....«Μετά την ολοκλήρωση του Α΄ και Β'  κύκλου επιμόρφωσης από το ΙΕΠ των στελεχών  εκαπίδευσης και των Διευθυντών Σχολείων σε θέματα αξιολόγησης σε εφαρμογή του Άρθρου 2(παρ 4) του Προεδρικού Διατάγματος 152/13, σας ενημερώνουμε  ότι πληρούνται οι προυποθέσεις για την έναρξη της αξιολόγησης με βάση το παραπάνω διάταγμα των στελεχών εκπαίδευσης εξωτερικού, Προισταμένων Επιστημονικής και Παιδαγωγικής  Καθοδήγση, Σχολικών Συμβούλων Διευθυντών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης , η οποία παρακαλούμε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 31η Αυγούστου 2014.Θα ακολουθήσει από τον Σεπτέμβριο του 2014, η αξιολόγηση των Διευθυντών των σχολείων αρχικά και στη συνέχεια των εκπαιδευτικών, κατά προτεραιότητα όσων καταθέσουν σχετικό  αίτημα».
...Το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας βρίσκεται σήμερα μπροστά σ’ ένα περιβάλλον προκλήσεων και απαιτήσεων. Ο βασικός στόχος είναι η βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου για όλους τους μαθητές. Όποιες διαπιστώσεις και παρεμβάσεις γίνονται στο σχολείο ή στο εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να στηρίζονται στη γενική αίσθηση που έχουμε για την πραγματικότητα. Απαιτούνται συστηματικές, οργανωμένες και αξιόπιστες διαδικασίες διερεύνησης στις σχολικές μονάδες, ώστε τα αποτελέσματά τους να αξιοποιηθούν τόσο για τοπικές όσο και για γενικότερες παρεμβάσεις, σχεδιασμό και αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.  Η ιστορική διαδρομή της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου στη χώρα μας κατέδειξε την αγκύλωση σε παρωχημένα μοντέλα αντιληπτικότητας της έννοιας της αξιολόγησης ως «αυτονόητης» διαδικασίας «ελέγχου» των εξουσιαστικών μηχανισμών του Κράτους προς τους «εξουσιαζόμενους», όπου αξιολογούνταν το «πρόσωπο» του εκπαιδευτικού, ως προς το βαθμό συμμόρφωσής του σε πρότυπα ιδεολογικού χαρακτήρα, κοινωνικής συμπεριφοράς και εκπαιδευτικών πρακτικών.
Οι σύγχρονες αξιολογικές διαδικασίες συνδέονται με μια ολόπλευρη αξιολόγηση σε όλα τα επίπεδα που αφορά: στις εκπαιδευτικές πολιτικές, στην εκπαίδευση που λαμβάνουν οι εν δυνάμει εκπαιδευτικοί, στην επιμόρφωση των εν ενεργεία εκπαιδευτικών, στο εκπαιδευτικό έργο τους, στη σχολική μονάδα, στα αναλυτικά προγράμματα, στα εγχειρίδια, στην επιμόρφωση των σχολικών συμβούλων, στο μαθητή κ.λ.π. (Euridice, 2013).
Η πιλοτική εφαρμογή της Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού Έργου οδήγησε σε αρκετά ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Στα αρνητικά θα μπορούσαν να εκφραστούν τα εξής: επιβάρυνε γραφειοκρατικά τις σχολικές μονάδες, δεν υπήρχε αντίστοιχος εργασιακός χρόνος για την υλοποίηση των απαραίτητων συναντήσεων, επιλέγονταν συχνά από τους εμπλεκόμενους  δείκτες που δεν μπορούσαν να βελτιωθούν κι επίσης η μετακίνηση του εκπαιδευτικού προσωπικού δημιουργούσε αρκετές δυσλειτουργίες στην υλοποίηση του προγράμματος. Από την άλλη όμως, βελτίωσε τη συλλογικότητα, τις συνεργασίες, τη συμμετοχή των γονέων και γενικότερα αυτό που ονομάζουμε σχολική κουλτούρα και  παιδαγωγικό κλίμα του σχολείου (ΙΕΠ, 2013). Το συνολικό πλαίσιο κατέδειξε ότι οι εκπαιδευτικοί μπορούν να συμμετέχουν με επάρκεια σ’ αυτή τη συνεχή και δυναμική διαδικασία αυτo-αξιολόγησης και να την ενσωματώσουν στη λειτουργία του σχολείου.
