Στην τρίτη και τέταρτη ηλικία ανήκουν οι απόμαχοι της ζωής, στο πρόσωπο των οποίων καθρεπτίζεται ο πανανθρώπινος και ακατανίκητος νόμος της φθοράς, τον οποίο εισήγαγε στην ανθρώπινη φύση η προπατορική αμαρτία και την εμόλυνε με το θάνατο. Και όσο ο νόμος της φθοράς αντανακλάται «αντανακλάται μέσα από την ανημπόρια, την αρρώστια, τον εκφυλισμό, τον πόνο και τις αλλαγές, τόσο γιγαντώνεται ο τρόμος απέναντι στο χρόνο και στο ανελέητο πέρασμά του». Στην εποχή μας πολλαπλασιάζονται σε όλη την Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ, οι καταγγελείες για κακοποιήσεις ηλικιωμένων (μέσα στα γηροκομεία) και σφετερισμο των περιουσιών τους.
Αναφορά στον Άγιο Νικόδημο
Στο σύγγραμμα του «ο αόρατος πόλεμος» ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορίτης κάνει λόγο για κάποια περίπτωση, όπου ένα κακό – διαβολικό πνεύμα έκανε επίθεση εναντίον ενός γέροντας. Ο Άγιος Νικόδημος δεν μπορούσε να φαντασθεί τότε αυτό που γίνεται σήμερα με τους γέροντες, ότι δηλαδή όχι πλέον ένα κακό πνεύμα, ο διάβολος, ο εωσφόρος κ.ο.κ. είναι που βασανίζει τους γέροντες, αλλά είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι, που επιχειρούν να εκμεταλλευτούν και να πληγώσουν ευάλωτους ηλικιωμένους συνανθρώπους τους. Αυτό φαίνεται ότι ισχύει σε αρκετές ιδιωτικές δομές για τη φροντίδα ηλικιωμένων. Ας τονισθεί, ότι τα φοβερά κολαστήρια των ηλικιωμένων δεν περιορίζονται δυστυχώς μόνο σε ένα μέρος. Κάτω από τις άθλιες συνθήκες, που ζουν οι ηλικιωμένοι ορισμένων γηροκομείων, συμβαίνουν και άλλα φοβερά πράγματα. Γίνονται ύποπτες μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων των τροφίμων σε άλλα πρόσωπα με απάτη ή πειθαναγκασμό των γερόντων. Δυστυχώς η τρίτη ηλικία διαρκώς απαξιώνεται στη βάρβαρη εποχή μας και τα μέλη της θεωρούνται οικονομικά ασύμφορα και αντιμετωπίζονται σαν «βαρίδια», που πρέπει να αποκοπούν από τον παραγωγικό κοινωνικό ιστό. Θέλουν να μην ενθυμούνται οι νεώτεροι, ότι αυτός ο παραγωγικός κοινωνικός ιστός σχηματίσθηκε με τον κόπο, τον ιδρώτα και το αίμα αυτών των ηλικιωμένων. Αγνωμοσύνη, αίσχος!
Σοβαρές καταγγελίες
Στο πρόσφατο παρελθόν είχαν έλθει στο φως της δημοσιότητας σοβαρές καταγγελίες για κάποιο γηροκομείο της ελληνικής πρωτεύουσας. Σ’ αυτές αναφερόταν πλημμελής νοσηλεία, λεκτικός εκβιασμός, προσβλητικές και απαξιωτικές συμπεριφορές, έλλειψη φροντίδας, ακόμη και χρήση ληγμένων φαρμάκων. Οι σοβαρές αυτές καταγγελίες συνοδεύονταν και από φωτογραφικό υλικό, στο οποίο μπορούσε να δει κανείς ξεχασμένους ηλικιωμένους και διάφορες άλλες τραγικές εικόνες. Κατά το «Πρώτο Θέμα» είναι κοινό μυστικό, ότι υπάρχουν πολλές δομές φιλοξενίας ηλικιωμένων, που μετατραπεί σε χώρους βίας και θανάτου για ανθρώπους γέρους, που βρίσκονται στα αζήτητα. Πίσω από κλειστές πόρτες ευρίσκονται στοιβαγμένοι υπερήλικες, ψυχικά άρρωστοι, αυτιστικοί και άλλοι αναξιοπαθούντες. ..Αυτοί οι άνθρωποι που το κάνουν αυτό είναι χειρότεροι από τους Ναζί της Γερμανίας. Ο προδότης Ιούδας ωχριά μπροστά τους. Είναι κτηνάνθρωποι, είναι σαρκοβόρα θηρία. Όσον επιτρέπουμε να υπάρχουν στην κοινωνία μας ασύδοτοι τέτοιοι άνθρωποι, ας γνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε ακόμη στην περίοδο της βαρβαρότητας και όχι του πολιτισμού.
Δυστυχώς «χρειάζονται εξήντα χρόνια για να ολοκληρωθεί ένας άνθρωπος και μετά είναι καλός μόνο για να πεθαίνει» κατά τον Αντρέ Μαλρώ (1901 – 1976 Γάλλο συγγραφέα και πολιτικό.
