις να μην τον ιδεί κανείς και εκτεθεί! Δεν μάθαμε τις μοναχικές επιδόσεις του στον ξύπνο του επί του φυσικού εδάφους! Γιατί αλλού, εν κατακλίσει στον ύπνο του, τα πήγε περίφημα!
Οπότε ένα πρωί δέχομαι στο ιατρείο του χωριού την πολύ καλή αλλά και δυναμική γυναίκα του Κερέμ, ευγενική, αλλά με συγκρατημένη την οργή της…
… Ντο ποτίζετε ατόν το βράδον σο καφενείον και στείλετ’ ατόν σ’ οσπίτ αλλαγμένον που ‘κι εγνωρίζ’ ατον…( Τι τον δίνετε να πιει το βράδυ στο καφενείο, ώστε όταν επιστρέφει στο σπίτι γίνεται άλλος άνθρωπος, σε βαθμό να μη τον αναγνωρίζω). …Και θα σε έλεγα και τ’ άλλο, αλλά, έχε χάρη, δε θα στο πω, γιατί δε λέγεται!
Μπορεί να μη το είπε η κυρά Δέσποινα η υπομονετική γυναίκα του Κερέμ, όμως ο ίδιος με το πρώτο ποτηράκι, που του πρόσφερε ο Χατζής στο καφενείο το άλλο βράδυ, ‘ξέρασε’.
…Άκ’σον Χατζή. …Ευρέθα απόψ’ σο γιάριν. Από ενωρίς έπια πολλά νερόν, για να τερώ ως που επορώ να εφτάνω και μαθίζω ατοίντς τοι άγουρους, τον Λάμπον του Αμανάτ’ και τον γιατρό τον Τάσον! Επήρα το και πήγα δύο μέτρα μακρά ασό ποτάμ’! ( Άκου Χατζή! Βρέθηκα απόψε στο γιάριν. Από ενωρίς ήπια πολλά νερά για να έχω πολλά ούρα με πίεση, για να δω μέχρι που μπορώ να τα φτάσω και να δώσω ένα μάθημα σε αυτά τα αντράκια, τον Λάμπον τον γιο του Αμανάτη και τον γιατρόν τον Τάσον. Αληθινά σου λέγω, το πήγα δύο μέτρα μακριά από το ποτάμι!)
…Και γιατί κρατάς το πλευρό σου και κοντανασαίνεις σα να πονάς; Ρώτησε από συγγενικό και ανθρώπινο ενδιαφέρον ο Χατζής.
Η γυναίκα μου, Χατζή, η καλή μου γυναίκα, μου έδωσε μία γερή αγκωνιά εκεί που κοιμόμουνα απόψε τα μεσάνυχτα στο κρεβάτι…
Ντ’ εφτάς, βρε ανευλόετε, εποίκες με κούσστ’ σο νερόν, εμέν πα και το μιντέρ’ πα! ( Τι κάνεις βρε αφιλότιμε, με μούσκεψες, τόσο εμένα όσο και το στρώμα!).
Τα είπε όλα ο καλός μας ο Κερέμ σαν σε εξομολόγηση, πως έβλεπε το γιάριν σε όνειρο στον ύπνο του, τόσο ζωντανό, τις σωματικές του δυνάμεις ακμαίες, τις κινήσεις του όλο νεύρο, που του γέμισαν τα στήθια χαρά και ικανοποίηση, με αποτέλεσμα να μην ελέγξει τον εαυτό του και να μουσκέψει κρεβάτι και γυναίκα!
Από τότε ο Κερέμ, όσο πονούσε το πλευρό του και όσο θυμόταν τον πόνο, δεν ξαναπήγε και δεν ξαναείδε το γιάριν ΄, ούτε και στον ύπνο του. Ακόμη και όταν επισκεπτόταν στο κτήμα, τον αγαπητό του τον Αυξέντιο, που ήταν στην περιοχή, όπου ο γέρικος πλάτανος με το θεόρατο και εντυπωσιακό νεροφάγωμα, το τουρκοφώνικο γιάριν, έστρεφε το βλέμμα προς την άλλη πλευρά, την δυτική, μη τυχόν και ξυπνήσουν μνήμες και τον επισκεφθούν στον ύπνο του κανένα βράδυ!...

Κιλκίς

Ιούλιος 2018