Η μακρά περίοδος των περιορισμών της πανδημίας δεν επέτρεψε στο Ηλιόλουστο να υλοποιήσει τις εκδηλώσεις που είχε προγραμματίσει για την 100η επέτειο της εξόδου και της εγκατάστασης στον νέο οικισμό.
Τα ίχνη της προσφυγικής εγκατάστασης στη Μελάφτσα – Ηλιόλουστο παρακολουθεί στενά ο συγγραφέας Σπύρος Λαζαρίδης από το 2009.
Η έρευνά του αποτυπώθηκε σε έκθεση φωτογραφιών, που παρουσιάστηκε στο Ηλιόλουστο, δύο χρόνια αργότερα. Ενισχυμένη σε ιστορικά στοιχεία, μαρτυρίες προσώπων και φωτογραφικό υλικό η έρευνα αυτή ξεκλείδωσε την ανάγκη για τη συγγραφή του βιβλίου ‘’Μελάφτσα, Ηλιόλουστο: Μνήμη Πρώτων’’ από τις εκδόσεις Ζήτρος.
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί το Σάββατο 8 Οκτωβρίου 2022 στην αυλή του πρώην Δημοτικού Σχολείου Ηλιολούστου και με την ευκαιρία αυτή θα προβληθούν οι εκδηλώσεις που δεν έγιναν τη διετία 2020 – 2021.
Από 1-10-2022 έως 8-10-2022, θα είναι αναρτημένα σε υπαίθριο χώρο υφασμάτινα πορτρέτα των ανθρώπων που έζησαν έστω και μία ημέρα στο Φαχρέλ του Καυκάσου, στο Κυβερνείο του Καρς. Τα πορτρέτα αυτά θα αποδοθούν σε απογόνους των εικονιζομένων προσώπων την ημέρα της παρουσίασης του βιβλίου.
Στις 8.10.2022, στις 5- 7 μ.μ. θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια αναθηματικών πλακών σε δύο παλαιούς χώρους ταφής των Κοιμητηρίων.
Στις 730 μ.μ. θα παρουσιαστεί το βιβλίο ‘’Μελάφτσα, Ηλιόλουστο: Μνήμη Πρώτων’’. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο τοπογράφος-πολεοδόμος Θανάσης Βαφειάδης και ο ποιητής-δημοσιογράφος Γιώργος Καλιεντζίδης,
Θα επακολουθήσει μικρό θεατρικό σκετς σε κείμενο του συγγραφέα με τον Αιμίλιο Σαββίδη και την Αλεξάνδρα Τσεβελεκίδου, στο πλαίσιο του οποίου θα αποδοθούν για πρώτη φορά μελοποιημένοι από τον Μπάμπη Κουρκούδιαλο οι στίχοι του συγγραφέα που απαγγέλθηκαν το 2011 στην ομώνυμη έκθεση βιβλίου.
Η εκδήλωση θα κλείσει με μουσικό αφιέρωμα στις δύο κοινότητες του χωριού, την ποντιακή και τη βλάχικη, από το σχήμα των Βασίλη Κασούρα, Γιάννη Κολοβού, Θοδωρή Κοτίδη ενώ θα προσφερθούν σπιτικά παραδοσιακά εδέσματα.
Την εκδήλωση διοργανώνει ο Δήμος Κιλκίς και η Κοινότητα Ηλιολούστου
σε συνεργασία με τους πολιτιστικούς φορείς του Ηλιολούστου, τον Πολιτιστικό Σύλλογο ‘’Το Καρς’’ τον Ποντιακό Σύλλογο ‘’Ο Προμηθέας’’ και τον Λαογραφικό Πολιτιστικό Σύλλογο Βλάχων ‘’Ο Αη Γιώργης’’.
Σε περίπτωση κακοκαιρίας η βιβλιοπαρουσίαση θα μεταφερθεί στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου.
