Κυριακή, 16 Ιουνίου 2024, 10:31:39 μμ
Παρασκευή, 24 Μαϊος 2024 10:44

Αναστάσιος Αμανατίδης: Αρχαιολογικοί θησαυροί της γης του Κιλκίς και ιστορικά κειμήλια θύματα απαγωγών αρχαιοκάπηλων και άλλων επί οθωμανικής Μακεδονίας

Γράφει ο Αναστάσιος Αμανατίδης.

 Όταν προ επταετίας (2017) έγραφα στις Ειδήσεις Κιλκίς, ότι η αρχική (μητρική) καμπάνα τα εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στον φερώνυμο λόφο του Κιλκίς, ευρίσκεται στο χωριό Pupert νότια της Φιλιππούπολης, (την πρώην ελληνική Κούκλενα της ευρύτερης περιοχής της Στενημάχου, πατρίδας των σημερινών προσφύγων του οικισμού της Γουμένισσας.

Στην Κούκλενα, που μετονομάστηκε σε Pupert, εγκαταστάθηκαν ουνίτες βουλγαρίζοντες της περιοχής του Κιλκίς και Κάτω Θεοδωρακίου), δεν είδα να συγκινούνται ιδιαιτέρως, (ως θα έδει), οι ειδικότεροι περί τα τοιαύτα. Μόνον ο Θόδωρος Παυλίδης, ο εξαίρετος νομικός και αγνός πατριώτης, μακαρίτης σήμερα, επισήμανε σε δημοσίευμά του στις Ειδήσεις Κιλκίς,  να εξετασθεί νομικά και διπλωματικά η διεκδίκηση επιστροφής του εκκλησιαστικού κώδωνα, (ως αναπόσπαστο κειμήλιο της εκκλησίας που αφαιρέθηκε), στην μητρική του θέση στον Άη-Γιώργη του λόφου του Κιλκίς!

   Πρόσφατα, μαθαίνω, μέσω του διαδικτύου, ότι κατά τα μέσα του 19ου αιώνα, σλαβόφωνοι χωρικοί του χωριού Μουράφτσα της σημερινής Αντιγόνειας, στα βόρεια του Κιλκίς και κατάντικρυ του λόφου Τορτσελί-Ασσάρ του μουσουλμανικού χωριού Σαραϊλί (Παλατιανού), όπου τα σημερινά σημαντικότατα αρχαιολογικά ευρήματα αρχαίου, μη κατονομαζόμενου οικισμού, επιδόθηκαν σε εκτεταμένη αρχαιοκαπηλία, σε βάρος ‘’παλαιού’’ νεκροταφείου.

   Ήταν η εποχή της πανσλαβιστικής κίνησης, με τα Βαλκάνια, (πλην της μικρής Ελλάδας του 1830), ακόμη Οθωμανικά. Ρώσοι, πολιτικοί και στρατιωτικοί, (με διακριτικότητα) διανοούμενοι και ιστορικοί διέτρεχαν την Βαλκανική και ‘’ξεσήκωναν’’ τον σλαβόφωνο κόσμο, να οργανωθούν (ως ‘’αδελφοί’’ σλάβοι), υπό την ηγεσία τους. Ιδιαίτερα προ του Κριμαϊκού πολέμου (1853-1856) και μετά τα τουρκικά φιρμάνια του 1839 και 1856, τον μεγάλο Ρωσο-τουρκικό πολέμο του 1878 και το ναυάγιο από το συνέδριο του Βερολίνου της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, που προέβλεπε την ‘’Μεγάλη Βουλγαρία’’. (Τα γράφουμε αυτά για να καταδείξουμε σε ποια εποχή αναφερόμαστε και γεγονότα που αφορούν τις περιοχές του Κιλκίς που κατοικούμε!).

