Πέμπτη, 25 Απριλίου 2024, 11:19:39 πμ
Τετάρτη, 14 Απριλίου 2021 20:29

Αγνωστες Μάχες της Επανάστασης του 1821: Η Μάχη της Μονής Δοβράς

Γράφει ο Νίκος Κουζίνης.

Μετά την επανάσταση της Νάουσας, για δεκαεννέα μέρες οι επαναστάτες που βρίσκονταν στην περιοχή του Δοβρά, παρενοχλούσαν τους Τούρκους της Βέροιας, χωρίς να υπάρχει καμία αντίδραση ή ανταπάντηση από αυτούς.

Οι επαναστάτες που βρίσκονταν στην Νάουσα συνέχιζαν τις οχυρωματικές τους εργασίες, μοίραζαν όπλα και πολεμοφόδια στους νεοφερμένους και γενικώς ήταν σε εγρήγορση, περιμένοντας τη βοήθεια του Διαμαντή από τον Όλυμπο.
Η ηρεμία που έδειχναν οι Τούρκοι του Κεχαγιά-μπέη, μένοντας μέσα στην Βέροια, χωρίς να βγαίνουν για να καταδιώξουν τους επαναστάτες, ήταν σκόπιμη. Δύο οι βασικοί λόγοι της απραξίας αυτής: Πρώτος είναι ότι ο Κεχαγιά-μπεης ήταν υποχρεωμένος να αναφέρει και να πάρει οδηγίες από τον ανώτερό του Αμπού Λουμπούτ, δεύτερος και πολύ σημαντικός ήταν ότι φοβόταν να μειώσει τη δύναμη του στρατού που έμενε μέσα στην πόλη, για το λόγο μήπως και βρουν ευκαιρία και ξεσηκωθούν οι Χριστιανοί κάτοικοι της Βέροιας.
Τελικώς το πρωί της 19ης μέρας, επικεφαλής 4000 πεζών στρατιωτών και λίγων ιππέων, ξεκίνησε με κατεύθυνση τους επαναστάτες που βρίσκονταν στο Δοβρά, οδηγούμενος εκεί από αρκετούς Βερροιώτες Οθωμανούς.
Οι επαναστάτες χάρηκαν που, επιτέλους, τελείωνε η κουραστική αναμονή. Συμφώνως με το σχέδιό τους, ο Ζαφειράκης με το Ραμαντάνη θα καταλάμβαναν την πλαγιά της Διαβόρνιτσας (Τριλόφου), ο Σιούγκαρης τους γηλόφους και την πλευρά από τον Κρεβατά μέχρι το Τουρκοχώρι(Πατρίδα), ένα μικρό σώμα του Καρατάσου θα παρενοχλούσε από τα πλάγια τον εχθρό και ο ίδιος ο Καρατάσος με 250 άντρες θα καταλάμβανε τη μονή του Δοβρά και θα άδειαζε το χωριό από τα γυναικόπαιδα και τους ανήμπορους.
Στις 7 το πρωί περίπου, μόλις φάνηκαν οι εμπροσθοφυλακές του Κεχαγιά-μπέη, άρχισαν να πυροβολούν εναντίον τους οι άντρες του Σιούγκαρη που φύλαγαν στην περιοχή του Κρεβατά, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας πολλούς Τούρκους χάρη στην ταχυβολία και ευθυβολία τους. Ο Κεχαγιά-μπέης προσπάθησε να εντοπίσει από πού βαλλόταν ο στρατός του, αλλά επειδή δε μπορούσε να διακρίνει τίποτε, ξεκίνησε να πηγαίνει προς το μέρος εκείνο για να το ερευνήσει καλύτερα. Αλλά μόλις προχώρησε στα 100 μέτρα, ακολούθησε και άλλη ομοβροντία πυροβολισμών και τον ανάγκασε να επιστρέψει πίσω στην ασφάλεια που του παρείχε η μεγάλη απόσταση.
Μη γνωρίζοντας, τελικώς, από ποιο μέρος δεχόταν τους πυροβολισμούς και ποιες άλλες τοποθεσίες είχαν καταλάβει οι επαναστάτες, υπέθεσε ότι θα ήταν συγκεντρωμένοι στο μοναστήρι και στους γύρω του λόφους. Με τη λανθασμένη του αυτή εντύπωση χώρισε το στρατό του σε πέντε τμήματα και διέταξε το πρώτο να καταδιώξει τους επαναστάτες που είχαν πιασμένες τη θέση γύρω από τον Κρεβατά, το δεύτερο με το τρίτο μαζί να καταλάβουν τους δύο λόφους που είναι γύρω από το μοναστήρι και τα υψώματα που είναι πάνω από αυτό και το τέταρτο με το πέμπτο να επιτεθούν,από διαφορετικά σημεία, για να καταλάβουν τη μονή που ήδη θα βρισκόταν περικυκλωμένη από όλες τις πλευρές, χωρίς να υπάρχει οδός διαφυγής για τους επαναστάτες.
