Πλήθος κόσμου τίμησαν με την μαζική παρουσία τους, την Αναβίωση του Εθίμου Κουρμπάνι, την Παρασκευή 1η Φεβρουαρίου στο παρεκκλήσιο του Αγίου Τρύφωνος στη Γουμένισσα.
Η ιερά πανήγυρη πραγματοποιήθηκε προς τιμή του Αγίου Τρύφωνος, και διοργανώθηκε από τον Επιμορφωτικό Λαογραφικό Πολιτιστικό Σύλλογο «Άγιος Τρύφων» Γουμένισσας.
Είναι ένα έθιμο πολύ διαφορετικό από άλλα, που αναβιώνει στη Γουμένισσα από το 1924 και χωρίς διακοπή στο πέρασμα των χρόνων, από τους Ανατολικορωμυλιώτες που τηρούν πιστά την παράδοση των προ-γόνων τους, οι οποίοι κατάγονταν από το Άνω Βοδενό Στενημάχου της Ανατολικής Ρωμυλίας.
Το 1924 οι ελληνικοί πληθυσμοί της Ανατολικής Ρωμυλίας αναγκάστηκαν να αφήσουν τις κατάφυτες από αμπέλια περιοχές τους και να εγκατασταθούν στις καινούριες πατρίδες τους, φέρνοντας μαζί τους την «τέχνη» της καλλιέργειας του αμπελιού, αλλά και τις λατρευτικές τους συνήθειες και παραδόσεις. Ξεχωριστή θέση στη λατρεία των χριστιανικών πληθυσμών της βαλκανικής χερσονήσου είχε ο Άγιος προστάτης των αμπελουργών.
Από το 1979 έτος ιδρύσεως του Συλλόγου των Ανατολικορωμυλιωτών «Άγιος Τρύφων» και μέχρι σήμερα το έθιμο γίνεται με αποκλειστική ευθύνη, οργάνωση και εποπτεία του Συλλόγου σε συνεργασία πάντοτε με την εκκλησία, καθώς και την καθοριστική συμμετοχή των μελών του, των ανθρώπων δηλαδή, που κάθε χρόνο δραστηριοποιούνται και προσφέρουν την εθελοντική εργασία και το μεράκι τους για την πραγματοποίηση του. Είναι μια κοινωνία ανθρώπων, δεμένη, που με τον δικό τους τρόπο συμμετέχουν στην αναβίωση του εθίμου.
Οι πρόσφυγες από την περιοχή της Στενημάχου της Ανατολικής Ρωμυλίας πραγματοποιούν την εντυπωσιακή τελετουργία του κουρμπανιού. Πρόκειται για αιματηρή θυσία ζώου προς τιμήν του Αγίου Τρύφωνος, ένα έθιμο που το έφεραν από την πατρίδα τους μαζί με τις λιγοστές αποσκευές τους και το διατηρούν μέχρι σήμερα. Συνηθίζουν να διατηρούν από τον τρύγο σταφύλια, κρεμασμένα στα υπόγεια κελάρια ή στην κληματαριά. Το έχουν σε καλό να αντέξουν τα σταφύλια αυτά ως την 1η Φεβρουαρίου, οπότε και τα πηγαίνουν στην εκκλησία για να διαβαστούν και να μοιραστούν στους πιστούς. Όλοι παίρνουν ρώγες, που τις τρώνε για καλή υγεία, αφού φυλάξουν και μερικές στο εικονοστάσι. Με τον αγιασμό που γίνεται στην εκκλησία δεν ραντίζουν το σπίτι, αλλά τους μπαχτσέδες, τις οπωρώνες και κυρίως τα αμπέλια τους.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν την Πέμπτη 31 Ιανουαρίου με μέγα πανηγυρικό εσπερινό και ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή 1η Φεβρουαρίου με την αναβίωση του εθίμου Κουρμπάνι.
Ο Άγιος Τρύφων από την εποχή της τουρκοκρατίας αγιογραφείται με μαχαίρι τρυγητού στο δεξί του χέρι. Η λαϊκή παράδοση συνδέει τον Άγιο με τα αμπέλια και τους αμπελουργούς μέσω ευρύτατα διαδεδομένης αφήγησης. Σύμφωνα με μία από τις παραλλαγές, ο Άγιος Τρύφων κλάδευε το αμπέλι του αδιαφορώντας για τις αντίθετες υποδείξεις της Παναγίας και έκοψε τη μύτη του. Έτσι εξηγείται η λατρευτική αποχή από την εργασία στ’ αμπέλια, που κρατούν όλοι οι αμπελουργικοί πληθυσμοί.