   Φαίνεται πως Ρώσοι διανοούμενοι προπαγανδιστές περιερχόμενοι την περιοχή του Κιλκίς, εντόπισαν τα παλιά (αρχαία) νεκροταφεία του λόφου Τορτσελί-Ασάρ (μεταξύ σλαβόφωνης Μουράφτσας-Αντιγόνειας και τουρκόφωνου Σαραϊλί-Παλατιανού) και μεθόδευσαν την υφαρπαγή τους.

   Με το πρόσχημα, ότι οι αλλόγλωσσοι και αγράμματοι χωρικοί της τότε Μουράφτσας, αδυνατούσαν να διαβάσουν τις ελληνικές επιγραφές των μαρμάρων του παλιού, ως έλεγαν, νεκροταφείου, οι Ρώσοι διαφωτιστές των Σλάβων, προσφέρθηκαν να δώσουν απαντήσεις, αφού πρώτα μεταφερθούν τα ταφικά ευρήματα στην Ρωσία! Πρόθυμοι οι πτωχοί χωρικοί της Μουράφτσας μετέφεραν, έναντι προφανώς αμοιβής, λάθρα κατά τις νυκτερινές ώρες εγχάρακτες με ελληνικές γραφές μαρμάρινες πλάκες από το αρχαίο νεκροταφείο και κύριος οίδε πόσα άλλα ταφικά ευρήματα. Η παράδοση γινόταν στον Θερμαϊκό κόλπο κοντά στις εκβολές του Γαλλικού ποταμού, όπου τους ανέμενε ρωσικό ατμόπλοιο και μεταφέρονταν για ‘’ανάγνωση’’ στην Ρωσία. Τις πληροφορίες αντλούμε από τον δρ Κονσταντίν Στανίσεφ (1875-1957), γεννημένο στο Κιλκίς, διάσημο γιατρό, εγγονό του επιφανή ορθοδόξου του Κιλκίς Νάκο Στανίσεφ, από σχετική συγγραφή του στο διαδίκτυο. Λέγει Ο Δρ Στανίσεφ Κονσταντίν: …Ακόμη και στο μακρινό παρελθόν, πέτρες μεταφέρονταν τη νύχτα από τα παλαιά νεκροταφεία της Μουράφτσας στην ακτή του κόλπου της Θεσσαλονίκης, κοντά στις εκβολές του Γαλλικού ποταμού. Εδώ φορτώνονταν σε ατμόπλοιο, που είχε προσορμιστεί εκεί κοντά και μεταφέρονταν στην Μητέρα Ρωσία, για να διαβάσουν τις επιγραφές… Μέχρι το 1894-1895 ζούσαν ακόμα στο χωριό Μουράφτσα άνθρωποι, που συμμετείχαν ενεργά στην μεταφορά τους…

   Φυσικά τα εγχάρακτα μάρμαρα (πέτρες τα ονομάζει ο μεταφραστής) του ‘’παλαιού’’ νεκροταφείου και άλλα ταφικά ευρήματα που συλήθηκαν, ποτέ δεν επιστράφηκαν.

   Με το δεδομένο ότι το όνομα Ίωρον της αρχαίας πόλης του λόφου Τορτσελί- Ασάρ του Παλατιανού, απέναντι από την σημερινή Αντιγόνεια, πιθανολογείται, (από άλλες έμμεσες μαρτυρίες), καλό θα είναι οι αρμόδιες περί τα τοιαύτα ελληνικές υπηρεσίες, να ανοίξουν διάλογο με τις αντίστοιχες ρωσικές, με σκοπό, αν όχι την επιστροφή τους, τουλάχιστον να γνωστοποιηθούν οι επιγραφές. Ίσως να κρύβεται σε αυτές το όνομα της πόλης, (για τους αρχαιολόγους είναι απαραίτητη η γραπτή μαρτυρία) και να παύσει να πιθανολογείται, ότι πρόκειται περί του αρχαίου Μυγδονικού και βραδύτερο Μακεδονικού, (πάντως όχι βουλγαρικού), Ελληνικού Ιώρου.