θα παραμόνευε ύπουλη και γλυκιά η νοσταλγία
που οι αιώνες της διασποράς
είχαν μαζέψει σα θλιβερό θησαυρό
στις πολιτείες των απίστων, μες στα γκέτο,
στα δειλινά της στέπας και στα όνειρα,
των νοσταλγών σου η νοσταλγία
Ιερουσαλήμ, παρὰ τοὺς ποταμοὺς Βαβυλῶνος.
Τι άλλο ήσουν, Ισραήλ, παρά αυτή ακριβώς η νοσταλγία,
αυτή ακριβώς η θέληση να σώσεις,
μέσ’ από τις εναλλασσόμενες μορφές του χρόνου,
το αρχαίο μαγικό βιβλίο σου, τις τελετές σου,
τη μοναξιά σου ἐν Θεῷ;
Κι όμως. Το αρχαιότερο έθνος είναι ταυτόχρονα και το νεότερο.
Δεν ξεγέλασες τον κόσμο με κήπους, με το χρυσάφι και την πλήξη του, αλλά του πρόσφερες το μόχθο, γη εσχάτη. Το Ισραήλ είπε του ανθρώπου, δίχως λόγια:
Θα ξεχάσεις ποιος είσαι. Θα ξεχάσεις τι ήσουν.
Θα ξεχάσεις ποιος ήσουν σ’ εκείνα τα μέρη που σου χάρισαν τις αυγές και τα δειλινά τους και τα μέρη που δεν πρέπει πια να νοσταλγήσεις.
Θα ξεχάσεις τη γλώσσα των πατέρων σου για να μάθεις του Παραδείσου τη γλώσσα.
Θα είσαι ένας Ισραηλίτης, ένας στρατιώτης.
Θα φτιάξεις την πατρίδα σου στους βάλτους· θα τη χτίσεις στην έρημο.
Στο πλευρό σου θα δουλεύει ο αδερφός σου, που δεν αντίκρισες ποτέ το πρόσωπό του.
Μονάχα ένα πράγμα σου υποσχόμαστε: μια θέση στη μάχη.
Από το «Εγκώμιο της Σκιάς», σε μετάφραση κου Δημήτρη Καλοκύρη, Εκδόσεις Πατάκη
Όταν το πρωί του περασμένου Σαββάτου ο Ισραηλινός ΠΘ, Μπενιαμίν Νετανιάχου απευθυνόμενος στους πολίτες του Ισραήλ, έλεγε «είμαστε σε πόλεμο, όχι σε μια σύγκρουση» με τη Χαμάς ήθελε να υπογραμμίσει ότι αυτή η επίθεση είναι διαφορετική από δεκάδες άλλες. Κι αυτό, γιατί καμία προηγούμενη δεν ήταν τόσο σφοδρή από πλευράς της Χαμάς τα τελευταία σχεδόν 50 χρόνια, όσο αυτή που δέχθηκε το Ισραήλ πριν από μερικές ημέρες. Πώς, όμως, ξεκίνησαν όλα και φτάσαμε σήμερα σε ένα σαρωτικό πόλεμο που κάποιοι χαρακτηρίζουν «γενοκτονία» των Παλαιστινίων; Για 70 ολόκληρα χρόνια, Ισραήλ και Παλαιστίνη βρίσκονται σε έναν συνεχή και αιματηρό «πόλεμο», με το Μεσανατολικό να αποσταθεροποιεί ολόκληρη την περιοχή, τις Αραβικές χώρες να είναι ορκισμένοι εχθροί του Ισραήλ και γενιές Παλαιστινίων να γεννιούνται και να πεθαίνουν πριν καλά καλά ενηλικιωθούν. Σύμφωνα με χιλιάδες έγκριτες Ελληνικές και Ευρωπαϊκές Πηγές, οι συγκρούσεις ξεκίνησαν όταν το κράτος του Ισραήλ εγκαταστάθηκε σε ''εδάφη της Παλαιστίνης'', που ήρθαν στα χέρια της Μεγ. Βρετανίας μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Α′ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφήνοντας τους Παλαιστινίους χωρίς πατρίδα. Εβραίοι, Ιουδαίοι, Ισραηλινοί όμως πάντα ζούσαν στα χώματα εκείνα εδώ και 4000 χρόνια! Η γη κατοικείτο μέχρι τότε κυρίως από ανάμεικτους και αναμειγμένους πληθυσμούς από ισλαμιστές, ορθόδοξους και καθολικούς Άραβες (65%) και μια σχετικά μικρή Εβραϊκή Μειονότητα (23%) πάνω στην οποία πάνω αρχικά δημιουργήθηκε το Κράτος του Ισραήλ (Ο υπόλοιπος πληθυσμός ήταν Τούρκοι, Έλληνες, Βρετανοί, Αρμένιοι, Αιγύπτιοι κλπ). Ο ιδρυτής του Ισραήλ, Ντέιβιντ Μπεν-Γκουριόν, ανακήρυξε το σύγχρονο Κράτος του Ισραήλ στις 14 Μαΐου 1948, δημιουργώντας ένα ασφαλές καταφύγιο για τους Εβραίους που κατάφεραν να επιζήσουν από τις ναζιστικές διώξεις του Β′ Παγκόσμιου Πολέμου αναζητώντας μια Πατρίδα στη Γη που είχαν δεσμούς οι Πρόγονοι τους.