Η μνήμη του Αγίου Τρύφωνος γιορτάζεται με εξαιρετική λαμπρότητα. Παράλληλα με τις διάφορες άλλες εθιμικές πρακτικές (αγιασμοί και τελετουργικά κλαδέματα αμπελώνων, διατήρηση σταφυλιών από τον τρύγο και διανομή τους), ο Σύλλογος Άγιος Τρύφων Γουμένισσας διοργανώνει το κουρμπάνι προς τιμήν του Αγίου. Νωρίς το πρωί της πρώτης Φεβρουαρίου το ζώο, μοσχάρι, πάντα αρσενικό, αγορασμένο με έρανο, οδηγείται με πομπή και συνοδεία οργάνων στο παρεκκλήσι του Αγίου Τρύφωνος όπου θυσιάζεται και βράζεται σε μεγάλα χάλκινα καζάνια. Εν τω μεταξύ γίνεται λειτουργία και αγιασμός. Ο παπάς διαβάζει το βρασμένο κρέας, που διανέμεται “για το καλό” σε πιστούς μαζί με ζωμό.
Τα χορευτικά συγκροτήματα της περιοχής και οι συμμετέχοντες γλεντούν με τοπική μουσική και άφθονο κόκκινο κρασί. Ο καθαρά αμπελουργικός χαρακτήρας του τόπου, η έντονη δραστηριοποίηση του Συλλόγου που διατρανώνει κάθε χρόνο την ιδιαιτερότητά του αλλά και την ενότητά του με τους υπόλοιπους κατοίκους, δίνουν στο κουρμπάνι του Αγίου Τρύφωνος τον τόσο γενικευμένο, καθολικά αποδεκτό χαρακτήρα του. Η γιορτή του Αγίου Τρύφωνος στη Γουμένισσα διατηρεί ζωντανά πολλά παραδοσιακά στοιχεία. Όσοι αντέξουν να ακολουθήσουν μετά το γλέντι κάποιον γέρο αμπελουργό, θα τον δουν να ραντίζει με αγιασμό το αμπέλι του, να κλαδεύει τελετουργικά τέσσερα κλήματα και να παραχώνει στη γη τα κόκαλα και άλλα υπολείμματα του κουρμπανιού. Η γιορτή σημαίνει για κείνον μια ετήσια ανανεούμενη συμφωνία με τον προστάτη των αμπελιών Άγιο Τρύφων.
Το τελευταίο μέρος της ημέρας εορτασμού του Αγίου είναι το καθαρά εορταστικό: παρουσίαση των χορευτικών του συλλόγου και άλλων χορευτικών συγκροτημάτων και αμέσως μετά γλέντι των παρευρισκομένων με άφθονο κρασί.
Τόσο οι κάτοικοι της Γουμένισσας αλλά και πολλοί επισκέπτες και εκδρομείς έδωσαν και φέτος το παρόν τους στην εκδήλωση . Ξεχωριστό χρώμα στη φετινή εκδήλωση έδωσε η παρουσία της σχολής χορού ΚΥΠΡΟΣ Μάσσαρι από την Πάφο της Κύπρου και η Ένωση Κρητών Φοιτητών Θεσσαλονίκης. Η εξαιρετική παράστασή τους κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού που τους παρακολούθησε ενθουσιασμένο. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στη Σχολή Χορού ΚΥΠΡΟΣ Μάσσαρι που πρόσφερε ένα μοναδικό θέαμα, καθώς παρουσίασε χορούς επιδεξιότητας και δεξιοτεχνίας, όπως η Τατσιά και τα Ποτήρια. Ο χοροδιδάσκαλος και ιδρυτής της Σχολής κ. Αριστείδης Τζιάμαλης ισορρόπησε 128 ποτήρια στο κεφάλι του, κερδίζοντας τις εντυπώσεις και το ζεστό χειροκρότημα του κοινού.
