Τετάρτη, 1 Μαΐου 2024, 2:26:44 μμ
Παρασκευή, 29 Ιανουαρίου 2016 19:10

Ανδρεάδης Γεώργιος (1936 – 2015)

Του Νίκου Σιάνα

 

Ένας εκλεκτός Πόντιος και ένας αθεράπευτα νοσταλγός των Αλησμόνητων Πατρίδων ο συγγραφέας Γιώργος Ανδρεάδης έφυγε από κοντά μας στις 30 Δεκεμβρίου 2015 σε ηλικία 80 ετών. Τα τρία τελευταία χρόνια λόγω του εγκεφαλικού αλλά και του Αλτσχάιμερ η κατάσταση της υγείας του δεν ήταν καλή.
Η είδηση του θανάτου του λύπησε βαθύτατα τους Καλαμαριώτες, όλους τους συμπατριώτες του, τους φίλους του, την ποντιακή οικογένεια, αλλά και τους χιλιάδες αναγνώστες των βιβλίων του, εντός και εκτός Ελλάδας.


Ο Γιώργος Ανδρεάδης γεννήθηκε το 1936 στην Καλαμαριά.  Η οικογένεια του ήρθε το 1930 από το Βατούμ της Γεωργίας. Αποφοίτησε από το Αμερικάνικο κολέγιο «Ανατόλια» και στη συνέχεια σπούδασε Πολιτική Οικονομία στο πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ στη Γερμανία.
Σπουδαστής ακόμη στη Γερμανία, επισκέφθηκε για πρώτη φορά (1960) τον ιστορικό Πόντο, την Τραπεζούντα.  Έκτοτε πραγματοποίησε 52 ταξίδια και  σταμάτησε τις επισκέψεις όταν οι τουρκικές αρχές τον απέλασαν (1998) ενώ βρισκόταν στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινουπόλεως με την κατηγορία του ανεπιθύμητου, εξαιτίας της επιρροής που ασκούσαν τα βιβλία του στον χώρο της διανόησης και στην τουρκική σπουδάζουσα νεολαία, ιδίως όμως στους εναπομείναντες εξισλαμισθέντες Πόντιους της Μαύρης Θάλασσας.
Με το πλούσιο συγγραφικό του έργο (πολλά από τα 36 βιβλία του έχουν μεταφρασθεί στην αγγλική, γερμανική, ρωσική, τουρκική, αρμένικη, κουρδική και κινέζικη γλώσσα)  ο Γιώργος Ανδρεάδης συνέβαλε στην ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού των Ελλήνων του Πόντου, αλλά και των δεινών που υπέστησαν από τους Νεότουρκους.
Έφερε στο φως συγκλονιστικές μαρτυρίες και δράματα απλών ανθρώπων, ανέδειξε με στοιχεία το δράμα των χιλιάδων ορφανών και αγνοουμένων παιδιών που έμειναν με την ανταλλαγή πίσω στον Πόντο.
Με τα σημαντικότερα βιβλία του «Ταμάμα» και «Θόδωρον» προσθέτει στο μακροσκελή πάπυρο των παθών της φυλής μας αλλά δύο περιστατικά, καταγράφει ακόμη δυο αγνοούμενους στη στρατιά των αγνοουμένων μας που χάθηκαν στην Ανατολή, μέσα στο διάβα της ιστορίας.
Το βιβλίο σταθμός στο συγγραφικό του έργο είναι η «Ταμάμα», πραγματική ιστορία μιας ορφανής ποντιοπούλας που παρέμεινε στην Τουρκία στην διάρκεια των διωγμών και εξισλαμίσθηκε. Σε μεγάλη ηλικία και άρρωστη πλέον άρχισε να λέει πράγματα σε ακατανόητη γλώσσα.
Αυτή η απρόσμενη εξέλιξη οδήγησε κάποιους από το οικογενειακό της περιβάλλον στο ερώτημα, ποια είναι η γιαγιά και τι γλώσσα μιλάει. Κάπως έτσι ξεκίνησε να ξετυλίγεται το κουβάρι της ιστορίας της μικρής ποντιοπούλας, και η αναζήτηση συγγενών της. Μετά από πολλές προσπάθειες η μικρή Ταμάμα ξαναέσμιξε με τις δύο αδελφές της στην Ελλάδα, η μία μάλιστα έμενε στην Καλαμαριά.
Το βιβλίο βραβεύτηκε το 1992 στην Κωνσταντινούπολη με το βραβείο «Ιπεκτσί». Τα δε συγγραφικά δικαιώματα της κινέζικης έκδοσης του βιβλίου «Ταμάμα» εκχωρήθηκαν για την ίδρυση κέντρου ελληνικού πολιτισμού στη Σαγκάη, ενώ αυτά της τουρκικής έκδοσης για την αναστήλωση της ιστορικής μονής Σουμελά στον Πόντο. Επίσης στο βιβλίο αυτό βασίστηκε το σενάριο της ταινίας «Περιμένοντας τα σύννεφα» που συμμετείχε στα διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου της Κωνσταντινούπολης (α’ βραβείο) του Μόντρεαλ, της Θεσσαλονίκης του Βερολίνου κ.ά. Άλλα έργα του είναι «Ο πολιτισμός του Πόντου», «Οι Κλωστοί», «Το σπίτι μου στον Πόντο», «Καλαμαριά μου αξέχαστη», «Η Τολίκα», «Φουρτούνα ήταν», «Η Κουρίτ κι ο καβουρμάς», «Ανέκδοτα του ποντιακού λαού»,
Ελάτε μαζί μου στο Πόντο» κ.ά.
Το 2000 η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε δια χειρός του προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου.
Η.Γ.: Για την μεγάλη οικογένεια του Πόντου το 2015 ήταν μια χρονιά απώλειας, έχασε δύο άξια τέκνα της, τον Ερμή  Μουρατίδη και τον Γιώργο Ανδρεάδη, και οι δύο κατατάσσονται πλέον στη χορεία των αείμνηστων τέκνων της Γης του Πόντου, φωτεινά σύμβολα και σημεία αναφοράς.
Αιωνία τους η μνήμη