Σάββατο, 27 Απριλίου 2024, 12:42:15 μμ
Κυριακή, 12 Νοεμβρίου 2023 20:31

Ερωτήσεις και απαντήσεις για τη σύγκρουση Ισραήλ - Χαμάς

Γράφει ο Παναγιώτης Αδάμου.

Το παρόν κείμενο δεν φιλοδοξεί, φυσικά, να εξαντλήσει το ζήτημα. Επιδιώκει απλώς μέσω ερωτήσεων και απαντήσεων να φωτίσει κάποιες κρίσιμες πλευρές του.

 

Γιατί η Χαμάς πραγματοποίησε αυτήν την φρικτή επίθεση σκοτώνοντας αμάχους ισραηλινούς και γιατί το έπραξε αυτήν την χρονική στιγμή;

Για δύο λόγους: πρώτον, για να σταματήσει η προσέγγιση ανάμεσα στο Ισραήλ και τον Αραβικό Κόσμο, ειδικά ανάμεσα στο Ισραήλ και την Σαουδική Αραβία. Εκτιμώ όμως ότι ο κύριος σκοπός της επίθεσης της Χαμάς ήταν άλλος. Με την ακραία και εγκληματική της ενέργεια της 7ης Οκτωβρίου και φυσικά γνωρίζοντας ότι το Ισραήλ θα απαντήσει με εξίσου ακραίο τρόπο, η Χαμάς επιδίωξε την χάραξη μιας γραμμής αίματος ανάμεσα στις δύο πλευρές, μιας γραμμής αίματος που θα κάνει αδύνατο τον οποιονδήποτε συμβιβασμό μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης.

Γιατί η Χαμάς επιθυμεί να καταστεί αδύνατος οποιοσδήποτε συμβιβασμός με το Ισραήλ;

Η Χαμάς, όπως και πολλοί άλλοι, αντιλαμβάνεται ότι το Ισραήλ, ειδικά με την παρούσα εθνικιστική κυβέρνηση Νετανιάχου, δεν πρόκειται να αποδεχθεί την λύση των δύο κρατών, δηλαδή την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Συνεπώς, με την τρομοκρατική ενέργεια της 7ης Οκτωβρίου και κυρίως με την εξίσου ακραία απάντηση του Ισραήλ – απάντηση την οποία η Χαμάς ευχόταν και επιζητούσε – η οργάνωση ελπίζει ότι ο διεθνής παράγοντας θα αναγκαστεί να επέμβει για να σταματήσει το μακελειό και τελικά να ιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος! Δεν είναι φυσικά καθόλου βέβαιο ότι ο στόχος της θα επιτευχθεί. Πάντως, εάν τελικά ιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος ως κατάληξη του αιματηρού δρόμου που ξεκίνησε την 7η Οκτωβρίου, ο αγώνας της Χαμάς θα δικαιωθεί και αυτοί που τώρα χαρακτηρίζονται τρομοκράτες θα χαρακτηριστούν εθνικοί ήρωες. Αν, από την άλλη, δεν ιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος και το πράγμα καταλήξει σε σφαγή και εθνοκάθαρση του παλαιστινιακού λαού, οι άνθρωποι της Χαμάς θα παραμείνουν χαρακτηριζόμενοι τρομοκράτες και εγκληματίες, που μάλιστα «πήραν τον κόσμο στο λαιμό τους». Έτσι συνέβαινε πάντα.

Πώς την έπαθε έτσι το Ισραήλ; Πώς αιφνιδιάστηκε με το χτύπημα της 7ης Οκτωβρίου;

Προσωπικά εκτιμώ ότι η ισραηλινή κυβέρνηση δεν αιφνιδιάστηκε. Πέρα από τη γνωστή ικανότητα των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, που κάνει λιγότερο πιθανό το σενάριο του αιφνιδιασμού, υπάρχει και η δήλωση της Αιγύπτου ότι είχε ειδοποιήσει τους Ισραηλινούς για το επικείμενο χτύπημα. Οπότε; Τι συνέβη;

Αν η ισραηλινή κυβέρνηση δεν αιφνιδιάστηκε, γιατί επέτρεψε να εκδηλωθεί η τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου;

Απάντηση: για τον ίδιο λόγο που ο αμερικανός πρόεδρος Ρούζβελτ, ενώ γνώριζε την επικείμενη επίθεση των Ιαπώνων στο Περλ Χάρμπορ το 1941, την άφησε να εκδηλωθεί. Έτσι μπήκε η Αμερική στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως «αμυνόμενη» μετά από μια «άδικη» επίθεση. Και πέτυχε την συσπείρωση όλου του έθνους στην πολεμική προσπάθεια, ενώ και η ακραία ενέργεια της ρίψης της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι αντλούσε τη «νομιμοποίησή» της από εκείνη την ακραία επίθεση των Ιαπώνων στο Περλ Χάρμπορ.

