Προβληματισμός επικρατεί στους εκκλησιαστικούς και θεολογικούς κύκλους από την απόφαση του Υπουργείου Παιδείας να κλείσει το Εκκλησιαστικό Λύκειο Κιλκίς «Κύριλλος - Μεθόδιος» του Κιλκίς στο πλαίσιο των περικοπώνλόγω της οικονομικής δυσπραγίας της χώρας. Αν αληθεύουν πάντως οι πληροφορίες ότι κατά τη διάρκεια τη ειδικής σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο Συνοδικό Μέγαρο στην Αθήνα για το μέλλον των Εκκλησιαστικών Λυκείων και τη συνέχιση της λειτουργίας τους, συμμετείχαν οι Ιεράρχες στις περιφέρειες των οποίων λειτουργούν εκκλησιαστικά σχολεία, ενώ απουσίαζε ο Μητροπολίτης Πολυανής και Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ και δεν εστάλη ούτε εκπρόσωπός του, τότε εγείρονται ερωτηματικά κατά πόσο εξαντλήθηκαν οι δυνατότητες διάσωσης του εκκλησιαστικού μας σχολείου, όταν μάλιστα χαρακτηρίστηκε από τους αρμόδιους παράγοντες της Συνόδου ως το καλύτερο της χώρας .
Η κτιριακή υποδομή του, το πρόγραμμα των μαθημάτων και ιδιαίτερα η εκμάθηση ελληνικής γλώσσας για τους ξένους, η προσφορά των εργαζομένων στους μαθητές και οι αθλητικοί του χώροι, κατέταξαν το Λύκειο του Κιλκίς ως το καλύτερο της χώρας, «υψηλού κολλεγιακού επιπέδου», όπως δήλωσε ο Μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος Πρόεδρος της αρμόδιας Συνοδικής Επιτροπής.
Όμως, κατά περίεργο τρόπο το σχολείο, έκλεισε και όπως υποστηρίζουν ορισμένοι αυτό οφείλεται και στην αδυναμία της τοπικής μητρόπολης να συνεχίσει να στηρίζει τη λειτουργία του, εφόσον κατά δηλώσεις εκπροσώπων της Μητροπόλεως δεν υπάρχουν χρήματα.
Το μεγάλο όμως ερώτημα που προκύπτει είναι από πού βρισκόταν επί δεκαπέντε χρόνια οι απαραίτητοι πόροι για την άψογη διαβίωση των οικότροφων, για τους μισθούς του προσωπικού που δεν κάλυπτε το κράτος, για την ειδική διδασκαλία της ελληνικής στους αλλοδαπούς μαθητές και τα επιπλέον έξοδα της υποδοχής και παραμονής τους;
Το εάν θα απαντήσει κανείς σ’ αυτό το ερώτημα είναι άγνωστο, εκείνο όμως που παραμένει αδιαμφισβήτητο είναι πως το Διορθόδοξο Λύκειο έκανε γνωστό το Κιλκίς στα πέρατα του κόσμου. Και αυτό πλέον παύει να λειτουργεί στις 30 Ιουνίου 2010.
Διπλωμάτες Ρώσοι, Ρουμάνοι και Γεωργιανοί, ιερείς και θεολόγοι από την Λατινική Αμερική ανάμεσα τους και από την Κούβα του Φιντέλ Κάστρο, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τις χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης, της Αφρικής, την Εσθονία, την Ρωσία, την Γεωργία, τη Σερβία, το μαρτυρικό Κόσσοβο, από τις αραβικές χώρες όπως είναι η Συρία, ο Λίβανος, η Ιορδανία και τα παλαιστινιακά εδάφη, αλλά και από την Κωνσταντινούπολη, αποφοίτησαν από αυτό το σχολείο, έμαθαν ελληνικά και έκαναν γνωστό το Κιλκίς σ’ όλη την γη.
