Πέμπτη, 25 Απριλίου 2024, 8:31:53 μμ
Σάββατο, 04 Μαρτίου 2023 19:23

Δεν μπορεί να υπάρξει Τεσσαρακοστή (ή «Σαρακοστή») χωρίς νηστεία

Γράφει ο Ευάγγελος Μαυρογόνατος.

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, είναι μια από της Αγιότερες περιόδους της Εκκλησίας, η οποία μας προετοιμάζει για το Άγιο Πάσχα.
Ως γνωστό αυτή διαρκεί 40 ημέρες (εξ’ ου και Τεσσαρακοστή), ξεκινά  την Καθαρά Δευτέρα και ολοκληρώνεται την Παρασκευή του Λαζάρου, οπότε και  ολοκληρώνεται.


Στη συνέχεια παρεμβάλλεται το διήμερο της Ανάστασης του Λαζάρου και της Κυριακής των Βαΐων και ύστερα ξεκινά η Μεγάλη Εβδομάδα. Είναι μια περίοδος εντατικής προσευχής, νηστείας  και προσπάθεια κατάκτησης της αρετής, για να μπορέσουμε επάξια να προσκυνήσουμε το Σταυρό και να γευθούμε την Ανάσταση του Χριστού.
Γιατί η «Σαρακοστή», όπως ονομάζεται, να έχει σαράντα ημέρες, δηλαδή όπως προαναφέραμε, αρχίζει από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου;
Γιατί διαλέχτηκε να είναι 40 ημέρες η Τεσσαρακοστή;
Ήταν, πρώτα, πρότυπα αγιογραφικά. Ο Μωυσής νήστεψε 40 μέρες για να παραλάβει τις Πλάκες του Νόμου, ο Ηλίας 40 ημέρες πάλι νήστεψε για να μπορέσει να αποκλείσει τον ουρανό από τη βροχή και μετά να φέρει βροχή στη γη, και έτσι οι 40 μέρες είναι αγιογραφικά.
Ο προφήτης Σαμουήλ υπήρξε καρπός της νηστείας. Η μητέρα του Άννα, αφού νήστεψε, προσευχήθηκε στο Θεό και Του ζήτησε ένα παιδί, με την υπόσχεση να το αφιερώσει σ’ Εκείνον.
Ο προφήτης Δανιήλ, που για ένα εικοσαήμερο δεν γεύθηκε ψωμί ούτε ήπιε νερό, δίδαξε και τα λιοντάρια ακόμα να νηστεύουν.
Τον μεγάλο ήρωα Σαμψών, τί ήταν εκείνο που τον έκανε ακαταμάχητο; Η νηστεία! Με τη νηστεία συνελήφθη στα σπλάχνα της μητέρας του.
Η ζωή του Τιμίου Προδρόμου ήταν μια συνεχής νηστεία. Δεν είχε ούτε κρεβάτι ούτε τραπέζι ούτε κτήματα ούτε ζώα ούτε αποθήκες τροφίμων ούτε τίποτ’ άλλο, απ’ αυτά που θεωρούνται απαραίτητα για τη ζωή.
Η νηστεία ανέβασε στον τρίτο ουρανό και τον απόστολο Παύλο, που την απαρίθμησε ανάμεσα στα καυχήματα για τις θλίψεις του 
Και ο Χριστός μετά τη βάφτισή του νήστεψε 40 μέρες. Έχει, όμως, και έναν άλλο λόγο.
Οι Εβραίοι υποχρεώνονταν να δίνουν την δεκάτη, δηλαδή το 1/10 της περιουσίας, που αποκτούσαν όλη τη χρονιά, για τους φτωχούς, τις χήρες, τα ορφανά. Εμείς, δεν καταβάλουμε χρήματα όπως οι Εβραίοι   δίνουμε κάτι πολύ πιο σημαντικό, δίνουμε το 1/10 της ζωής μας. Από τις 365 μέρες του χρόνου, οι 40 ημέρες αυτής της περιόδου είναι μια αφιέρωση προς τον Θεό και τον Υιόν Του.
Τι είναι η νηστεία του Πάσχα για την Ορθόδοξη Εκκλησία;
Η νηστεία είναι ένα μέσο που μας βοηθά στο να κατακτήσουμε την αρετή. Είναι παρεξηγημένος θεσμός η νηστεία και από αυτούς που νηστεύουν και από αυτούς που δεν νηστεύουν. Αυτοί που δεν νηστεύουν δεν διαβλέπουν κανένα όφελος από την νηστεία, γι’ αυτό και την κατάργησαν. Το πόσο καταργήθηκε, μπορούμε να το δούμε την εβδομάδα της Τυρινής. Πόσοι αποφεύγουν το κρέας;
 Ή ακόμα τη Δευτέρα της Καθαράς, που για την Εκκλησία μας έχει το ίδιο βάρος με την Αγία Παρασκευή, γιατί είναι η πρώτη μέρα που ζει ο άνθρωπος μακριά από τον παράδεισο.
Επομένως, είναι μέρα πένθους. Την Καθαρά Δευτέρα, λοιπόν, οι άνθρωποι βγαίνουν στους αγρούς. Δεν τρώνε, όμως, όλοι ελιά. Πολλοί είναι αυτοί που ψήνουν και κρέας. Αυτό, μας δείχνει πόσο πολύ κατάργησαν οι άνθρωποι τη νηστεία. Αυτοί δεν διαβλέπουν κανένα νόημα στη νηστεία. Και αν τους μιλήσεις για νηστεία, εισπράττεις ειρωνικά μειδιάματα.