Απαιτείται όμως η δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης και υπευθυνότητας από τη μεριά της Πολιτείας, των στελεχών εκπαίδευσης, των συνδικαλιστικών φορέων και των εκπαιδευτικών για να μπορέσουν να προχωρήσουν οι αξιολογικές διαδικασίες της ΑΕΕ και της Ιεραρχικής απρόσκοπτα και ειρηνικά. Χρειάζεται ένα Εκπαιδευτικό συμβόλαιο που σημαίνει εκ των προτέρων σαφείς διατυπωμένοι και κοινά αποδεκτοί όροι (πλαίσιο, διαδικασίες και εργαλεία αξιολόγησης). Κρίνεται απαραίτητη η περαιτέρω προετοιμασία των σχολικών μονάδων για την εφαρμογή της αξιολόγησης, η ενδελεχής ενημέρωση των εκπαιδευτικών για τους σκοπούς και τη χρήση της αξιολογικής διαδικασίας, ώστε να αρθούν οι επιφυλάξεις τους εκπαιδευτικών για τη χρήση των αξιολογικών αποτελεσμάτων και να αντιμετωπισθεί με ανάλογους πόρους ο επιπρόσθετος φόρτος εργασίας τους. Είναι ακόμη σημαντικό να διαμορφωθεί ένα αξιολογικό πλαίσιο που θα επιτρέπει την αποδοχή της σχετικής αυτονομίας και των βαθμών ελευθερίας του εκπαιδευτικού καθώς η επιβολή των εκπαιδευτικών αλλαγών πάνω στους εκπαιδευτικούς οδηγεί στην αποτυχία τους. Αντίθετα, η εμπλοκή των εκπαιδευτικών, η υποστήριξή τους και η ενθάρρυνση αυτών που κάνουν, συνιστά μια πολιτική παιδαγωγική με ουσιαστικές επιπτώσεις στην ποιότητα της διδασκαλίας, της μάθησης, της εργασίας και της ανάπτυξης. Όταν ένα εκπαιδευτικό σύστημα σέβεται, εκτιμά, υποστηρίζει την κρίση και την εμπειρία των εκπαιδευτικών, το σύστημα είναι ανοιχτό στην υπόθεση της διαρκούς μεταλλαγής δομών και περιεχομένου ( MacBeath, 1999).
Κρίνεται ακόμη αναγκαία η τροποποίηση του άρθρου 7 του Ν. 4024/2011 που συνδέει τις προαγωγές με τις ποσοστώσεις καθώς πράγματι αποτελεί τροχοπέδη στην όλη αξιολογική διαδικασία των εκπαιδευτικών.
Παρόλο που η ελληνική εμπειρία έχει μέχρι σήμερα δείξει ότι η εφαρμογή ενός νέου τρόπου λειτουργίας δομών και υπηρεσιών συναντά μεγάλα προβλήματα και πολλές καθυστερήσεις οι οποίες συνήθως εστιάζονται σε προβλήματα στελέχωσης, υποδομών κι εκχώρησης αρμοδιοτήτων η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και του εκπαιδευτικού,  βρίσκονται σήμερα σε πλήρη εξέλιξη κι εφαρμογή. Οι σχολικές μονάδες θα εφαρμόσουν τα Σχέδια Δράσης στα πλαίσια της ΑΕΕ το σχολικό έτος 2014-15 και πολλοί  εκπαιδευτικοί ήδη εκδήλωσαν ενδιαφέρουν εθελοντικά ώστε να αξιολογηθούν ιεραρχικά. Φαίνεται ότι καλλιεργείται σταδιακά πέρα από τις όποιες αντιδράσεις η επιθυμητή κουλτούρα αξιολόγησης και στον Έλληνα εκπαιδευτικό. Μένει να δούμε την αντίστοιχη ωφέλεια και την επιθυμητή βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος συνολικά. Από την εμπειρία των αντίστοιχων ευρωπαϊκών κρατών εκτιμάται πάντως ότι ο ελάχιστος χρόνος όπου ένα νέο σύστημα αρχίζει να επηρεάζει ουσιαστικά την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος, δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 3-5 χρόνια από την πλήρη λειτουργία του.

Παπαδόπουλος Πάρης
Σχολικός Σύμβουλος Κιλκίς