Η αγάπη του Επισκόπου, η φιλοξενία των κατοίκων και η στοργή του προσωπικού κατέκτησαν τους μαθητές του, οι οποίοι ποτέ δεν ξεχνούν το Κιλκίς από τις καίριες θέσεις που υπηρετούν σήμερα. Αυτοί που θέλησαν να αγνοήσουν την προσφορά του Λυκείου του Κιλκίς, απλά περιορίστηκαν στην παθητική αποδοχή της απόφασης του ΥΠΕΠΘ. Ηθελημένα άραγε παραγνώρισαν το γεγονός ότι το Υπουργείο Εξωτερικών εκτιμούσε ανεπιφύλακτα την προσφορά του Σχολείου και χορηγούσε με προτεραιότητα στους αποφοίτους του υποτροφίες για να συνεχίσουν τις σπουδές τους στις Θεολογικές και σε άλλες Σχολές της χώρας μας;
Το χρονικό μιας μεγάλης
προσπάθειας
Νοέμβριος 1991 : ενθρόνιση Μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου Αποστόλου. Στην Ι. Μ. Πολυανής και Κιλκισίου από τους 104 κληρικούς ι 77 δεν είχαν φοιτήσει καν στο Λύκειο. Το ίδιο περίπου ίσχυε και στις γειτονικές Μητροπόλεις Γουμενίσσης και Σιδηροκάστρου. Η μόνη λύση για τη στοιχειώδη μόρφωση και ένα υψηλότερο μισθολογικό κλιμάκιο ήταν ο Βόλος, η Φλώρινα και η Καβάλα. Αυτό σήμαινε παρατεταμένη απουσία από τις οικογένειες και τις ενορίες και πολλά έξοδα.
Νοέμβριος 1991 - Οκτώβριος 1995
Ο Μητροπολίτης Απόστολος θέτει πρωταρχικό στόχο της αρχιερατείας του την ίδρυση του Λυκείου με επιχειρήματα
-τις υπαρκτές ανάγκες των κληρικών,
-την τόνωση της περιφέρειας και
-τη διάθεση διδακτηρίου και οικοτροφείου ιδιοκτησίας της Μητροπόλεως, χωρίς επιβάρυνση της Πολιτείας.
Η συμπαράσταση: Για τις ενέργειές του προς την Ιερά Σύνοδο και το ΥΠΕΠΘ ήταν πρόθυμη η συμπαράσταση των τοπικών και πολιτικών αρχών, των επιστημονικών και παραγωγικών συλλόγων και των ίδιων των κληρικών της Ι.Μ.Π.Κ.
Οι δυσκολίες: η αίτηση της γειτονικής Μητροπόλεως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως που είχε προηγηθεί έξι μήνες και η έντονη αμφιβολία για το μέλλον των εκκλησιαστικών Γυμνασίων και Λυκείων, τα οποία ήταν πολλά, διάσπαρτα και με λίγους μαθητές. Οι προβλέψεις για ένα ακόμη στο Κιλκίς δυσοίωνες: « Θα το κρατήσει το πολύ τέσσερα χρόνια, μέχρι να φοιτήσουν οι κληρικοί. Μετά θα κλείσει».
Η ίδρυση: το αίτημα το προώθησε ο τότε Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας και νυν Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος ως μέλος της αρμόδιας συνοδικής επιτροπής και το υλοποίησαν οι τότε Υπουργοί ΥΜΑΘ Κ. Τριαρίδης, Παιδείας Φ. Πετσάλνικος και Οικονομικών Αλ. Παπαδόπουλος, που είπαν χαριτολογώντας: «ας του κάνουμε τη χάρη στο Δεσπότη! Για να γλυτώσουμε από το παράπονό του! Άλλωστε ένα σχολείο ζητάει! Θα το ανοίξουμε! Και όσο πάει!»
Οκτώβριος 1995. Εγκαίνια του Λυκείου. Νεαροί μαθητές λίγοι, κληρικοί πολλοί, υποδομή ανεκτή. Η Εκκλησία της Αλβανίας ακόμη δεν είχε το δικό της Σχολείο στο Αργυρόκαστρο, η Βοσνία και η Ερζεγοβίνη βομβαρδίζονταν και οι Ορθόδοξες Εκκλησίες της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας άρχισαν αν προσβλέπουν προς τη χώρα μας. Το όραμα του Δεσπότη: «Θα φέρω τα Ορθόδοξα παιδιά της γειτονιάς μας, για να μάθουν τα ελληνικά, τη γλώσσα της Γραφής και των Πατέρων. Για να γίνουν φίλοι μεταξύ τους. Για να τους ενώνει πάνω απ’ όλα ο Χριστός και η ορθόδοξη κληρονομιά μας!»