Οι Παλαιστίνιοι θρηνούν, από εκείνη την ημέρα, τη δημιουργία του Ισραήλ ως «Nakba», ή καταστροφή, που είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνσή τους από τα ιερά τους εδάφη, διαμελίζοντας τους με αποτέλεσμα να μην μπορούν να έχουν τη δική τους πατρίδα. Στον πόλεμο που ακολούθησε, περίπου 700.000 Παλαιστίνιοι, ο μισός αραβικός πληθυσμός της Παλαιστίνης που τελούσε υπό βρετανική κυριαρχία έως τότε, διέφυγαν ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους. Κατέληξαν ως πρόσφυγες στην Ιορδανία, τον Λίβανο, τη Συρία, τη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ και μέχρι σήμερα, η επιστροφή τους στα παλαιστινιακά εδάφη είναι ένα ακόμη αγκάθι μεταξύ των δύο πλευρών. Το Ισραήλ, στενός, διαχρονικός και αδελφικός Σύμμαχος των ΗΠΑ, αμφισβητεί τον ισχυρισμό ότι έδιωξε τους Παλαιστίνιους από τα σπίτια τους και επισημαίνει ότι δέχθηκε επίθεση από πέντε αραβικά κράτη την επόμενη μέρα μετά τη δημιουργία του κράτους του. Λογικό... Τα σύμφωνα ανακωχής σταμάτησαν τις μάχες το 1949, χωρίς ουσιαστική Ειρήνη. Οι Παλαιστίνιοι που παρέμειναν στον πόλεμο σήμερα αποτελούν την αραβική ισραηλινή κοινότητα, η οποία αποτελεί περίπου το 20% του πληθυσμού του Ισραήλ. Το 1967, το Ισραήλ έκανε ένα προληπτικό και δικαιολογημένο χτύπημα κατά της Αιγύπτου και της Συρίας, ξεκινώντας τον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Έκτοτε έχει καταλάβει τη Δυτική Όχθη, την ''Αραβική Ανατολική Ιερουσαλήμ'', την οποία κατέλαβε από την Ιορδανία και τα Υψίπεδα του Γκολάν της Συρίας. (Όλα παραδόθηκαν από το Ισραήλ πίσω μέσα σε 1 με 15 χρονια!!!) Το 1973, η Αίγυπτος και η Συρία επιτέθηκαν σε ισραηλινές θέσεις κατά μήκος της Διώρυγας του Σουέζ και των Υψωμάτων του Γκολάν, ξεκινώντας τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Το Ισραήλ απώθησε και τους δύο στρατούς μέσα σε τρεις εβδομάδες! Το 1982, το Ισραήλ εισέβαλε στον Λίβανο μετά από πολεμικές απειλές και κινήσεις ακραίων ισλαμιστών και χιλιάδες Παλαιστίνιοι μαχητές υπό τον Γιασέρ Αραφάτ απομακρύνθηκαν δια θαλάσσης μετά από πολιορκία 10 εβδομάδων. Πέρασαν όμως πάρα πολλά χρόνια και...
