Ένας πόλεμος αδυσώπητος, αιματηρότατος, που διήρκεσε 3 ημέρες από τις 19 μέχρι τις 21 Ιουνίου του 1913 που κατελήφθη το Κιλκίς από τα Ελληνικά στρατεύματα και έμεινε στην ιστορία ως "Η μάχη ΚΙΛΚΙΣ - ΛΑΧΑΝΑ" .
Το χώμα από τον ΛΑΧΑΝΑ μέχρι το ΚΙΛΚΙΣ και σε όλο το μήκος της κοίτης του Γαλλικού ποταμού, από την ΣΑΝΤΑ, τις ΜΑΝΔΡΕΣ, το ΚΑΜΠΑΝΗ και μέχρι την ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ και από την ΠΙΚΡΟΛΙΜΝΗ, το ΜΑΥΡΟΝΕΡΙ, τα ΑΠΟΣΤΟΛΑΡΙΑ, το ΠΑΛΑΙΟ ΓΥΝΑΙΚΟΚΑΣΤΡΟ, ΚΡΗΣΤΩΝΗ και το ΚΙΛΚΙΣ είναι ποτισμένο με αίμα ΗΡΩΩΝ - ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΩΝ από όλη την Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό (Αίγυπτος, Η.Π.Α. , Ρωσία, κ.α.) που προσήλθαν και έδωσαν το αίμα τους και την ίδια τους τη ζωή σ
τη μεγαλύτερη μάχη για την ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΑΣ.
Το ίδιο σημαντική συμβολή στην νίκη, είχε η ποτισμένη με αίμα των μαχητών της, 10η Μεραρχία, στην ένδοξη διαδρομή της, από τη γέφυρα του Αξιού προς Πευκόδασος(Ορεοβίτσα) - Πλατανιά (Μπαγιάλτσα) όπου έγιναν σημαντικές μάχες και στη συνέχεια προς το Καλλίνοβο και επέκεινα προς τη ΔΟΙΡΑΝΗ.
Η απαρχή των αιματηρών επεισοδίων και 2 ημέρες πριν την επίσημη έναρξη του πολέμου έγινε από την παλαιά σιδηροδρομική γέφυρα του ΑΞΙΟΥ που συνέδεε το σταθμό Πολυκάστρου (Καρασουλίου) με το σταθμό της Γουμέντσας(μετέπειτα Αξιουπόλεως), η φρουρά της οποίας δέχθηκε σφοδρή επίθεση ξημερώματα της 17ης Ιουνίου από Βουλγαρικές δυνάμεις από την πλευρά του ΠΕΥΚΟΔΑΣΟΥΣ.
Η απαρχή των αιματηρών επεισοδίων και 2 ημέρες πριν την επίσημη έναρξη του πολέμου έγινε από την παλαιά σιδηροδρομική γέφυρα του ΑΞΙΟΥ που συνέδεε το σταθμό Πολυκάστρου (Καρασουλίου) με το σταθμό της Γουμέντσας(μετέπειτα Αξιουπόλεως), η φρουρά της οποίας δέχθηκε σφοδρή επίθεση ξημερώματα της 17ης Ιουνίου από Βουλγαρικές δυνάμεις από την πλευρά του ΠΕΥΚΟΔΑΣΟΥΣ.
Παλαιά γέφυρα Αξιού ποταμού στο ύψος Πολυκάστρου - Αξιουπόλεως(1872-1944).
Στόχος των Βούλγαρων ήταν η κατάληψη της γέφυρας, για να παρεμποδιστή η διάβαση του ΑΞΙΟΥ απο τις δυνάμεις της 10ης ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ, Διοικητής της οποίας ήταν ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ, αλλά αυτό δεν επετεύχθη χάρη στην σθεναρή αντίσταση των ανδρών της.
Η μάχη ΚΙΛΚΙΣ - ΛΑΧΑΝΑ έχει γραφεί με "χρυσά γράμματα" στην ιστορία του Ελληνικού Ἐθνους, πάνω από 8,5 χιλιάδες νεκροί και τραυματίες με πολύ μεγάλο αριθμό ανώτερων αξιωματικών και από τις δύο πλευρές.
Η μάχη ΚΙΛΚΙΣ - ΛΑΧΑΝΑ έχει γραφεί με "χρυσά γράμματα" στην ιστορία του Ελληνικού Ἐθνους, πάνω από 8,5 χιλιάδες νεκροί και τραυματίες με πολύ μεγάλο αριθμό ανώτερων αξιωματικών και από τις δύο πλευρές.
Με την λήξη του Β΄Βαλκανικού Πολέμου και την Συνθήκη του Βουκουρεστίου Ιούλιος 1913, τα σύνορα της ΕΛΛΑΔΟΣ επεκτάθηκαν μέχρι τον Νέστο ποταμό.
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ
19 Ιουνίου 1913 -19 Ιούνιοι 2025, 112 χρόνια μετά ας ανάψουμε "ένα κερί" στη μνήμη των χιλιάδων νέων - πατεράδων που έδωσαν τη ζωή τους για τη ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΑΣ εδώ στον τόπο μας, στο αιματοβαμμένο ΚΙΛΚΙΣ.