1995 -2010 Δεκαπενταετία παιδείας και πολιτισμού
Η εκπαιδευτική διαδικασία
1995-2006 λειτουργία Τετραταξίου Εκκλησιαστικού Λυκείου Κιλκίς, με την ευθύνη του ΥΠΕΠΘ. Η Δ’ Τάξη επιμορφωτική για κληρικούς αποφοίτους Λυκείων με δικαίωμα τη Β’ Μισθολογική Κατηγορία. Έλληνες κληρικοί μαθητές στην αρχή πάρα πολλοί, στη συνέχεια λιγότεροι. Έλληνες νεαροί μαθητές λιγοστοί. Οι ξένοι περισσότεροι σε όλες στις τάξεις.
1996-2010 Ίδρυση - λειτουργία και Εκκλησιαστικού Γυμνασίου
1996-2010 Πρόγραμμα «Διδασκαλίας της ελληνικής για ξένους»-άτυπη «Τάξη Υποδοχής»-με την αποκλειστική φροντίδα και χρηματοδότηση της Ι. Μητροπόλεως. Κάθε χρόνο φοιτούσαν 20-30 σπουδαστές σταλμένοι από Ορθόδοξους Αρχιερείς και Προκαθημένους με τετραώρη ημερήσια διδασκαλία (Σεπτ-Δεκ.). Στη συνέχεια εντάσσονταν στις τάξεις του Λυκείου, ενώ παράλληλα συνέχιζαν και την ειδική τάξη της Ελληνικής ως τον Ιούνιο. Το αποτέλεσμα ήταν η ουσιαστική ενίσχυση του αριθμού των μαθητών, η πολιτιστική ζύμωση και η ασύγκριτη ελληνομάθεια των ξένων μαθητών.
1997-1998 Ριζική ανακαίνιση του Κτηρίου, με χορηγίες δωρητών που αναγνώρισαν το έργο του Δεσπότη. Η «Χαριτώνια Εστία», όπως ονομάστηκε αργότερα, οικοτροφείο αρρένων στις δεκαετίες το ‘60 και ‘70, στη συνέχεια βιοτεχνικός και αργότερα διδακτήριο για τη Σχολή Νοσοκόμων του ΓΝΚ, μεταμορφώθηκε σ’ ένα σύγχρονο ζεστό και άνετο χώρο μάθησης και διαμονής .
1997 - 2008 Θερινά μαθήματα ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού. Συνεργασία της Μητρόπολης με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, το ΥΠΕΠΘ, την Μ.Κ.Ο «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ» και το ΥΠ.ΕΞ, η οποία πρόσφερε άνετη υποδομή σε πολύ χαμηλό κόστος και άψογη φιλοξενία. Πολλές εκατοντάδες ήταν αυτοί που ήρθαν στην πόλη του Κιλκίς για θερινά μαθήματα: α) ομογενείς δάσκαλοι από τη Β. Ήπειρο, τις Παρευξείνειες χώρες, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, β) σπουδαστές της ελληνικής από την Κεντρική Ευρώπη, γ) φοιτητές από τις Ορθόδοξες Θεολογικές Σχολές του Λιβάνου και του Αγίου Σεργίου των Παρισίων.
Η υποδομή
1997-1998 Ριζική ανακαίνιση του Κτηρίου, με χορηγίες δωρητών που αναγνώρισαν το έργο του Δεσπότη. Η «Χαριτώνια Εστία», όπως ονομάστηκε αργότερα, οικοτροφείο αρρένων στις δεκαετίες το ‘60 και ‘70, στη συνέχεια βιοτεχνικός χώρος και αργότερα διδακτήριο για τη Σχολή Νοσοκόμων του ΓΝΚ, μεταμορφώθηκε σ’ ένα σύγχρονο ζεστό και άνετο χώρο μάθησης και διαμονής .