Με το ίδιο σκεπτικό ο Νετανιάχου εκτιμώ ότι, ενώ είχε εγκαίρως πληροφορηθεί για την επικείμενη επίθεση της Χαμάς, την άφησε να εκδηλωθεί, ώστε, κατόπιν, να «νομιμοποιήσει» την ακραία ισραηλινή απάντηση που βλέπουμε όλοι. Μπορεί βέβαια να μην είχε αντιληφθεί τη φύση και την έκταση της επίθεσης, μπορεί δηλαδή να περίμενε ότι οι νεκροί ισραηλινοί θα ήταν κάποιες δεκάδες και όχι εκατοντάδες. Υπό αυτήν την έννοια – αλλά μόνον υπό αυτήν – μπορεί να αιφνιδιάστηκε.

Γιατί όμως όλο αυτό; Τι επιδιώκει τελικά ο Νετανιάχου μ’ αυτόν τον πόλεμο;

Όπως φαίνεται από αυτά που πράττει και από αυτά που λέει, ο Νετανιάχου επιδιώκει την εθνοκάθαρση στην Γάζα και σε ολόκληρη την Παλαιστίνη. Αυτό θεωρεί ως μόνη λύση του παλαιστινιακού ζητήματος: την έξοδο των Παλαιστινίων από την Παλαιστίνη. Δεν το λέει βέβαια φωναχτά και ελάχιστοι είναι αυτοί που το ψιθυρίζουν, αλλά κατά τη γνώμη μου αυτός είναι ο απαρέγκλιτος και στρατηγικός του στόχος. Ο Νετανιάχου με το σφυροκόπημα της Γάζας αλλά και με ό,τι ετοιμάζει για την επόμενη μέρα στην περιοχή, επιχειρεί να κάνει τη ζωή των Παλαιστινίων στην πατρίδα τους αβίωτη, μη δυνατή. Ώστε να τους αναγκάσει να φύγουν μαζικά. Τίποτε λιγότερο από αυτό. Και έτσι να «λυθεί» το παλαιστινιακό.

Μπορεί να σταματήσει κάποιος τον Νετανιάχου ως προς την παραπάνω του επιδίωξη;

Νομίζω ότι μόνο δύο παράγοντες θα μπορούσαν να σταματήσουν τον σχεδιασμό Νετανιάχου: καταρχάς οι ΗΠΑ, οι οποίες ήδη παίρνουν αποστάσεις από τον ισραηλινό πρωθυπουργό. Και δεύτερον η ίδια η ισραηλινή κοινωνία με ξεσηκωμό και απείθεια εναντίον της κυβέρνησής του. Είναι όμως πιθανό να ξεσηκωθούν οι πολίτες του Ισραήλ εναντίον της κυβέρνησής τους και μάλιστα εν καιρώ πολέμου; Ναι, αν ο πόλεμος διαρκέσει μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να φέρνει τη νίκη και μάλιστα αν συνοδεύεται από μεγάλες απώλειες ισραηλινών στρατιωτών.

Υπάρχει τελικά στο παλαιστινιακό ζήτημα κάποια λύση που να εξασφαλίζει μακροπρόθεσμα την ειρήνη και την σταθερότητα στην περιοχή;

Πιστεύω ότι, όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, μόνο δύο εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν αν ο στόχος είναι η ειρήνη και η σταθερότητα σε βάθος χρόνου: είτε η ίδρυση παλαιστινιακού κράτους είτε η έξοδος των Παλαιστινίων.

Φυσικά, η πρώτη λύση είναι και η δίκαιη. Αλλά στην Ιστορία, τις περισσότερες φορές, δεν επικρατεί η διακιοσύνη, αλλά η σκοπιμότητα. Ή, τελικά, αυτό που θεωρείται σκόπιμο.

Πάντως αυτή τη στιγμή «τρέχουν» και τα δύο σενάρια: από τη μια όλο και αυξάνονται οι φωνές που υποστηρίζουν την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους (ακόμη και οι ΗΠΑ το δηλώνουν με κάθε ευκαιρία). Κι από την άλλη, δυστυχώς, αυξάνονται ταυτόχρονα οι πιθανότητες της εθνοκάθαρσης, της εξόδου των Παλαιστινίων από την πατρίδα τους, λόγω του ισραηλινού σφυροκοπήματος.

Ας ευχηθούμε να ευοδωθεί το πρώτο σενάριο. Ας ευχηθούμε, μία φορά η δικαιοσύνη να επικρατήσει της σκοπιμότητας.