Αλήθεια, είναι σαν όνειρο, στις 15 Αυγούστου 2010 να χοροστατήσει στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελάς στον Πόντο ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, όταν πριν από 88 χρόνια στον ίδιο χώρο ιερουργούσε ο τελευταίος επίσκοπος Τραπεζούντος Χρύσανθος Φιλιππίδης, όπως και όλοι οι σεμνοί Ιεράρχες όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Το Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο εδώ και 1624 χρόνια (τα εγκαίνια έγιναν το 386 μ.Χ.) είναι το θρησκευτικό σύμβολο του ποντιακού Ελληνισμού της Ανατολής.
Ποιοι πήγαν στον Πόντο και δεν επισκέφθηκαν την Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά;
Ποιοι πήγαν στην Παναγία Σουμελά στον Πόντο και δεν αισθάνθηκαν ανατριχίλα, ρίγη συγκινήσεων, δέος και έντονα τα Θρησκευτικά τους συναισθήματα που πήγαιναν επί αιώνες στο Μοναστήρι όχι μόνο οι χριστιανοί του Πόντου αλλά και άλλοι χριστιανικοί λαοί.
Εάν κρατήθηκαν επί αιώνες οι Έλληνες στον Πόντο τούτο οφείλεται στη θρησκεία, την παράδοση, τον πολιτισμό και τον πατριωτισμό τους.
Οι Έλληνες στον Πόντο δεν είχαν πολιτική και στρατιωτική ηγεσία είχαν όμως υποδειγματική θρησκευτική ηγεσία.
Δεν τους βοηθούσε κανείς. Ότι πέτυχαν στον μακρινό Πόντο το πέτυχαν μόνοι τους με στηρίγματα τους άξιους ποιμενάρχες.
Πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών οι Έλληνες ορθόδοξοι του Πόντου είχαν 6 Μητροπόλεις, που ανήκαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Οι Μητροπόλεις αυτές ήταν Τραπεζούντος, Ροδοπόλεως, Χαλδίας, Κολωνείας, Νεοκαισάρειας και Αμάσειας.
Μετά από 88 χρόνια η Τουρκική Κυβέρνηση δίνει εντολή να τελεσθεί η Θεία Λειτουργία στο Μοναστήρι στον Πόντο στην Παναγία Σουμελά.
Ποιός δεν θυμάται τον τελευταίο επίσκοπο Τραπεζούντος και στην συνέχεια Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο Φιλιππίδη, την εκπληκτική αυτή θρησκευτική προσωπικότητα, το στήριγμα του Ποντιακού Ελληνισμού, που τελούσε στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελάς το 15Αύγουστο τη Θεία Λειτουργία; Θυμάμαι τις έντονες και ζωντανές αφηγήσεις της γιαγιάς μου, Κυριακής, που μαζί με τους γονείς της, συγγενείς και συγχωριανούς  ξεκινούσαν από την Κερασούντα του Πόντου μια εβδομάδα πριν για να παρευρεθούν στο Μοναστήρι στην Παναγία Σουμελά στον Πόντο στη Θεία Λειτουργία το 15Αύγουστο. Ήταν ένα τάμα και μία προετοιμασία μιας ολόκληρης χρονιάς από τους χριστιανούς του Πόντου να παρευρεθούν στο Μοναστήρι.
Όταν το 1922 ολοκληρώθηκε η καταστροφή στον Πόντο και επικρατούσε παντού πανικός, το πρώτο που σκέφθηκαν οι μοναχοί ήταν να κρύψουν στη μικρή εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, δίπλα στο Μοναστήρι, την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σουμελά, τον Σταυρό του Αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Μανουήλ Κομνηνού Γ’ και το χειρόγραφο Ιερό Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου.
Η εικόνα ήταν κρυμμένη μέχρι το 1931 στην εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας στον Πόντο και όταν ήρθε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ισμέτ Ινονού στην Ελλάδα, με παρέμβαση του Χρύσανθου Φιλιππίδη τελευταίου επισκόπου Τραπεζούντος, του Πολυκάρπου Ψωμιάδη πρώην μητροπολίτη Κοτυώρων (Ορντούς) και στη συνέχεια Μητροπολίτη Ξάνθης και άλλων θρησκευτικών παραγόντων ζητούν από τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο να πιέσει τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού να επιτρέψει την ελληνική αντιπροσωπεία με τους μοναχούς που ήξεραν την κρυψώνα της εικόνας της Παναγίας να πάνε στο Μοναστήρι που βρίσκεται κοντά στην Τραπεζούντα.
Πράγματι ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού δέχθηκε το αίτημα και οι μοναχοί με εντολή του πηγαίνουν και βρίσκουν την εικόνα στη μικρή εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας δίπλα στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελάς στον Πόντο και την φέρνουν στην Ελλάδα.
Από το 1931 μέχρι το 1951 βρισκόταν η εικόνα στο Βυζαντινό Μουσείο στην Αθήνα και στη συνέχεια στις 15 Αυγούστου του 1951 τοποθετήθηκε ο θεμέλιος λίθος της εκκλησίας στην Καστανιά της Βέροιας και στις 15 Αυγούστου του 1952 η εικόνα της Παναγίας Σουμελάς μεταφέρθηκε από το Βυζαντινό Μουσείο των Αθηνών στο νέο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελάς, που ιδρύθηκε με την πρωτοβουλία του Γιατρού Φίλωνα Κτενίδη.
Από τότε η ιερή εικόνα έγινε το επίκεντρο Θρησκευτικών εκδηλώσεων των Ελλήνων Ποντίων της Ελλάδας και όλου του κόσμου.
Θερμά ευχαριστούμε και συγχαίρουμε τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την επιτυχή πρωτοβουλία που πήρε και συνέβαλε αποφασιστικά στο να δοθεί από την Τουρκική Κυβέρνηση άδεια τέλεσης της Θείας Λειτουργίας για τον 15Αύγουστο και για όλα τα χρόνια στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελάς στον Πόντο.
Επίσης, συγχαίρουμε σε όσους βοήθηκσαν για να παρθεί μια τόσο σημαντική απόφαση.