Το 2005 το Ισραήλ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει με την θέληση του -προς τους Παλαιστίνιους- τη Γάζα, την οποία είχε καταλάβει από την Αίγυπτο το 1967. Ένα χρόνο αργότερα, το 2006 και αργότερα το 2008, το 2012, το 2014 και το 2021 οι συγκρούσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι σκληρές, με το Ισραήλ να εξαπολύει αεροπορικές επιδρομές και τους Παλαιστίνιους να απαντούν με ρουκέτες - συγκρούσεις που άφησαν πίσω τους χιλιάδες αθώα θύματα μιας διαχρονικής διαμάχης που δεν έχει τέλος. Το 2006, ο πόλεμος ξέσπασε ξανά στον Λίβανο όταν μαχητές της Χεζμπολάχ συνέλαβαν δύο Ισραηλινούς στρατιώτες και το Ισραήλ αντεπιτέθηκε. Εκτός από τις συγκρούσεις και τους πολέμους, υπήρξαν δύο παλαιστινιακές Ιντιφάντα μεταξύ 1987-1993 και 2000-2005 οπότε κορυφώθηκε το κύμα βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας της Χαμάς εναντίον Ισραηλινών πολιτών. Το 1979, η Αίγυπτος και το Ισραήλ υπέγραψαν μια συνθήκη ειρήνης, δίνοντας τέλος σε 30 χρόνια εχθρότητας. Έως και σήμερα έχουν μέτριες έως καλές (κάποιες φορές πολύ καλές σχέσεις σε κάθε επίπεδο!). Το 1993, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν και ο Γιασέρ Αραφάτ, μια ισχυρή, πολιτική και διπλωματική, μεγάλη μορφή του Παλαιστινιακού Αγώνα και ηγέτης ιδεολογικός και θρησκευτικός, έδωσαν τα χέρια για τις Συμφωνίες του Όσλο που έδινε περιορισμένη παλαιστινιακή αυτονομία! Το 1994, το Ισραήλ υπέγραψε Συνθήκη Ειρήνης με την Δημοκρατική Μοναρχία της Ιορδανίας. Το 2000, στη σύνοδο κορυφής του Καμπ Ντέιβιντ, ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Εχούντ Μπαράκ και ο Γιασέρ Αραφάτ απέτυχαν να καταλήξουν σε μια τελική ειρηνευτική συμφωνία. Το 2002, ένα αραβικό σχέδιο πρόσφερε στο Ισραήλ τη δυνατότητα να συνάψει δεσμούς με όλες τις αραβικές χώρες με αντάλλαγμα την πλήρη απόσυρση του από τα εδάφη που πήρε στον πόλεμο της Μέσης Ανατολής το 1967, τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους και μια «δίκαιη λύση» για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Το Ισραήλ δεν δέχθηκε ποτέ αυτή τη συμφωνία αν και τα τελευταία χρόνια υπέγραψε εμπορικές, ενεργειακές και διπλωματικές συμφωνίες με αραβικά κράτη, όπως με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που χαρακτηρίστηκαν ιστορικές.
Οι ειρηνευτικές προσπάθειες έχουν σταματήσει από το 2014, όταν απέτυχαν οι συνομιλίες μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων στην Ουάσιγκτον. Το 2018, ο Ντόναλντ Τραμπ έριξε ίσως λάδι στη φωτιά του Μεσανατολικού όταν αναγνώρισε την ιερή για τους Μουσουλμάνους, τους Εβραίους και τους Χριστιανούς, πόλη της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Οι Παλαιστίνιοι σταμάτησαν οποιαδήποτε συνομιλία με την Κυβέρνηση Ντ. Τραμπ, κατηγορώντας την ότι αντέστρεψε την πολιτική δεκαετιών των ΗΠΑ, αρνούμενος να υποστηρίξει τη λύση των δύο κρατών - τη φόρμουλα ειρήνης που προβλέπει ένα παλαιστινιακό κράτος που ιδρύθηκε σε έδαφος που κατέλαβε το Ισραήλ το 1967. Η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν, έχει επικεντρωθεί στην προσπάθεια να εξασφαλίσει μια «μεγάλη συμφωνία» στη Μέση Ανατολή που περιλαμβάνει εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας. Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν μάλιστα, ότι η επίθεση της Χαμάς θέλει να εμποδίσει την δημιουργία σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας μετά από την Ιστορική Συμφωνία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (και ακόμη 2 αραβικά κράτη). Το ζεύγος Ιβάνκα Τραμπ - Τζάρεντ Κούσνερ έπαιξαν μεγάλο ρόλο (σχεδόν ηγετικό) στις ισραηλονοαραβικές συμφωνίες αυτές! Οι χώρες που έχουν υπογράψει τις Συμφωνίες του Αβραάμ -τα Η. Α. Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο - διαθέτουν αρκετά στενά περιθώρια ελιγμών για να μην θέσουν σε κίνδυνο την σχέση τους με το Ισραήλ.., και ίσως δεν θέλουν. Η λύση δύο κρατών, οι ισραηλινοί εποικισμοί, το καθεστώς της Ιερουσαλήμ και οι πρόσφυγες βρίσκονται στον πυρήνα της διαμάχης των δύο πλευρών μέχρι σήμερα. Είναι μία συμφωνία που θα δημιουργούσε ένα κράτος για τους Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας δίπλα στο Ισραήλ, αλλά απορρίπτεται από την Χαμάς που ορκίζεται να καταστρέψει το Ισραήλ μια για πάντα και 100%. Από την πλευρά του το Ισραήλ ζητά την πλήρη αποστρατικοποίηση του όποιου παλαιστινιακού κράτους ώστε να μην απειλεί την ασφάλεια του. Ξεκάθαρο! Πολλές χώρες θεωρούν τους εβραϊκούς οικισμούς που χτίστηκαν σε εδάφη που κατέλαβε το Ισραήλ το 1967 ως παράνομους. Το Ισραήλ το αμφισβητεί αυτό και αναφέρει ιστορικούς και βιβλικούς δεσμούς με τη πατρογονική και μητέρα Γη τους.
Η συνεχιζόμενη επέκτασή τους είναι ένα από τα πιο επίμαχα ζητήματα μεταξύ του Ισραήλ, των Παλαιστινίων και της διεθνούς κοινότητας. Οι Παλαιστίνιοι θέλουν η Ανατολική Ιερουσαλήμ, η οποία περιλαμβάνει χώρους ιερούς για Μουσουλμάνους, Εβραίους και Χριστιανούς, να είναι η πρωτεύουσα του κράτους τους. Το Ισραήλ λέει ότι η Ιερουσαλήμ πρέπει να παραμείνει η «αδιαίρετη και αιώνια» πρωτεύουσά του! Η διεκδίκηση του Ισραήλ στο ανατολικό τμήμα της Ιερουσαλήμ δεν αναγνωρίζεται διεθνώς. Ο Τραμπ αναγνώρισε το 2018 την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ -χωρίς να διευκρινίζει την έκταση της δικαιοδοσίας του στην επίμαχη πόλη- και μετέφερε εκεί την Πρεσβεία των ΗΠΑ. Σήμερα περίπου 5,6 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι πρόσφυγες - κυρίως απόγονοι εκείνων που έφυγαν το 1948-1982- ζουν στην Ιορδανία, τον Λίβανο, τη Συρία, την κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Περίπου οι μισοί από τους καταγεγραμμένους πρόσφυγες παραμένουν απάτριδες, σύμφωνα με το ''Παλαιστινιακό Υπουργείο Εξωτερικών'', πολλοί από τους οποίους ζουν σε πολυπληθείς καταυλισμούς. Οι Παλαιστίνιοι απαιτούν εδώ και καιρό να επιτραπεί στους πρόσφυγες να επιστρέψουν, μαζί με τα εκατομμύρια των απογόνων τους. Το Ισραήλ λέει ότι οποιαδήποτε επανεγκατάσταση Παλαιστινίων προσφύγων πρέπει να γίνει εκτός των συνόρων του... Όλο αυτό δεν θα τελειώσει ούτε σήμερα, ούτε αύριο, ούτε σε λίγα χρόνια! Έχουν τόσο δίκιο και οι 2 πλευρές που δε θα κάνουν πίσω! Όποια μεριά και αν υποστηρίζει κάποια/κάποιος έχει και άδικο και δίκιο. Η Ελλάδα όμως είναι Κυρίαρχο Κράτος και μπορεί να παίξει (και παίζει εδώ και πάρα πολλά χρόνια) ρόλο ουσίας, με γνώμονα την Ειρήνη και τον Ανθρωπισμό, αλλά και το Εθνικό της Συμφέρον, Διπλωματικά, Αμυντικά, Οικονομικά. Η Ελλάδα έχει επιλέξει το Κλαδί Ελιάς και τον Άνθρωπο... ενώ κάποιοι γείτονες εξ' Ανατολάς επιλέγουν ξανά τον ''βρώμικο ρόλο'' του... Επιτήδειου Ουδέτερου!