Ο Πρόεδρος του συλλόγου κ. Τάτσης Αστέριος καλωσόρισε τους προσκεκλημένους και τους επισκέπτες, τους ευχαρίστησε για την συμμετοχή τους στην εκδήλωση και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στους χορηγούς και σε όλους τους αφανείς ήρωες, αυτούς που με την αφιλοκερδή προσφορά της εργασίας τους βοήθησαν να ετοιμαστεί και να ολοκληρωθεί η εκδήλωση.
Η γραμματέας κ. Θεοχάρη Άλλιου Αλεξάνδρα αναφέρθηκε σ’ ένα σύντομο ιστορικό του εθίμου και παρουσίασε μαζί με την αντιπρόεδρο κ. Γκίζα Καλλιόπη τα χορευτικά τμήματα των φιλοξενούμενων, της Σχολής Χορού ΚΥΠΡΟΣ Μάσσαρι από την Πάφο, της Ένωσης Κρητών Φοιτητών Θεσσαλονίκης και του Συλλόγου Άγιος Τρύφων Γουμένισσας με χορευτικά τμήματα Θράκης και Μακεδονίας.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους: ο βουλευτής της Ν.Δ. κ. Γεωργαντάς, ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Τζιτζικώστας, ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Γκουντενούδης, ο Δήμαρχος Παιονίας κ. Λαπόρδας, Αντιδήμαρχοι του Δήμου Παιονίας, Δημοτικοί Σύμβουλοι και Πρόεδροι τοπικών διαμερισμάτων, ο Υποδ/ντής Αστυνομικής Διεύθυνσης Κιλκίς κ. Λιάππης, ο Επιτελάρχης της 33Μ/ΚΤΑΞ κ. Χατζηγεωργίου, ο Δημοτικός Σύμβουλος Πάφου και Περιφερειάρχης της MARFIN BANK της Κύπρου κ. Χατζηζινοβείου, ο Γραμματέας του Δήμου Πάφου κ. Φιλιππίδης, ο κ. Κυριάκου από την Κύπρο, ο Διοικητής Πυροσβεστικής κ. Γκαντίδης, ο Διοικητής Α.Τ Γουμένισσας κ. Μπουζαλάς, ο Διοικητής του Νοσοκομείου Γουμένισσας κ. Βαβίνης, ο Διευθυντής Τ.Υ ΟΑΕΔ κ. Χατζηβασιλείου, η Δασάρχης Εδέσσης κ. Σανίδα, η Γραμματέας της ΠΟΣΑΡ κ. Ζωγράφου, ο Διευθυντής Εμπορικής Τράπεζας Γουμένισσας, οι Πρόεδροι Εμπορικών Συλλόγων Γουμένισσας και Πολυκάστρου, Πρόεδροι Πολιτιστικών συλλόγων και Φορέων, το 5Ο Γυμνάσιο Ευόσμου, το 2Ο ΚΑΠΙ Γιαννιτσών, ο διευθυντής του Ενιαίου Λυκείου Γουμένισσας κ. Βαλτάκης, ο διευθυντής του Γυμνασίου Γουμένισσας κ. Ζιέλκας και πλήθος κόσμου.
Το Δ.Σ. του Συλλόγου ευχαριστεί για τη στήριξη και τη συμπαράσταση που παρέχουν στον Σύλλογο και συνέβαλαν στη φετινή πραγματοποίηση της διοργάνωσης, τους παρακάτω χορηγούς:
Τον κ. Κυριάκου Μιχάλη από την Κύπρο, ο οποίος κάλυψε τα έξοδα της Κυπριακής αποστολής και έκανε δωρεά στον Σύλλογο του Αγίου Τρύφωνος μια εικόνα του Αγίου, ύψους 1,5 μέτρα. Τον κ. Σωτήριο και την κ. Μαρία Βασιλείου ΚΕΝΤΡΟ ΞΥΛΟΥ ΦΛΩΡΙΝΑΣ Ε.Π.Ε., τον κ. Παρασκευόπουλο από τη Θεσσαλονίκη και το Κτήμα Τάτση.
ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ:
1) 03 ΜΑΡΤΙΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ.
2) 08 ΜΑΡΤΙΟΥ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ.
3) 17 ΜΑΡΤΙΟΥ ΕΤΗΣΙΟΣ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ.