Αλλά και αυτοί που νηστεύουν έχουν παρεξηγήσει τη νηστεία και νομίζουν ότι ο Θεός ευαρεστείται με το να απέχουμε, μικρό ή μεγάλο διάστημα, από κάποια είδη τροφίμων.
Μέσα τους υπάρχει μια αντίληψη λανθασμένη, εξωχριστιανική, ότι κάποια είδη τροφίμων δημιουργούν πνευματικό μολυσμό.
Όταν προσπάθησε να εισέλθει και στον Χριστιανισμό αυτή η προσπάθεια, οι Απόστολοι αντιτάχθηκαν και την ονόμασαν διδασκαλία δαιμονίων, γιατί δεν υπάρχει κανένα δημιούργημα του Θεού που να προκαλεί μολυσμό.
Εκείνο το οποίο μολύνει τον άνθρωπο, το είπε ο Χριστός σε μιαν άλλη περίπτωση. Είπε ότι δεν είναι αυτά που τρώμε που μολύνουν τον άνθρωπο· εκείνα που μολύνουν τον άνθρωπο είναι τα λόγια μας, τα οποία προέρχονται από το μυαλό και την καρδιά μας. Επομένως, η νηστεία δεν έχει αυτό το νόημα.
Ποιο είναι το νόημα της νηστείας και πόσο ωφέλιμη είναι;
Η νηστεία έχει πολλούς λόγους για τους οποίους επιβλήθηκε στην Εκκλησία.
Ο πρώτος λόγος είναι μια άσκηση. Είναι ένα γύμνασμα η νηστεία, δεν είναι αυτοσκοπός. Γίνεται για να ενδυναμώσει τον εαυτό μας.
Η νηστεία είναι εξάσκηση, γιατί για 50 ημέρες τα γευστικά μας όργανα πιέζουν και ζητάνε διάφορες τροφές, εμείς όμως λέμε όχι.
Έτσι μαθαίνουμε να αντιτασσόμαστε στο πονηρό. Αν πετυχαίνουμε στη νηστεία και δεν πετυχαίνουμε στις πραγματικές μάχες με το πονηρό, τίποτε δεν κατορθώνουμε. Αυτοί που είναι έμπειροι στους πνευματικούς αγώνες, λένε ότι ωφελεί πάρα πολύ η νηστεία. Το ότι αυτός είναι ο σκοπός της νηστείας, δηλαδή μια άσκηση, φαίνεται και από πολλές διατάξεις που τη διέπουν.
Πρώτα απ’ όλα οι πραγματικά άρρωστοι δεν πρέπει να νηστεύουν γιατί καταστρέφουν το σώμα τους. Είναι παθοκτόνος η νηστεία και όχι σωματοκτόνος. Ένας που είναι άρρωστος, με τη νηστεία θα σκοτώσει τον ίδιο τον εαυτό του. Δεν μπορεί να χωρέσει σε πνευματικούς αγώνες ένας που θα σκοτώσει τον εαυτό του.
Την ακολουθούν και άλλες αρετές. Λέει ο Μέγας Βασίλειος, «αληθής νηστεία η των παθών αλλοτρίωσις, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιά ψεύδους επιορκίας».
Πρέπει, λοιπόν, η νηστεία να συνοδεύεται από άλλες αρετές για να είναι αληθινή. Αν νηστεύω το κρέας και κατακρίνω τον κόσμο και κάνω χίλιες παρεκτροπές, τότε τίποτα δεν κατορθώνω.
Η νηστεία διαλαλεί την ενότητα όλων των Ορθοδόξων σε όλο τον κόσμο. Όλοι νηστεύουμε για τον ίδιο σκοπό. Και την εποχή που δεν ήξεραν οι άνθρωποι Θεολογία, έλεγαν: «Αυτός δεν νηστεύει, είναι Τούρκος.»
Δηλαδή, διέκριναν από τις ημέρες της νηστείας μας τους Ορθόδοξους από τους μη Ορθόδοξους. Δηλώνει, επομένως, η νηστεία την ενότητα των χριστιανών. Και πολλούς άλλους λόγους έχει, όπως π.χ. εξοικονομούμε χρήματα από τα απλούστερα φαγητά, για να δίνουμε σε ελεημοσύνες (;).
Αν κυριαρχούσε η νηστεία, η ζωή μας δεν θα ήταν γεμάτη στεναγμούς. Γιατί αυτή θα δίδασκε σ’ όλους όχι μόνο τον περιορισμό της σπάταλης ζωής, αλλά και την αποχή από πολλά άλλα κακά.
Τελικώς δεν μπορεί να υπάρξει Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή χωρίς νηστεία. Όμως φαίνεται ότι πολλοί άνθρωποι σήμερα ή δεν παίρνουν τη νηστεία στα σοβαρά ή, αν την παίρνουν, παρεξηγούν το πραγματικό σκοπό της.

ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ
ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ!!!