Η συντήρηση και οι πόροι
1998-2010 η συντήρηση των υποδομών εξασφαλίστηκε από τα θερινά προγράμματα, τις χορηγίες των ευεργετών και τη συμμετοχή της Πολιτείας. Από το έτος 2002 το Κράτος αναγνώρισε την προσφορά της Μητρόπολης για το Σχολείο και ενέκρινε μίσθωμα. Απ’ αυτό ανακουφίστηκαν οι δαπάνες της Μητρόπολης –όχι του ιδίου του Μητροπολίτη και συνεχίστηκε απρόσκοπτα η λειτουργία του Σχολείου, παρ’ όλες τις υποχρεώσεις για τους μισθούς του πρόσθετου αναγκαίου προσωπικού, τη διδασκαλία της ελληνικής (εγχειρίδια και ειδικός δάσκαλος), άδειες παραμονής, μεταφράσεις εγγράφων και εξέταστρα μαθητών για κρατικό δίπλωμα της γλώσσας, συμμετοχή σε εκδρομές και χρηματικές ενισχύσεις των ξένων και των απόρων μαθητών.
Οι επισκέπτες
Πολλοί οι εκλεκτοί επισκέπτες του Λυκείου. Ο Oικουμενικος Πατριάρχης κκ. Βαρθολομαίος, τον Ιούνιο του 1999 είπε τα εξής στους μαθητές: «εδώ θα γίνετε φίλοι και όταν γυρίστε στις χώρες σας, από τη θέση που θα σας εμπιστευθεί η Εκκλησία, θα επικοινωνείτε μεταξύ σας στα Ελληνικά. Θα θυμάστε τη ζωή στο σχολείο σας και θα γίνετε γέφυρα ενότητας των Ορθοδόξων Εκκλησιών».
Λίγους μήνες νωρίτερα οι μαθητές είχαν υποδεχτεί τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο με ρυθμούς της Λατινικής Αμερικής. Στη συνάντηση που ακολούθησε, ο π. Τιμόθεος από την Κολομβία με φλογερή φωνή του είπε: «Το Κιλκίς είναι η δεύτερη πατρίδα μας και το Λύκειο το σπίτι μας. Μας άνοιξε το παράθυρο για την Ορθοδοξία μας και μας δίδαξε την ελληνική γλώσσα. Όσοι τελειώνουν, θέλουν πάλι να το επισκεφτούν, για να ευχαριστήσουν τα αγαπημένα πρόσωπα»! Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος συγκινημένος ψέλλισε: «τώρα ποιο σχολειό κρατάς και ποιο κλείνεις»;
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος επισκέφτηκε από κοντά το χώρο που έστειλε να φοιτήσουν νεαροί μαθητές από την Αλβανία και κληρικοί από την Αφρική. Και δεν έκρυψε το μεγάλο του θαυμασμό, όταν ένας Βόσνιος απόφοιτος του Λυκείου, μετέφρασε στο Σεράγεβο βιβλία του στη σερβική γλώσσα με άψογο τρόπο!
Οι τοπικοί άρχοντες, οι πολιτικοί, οι εκπαιδευτικοί και ο κόσμος του Κιλκίς γνώριζε το έργο του Λυκείου και τους μαθητές του. Κυρίως από διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις και τα γεύματα με τη σεμνή αξιοπρεπή τράπεζα. Τότε όλοι θαύμαζαν το χώρο και του ενοίκους του, την ελληνομάθεια των παιδιών, την ευγένεια, το ήθος τους, αλλά και τους ύμνους που έψαλλαν σε πολλές διαφορετικές γλώσσες.
Ο εμπνευστής και ενισχυτής
της προσπάθειας
Ο μακαριστός Απόστολος συνήθιζε να λέει: «Δεν φανταζόμουνα ποτέ τόσο μεγάλη ευλογία! Ξεκίνησα το Λύκειο για τους κληρικούς, για τα παιδιά της περιοχής μας μήπως και γίνουν κληρικοί και για του ορθόδοξους νέους των Βαλκανίων! Και πήρε τέτοιες διαστάσεις, ως την άκρη της γης! Δόξα να ‘χει το Όνομα του Θεού!»