Επειδή όμως οι διαταγές που δόθηκαν ήταν πολύ βιαστικές ή ίσως έγινε κακή συνεννόηση μεταξύ τους ή έγινε κακή εκτέλεση των εντολών, το αποτέλεσμα ήταν ότι δεν έφεραν κανένα θετικό αποτέλεσμα. Το πρώτο απόσπασμα που έπρεπε να καταδιώξει τους επαναστάτες της γύρω του Κρεβατά περιοχής, προχώρησε σχεδόν μέχρι το χωριό, έτσι έγιναν αντιληπτοί και όταν έφτασαν σε απόσταση βολής, δέχθηκαν τους πυροβολισμούς των επαναστατών. Μέχρι να συνέλθουν από την ξαφνική αυτή εξέλιξη, αφού από διώκτες έγιναν διωκόμενοι, ο Δημήτρης Σιούγκαρης διέταξε την καταδίωξή τους με τα σπαθιά στα χέρια. Μόλις και μετά βίας το απόσπασμα, καταδιωκόμενο από τους άντρες του Σιούγκαρη, πρόλαβε και έφτασε πίσω στην ασφάλεια του στρατοπέδου, έχοντας όμως αρκετές απώλειες σε άντρες και οπλισμό.
Τα δύο άλλα αποσπάσματα μπερδεύτηκαν και δεν ακολούθησαν τη διαδρομή που είχε σχεδιαστεί να ακολουθήσουν, με αποτέλεσμα να διασταυρωθούν οι πορείες τους και να συγκρουστούν μεταξύ τους, ενώ οι επαναστάτες που παρακολουθούσαν αυτό το μπέρδεμα, διασκέδαζαν και χαίρονταν με την εύνοια της τύχης τους. Τελικώς μόνο το τέταρτο απόσπασμα, αφού ανέβηκε το μεσαίο λόφο, κατάφερε και επιτέθηκε εναντίον των πολύ καλά οχυρωμένων επαναστατών.
Η επίθεση κράτησε περίπου δύο ώρες, το απόσπασμα μη μπορώντας να φτάσει καν τους οχυρωμένους που με ομοβροντίες πυροβολισμών τους κρατούσαν μακριά τους, δεχόταν και επιθέσεις από άλλους επαναστάτες που ήταν και αυτοί οχυρωμένοι στις γύρω πλαγιές και ανάμεσα στη ζωηρή βλάστηση. Έτσι και αυτοί οπισθοχώρησαν στη θέση του στρατοπέδου τους, φθάνοντας μαζί και με τα άλλα δύο αποσπάσματα που είχαν χτυπηθεί μεταξύ τους.
Στο στρατόπεδο, αφού διαπιστώθηκε η ολοκληρωτική αποτυχία της αποστολής, μετά από δύο ώρες (δηλαδή περίπου στις 11.00 το πρωί) ο Κεχαγιά-μπέης διέταξε και πάλι επίθεση, με την ίδια ακριβώς διάταξη και αποστολή.
Αλλά και πάλι η τέλεια οργανωμένη αντίσταση του Καρατάσου μέσα από την μονή, οι επιθέσεις των ομάδων που κατείχαν τους λόφους και η ξαφνική έφοδος των Σιουγκαραίων από τα νώτα των Τούρκων ματαίωσαν και τη δεύτερη αυτή απόπειρα των Τούρκων να καταλάβουν το μοναστήρι. Οι συγκρούσεις αυτής της δεύτερης απόπειρας κράτησαν μέχρι το απόγευμα στις 4.00 και μετά το παραπάνω αποτέλεσμα ο Κεχαγιά-μπέης άφησε εκεί κάποια αποσπάσματα για να φρουρούν και με τον υπόλοιπο στρατό του έφυγε προς τη Βέροια για να υποδεχθεί το στρατηγό Εμπού Λουμπούτ.
Την ιστορική μάχη μετέφερε στον σύγχρονο κινηματογράφο ο Βασίλης Τσικάρας με τίτλο «Πολιορκία». Για ένα θέμα που αφορά την τοπική ιστορία, ο δημιουργός βρήκε στην Ημαθία όλες τις πόρτες κλειστές. Όπως έγινε γνωστό, απευθύνθηκε σε συγκεκριμένους θεσμικούς και άλλους φορείς, αλλά αντιμετώπισε αρνητική στάση...