Η τιμή και ο σεβασμός προς του γέροντες αποτελεί καθήκον για τους νεώτερους. Ο ποιητής Μένανδρος (4ος αι. π.Χ.) συμβουλεύει: «Τίμα το γήρας, ου γαρ έρχεται μόνον»
Η πανδημία και τα γηροκομεία
Συν τοις άλλοις «η πανδημία ανέδειξε παγκοσμίως το πρόβλημα, που υπάρχει με τα γηροκομεία. ‘Ένα πρόβλημα που μόνο καινούργιο δεν είναι. Το 1995, κατά τη συζήτηση σχετικού νομοσχεδίου στη διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων στη Βουλή ο εισηγητής και πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Μαλέσιος, είχε δηλώσεις. «Η κατάσταση που αποκαλύφθηκε στους οίκους ευγηρίας του Λεκανοπεδίου Αττικής και για μέρες ολόκληρες παρουσιάσθηκε από τα ΜΜΕ με τα μελανότερα χρώματα αποτελεί στίγμα και όνειδος για τον προνοιακό χώρο στη Χώρα μας». Λίγα χρόνια αργότερα το ζήτημα επανήλθε. Το 2001 η τότε πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ιδιωτικών Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων κατήγγειλε ότι 300 μονάδες σε όλη τη χώρα λειτουργούσαν χωρίς άδεια και ότι οι παράνομες μονάδες στερούνταν των βασικών κανόνων διαμονής ηλικιωμένων. Το έτος 2007 εν μέσω πανδημίας ένα ακόμη γηροκομείο στο Περιστέρι απασχόλησε τις αρχές. Είχε δεκάδες κρούσματα κορωνιακού ηλικιωμένων, που μολύνθηκαν από το προσωπικό.
Το πρόβλημα είναι διεθνές
Σε σύγκριση με άλλες χώρες η Ελλάδα έχει σχετικά μικρότερο ποσοστό ηλικιωμένων, που διαβούν σε γηροκομεία, σε άλλες χώρες όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, βρίσκονται αντιμέτωποι με δραματικές καταστάσεις στα γηροκομεία, τόσον εις βάρος των ενοίκων ηλικιωμένων, όσον και του προσωπικού. ..Οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, σε εξοπλισμό και σε άλλα υλικά δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας των οίκων ευγηρίας.
Μια ανοιχτή επιστολή προς την κυβέρνηση από τέσσερις μεγάλους οργανισμούς σκιαγραφούσε το πρόβλημα των γηροκομείων εν μέσω πανδημίας: «Βλέπουμε τους ανθρώπους στα κέντρα φροντίδας να εγκαταλείπονται στα χειρότερα. Αντί να τους επιτραπεί να δουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, αντί να έχουν τον πιο βασικό προσωπικό εξοπλισμό προστασίας, τους λένε ότι δεν μπορούν να πάνε στο νοσοκομείο. Συνήθως τους ζητούν να υπογράψουν και τους αποκόπτουν από τις οικογένειες τους, όταν τις χρειάζονται περισσότερο».
Δηλαδή τους θεωρούν ως «ανθρώπινα σκουπίδια». Όπως οι Γερμανοί Ναζί. Αυτός είναι ο πολιτισμός μας στον 21ο αιώνα! Αίσχος.
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού (ΗΠΑ, Καναδάς) η κατάσταση είναι χειρότερη, είναι φρικτή! Γηροκομεία Κολαστήρια κάνουν κάθε τόσο την εμφάνισή τους στα ΜΜΕ. Η «βιομηχανία της τρίτης ηλικίας» εκεί «καλά κρατεί». Είναι ήδη διαβόητη για την επίμονη προσπάθειά τους να περιορίσει τα κόστη, ζημιώνοντας τους ηλικιωμένους. Ούτε ένα, ούτε δύο είναι τα γηροκομεία που έχουν κατηγορηθεί για ύποπτους θανάτους, για βασανιστήρια και για συστηματική κακοποίηση ηλικιωμένων, αλλά και για οικονομική εκμετάλλευση των τροφίμων γερόντων!
Στον Καναδά, ο οποίος φημίζεται ότι είναι κοινωνικό κράτος, τα πράγματα είναι ίδια. Ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό ευαισθητοποιήθηκε σοκαρισμένος και θυμωμένος, όταν διάβασε την έκθεση των καναδικών ενόπλων δυνάμεων, που έχουν σταλεί σε οίκους ευγηρίας στη χώρα, προκειμένου να συνδράμουν το προσωπικό να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις από την πανδημία του κορωνοϊού. Οι θάνατοι σε οίκους ευγηρίας του Καναδά αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% του συνολικού αριθμό των θανάτων στη χώρα λόγω του Covid-19. Κάτι δεν πάει καλά, αναρωτήθηκε ο Τριντό. Επιστρέφουμε στην Ευρώπη. Στην Ιταλία, το ιταλικό Υπουργείο Υγείας ξεκίνησε τη διεξαγωγή έρευνας στο μεγαλύτερο οίκο ευγηρίας της Χώρας . Η διεύθυνση αυτού του γηροκομείου προσπάθησε να αποκρύψει πάνω από 100 θανάτους ηλικιωμένων τροφίμων.
Η φροντίδα των ηλικιωμένων – άλυτο πρόβλημα
Η φροντίδα των ηλικιωμένων στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Δύση παραμένει μια άλυτη εξίσωση με κοινό παρανομαστή τον πόνο. Και που μπορεί ο φουκαράς ο παππούς και η καϋμένη η γιαγιά να πουν τον πόνο τους, αφού είναι εγκαταλειμένοι απ’ όλους; Έτσι «είναι τα γηρατειά μάλλον παρά ο θάνατος, που είναι το αντίθετο της ζωής. Η φροντίδα των ηλικιωμένων έχει πάψει πλέον να αποτελεί αποκλειστικά οικογενειακή υπόθεση εν μέσω κρίσης, της ανεργίας και της μετανάστευσης. Αυτό περιπλέκει τα πράγματα και δοκιμάζει το κοινωνικό κράτος, που πολλές φορές περιορίζεται σε ουραγό. Δίχως επαρκείς κρατικές δομές, η ιδιωτική πρωτοβουλία που σπεύδει να καλύψει το κενό (με το αζημίωτο βέβαια), παρουσιάζει επικίνδυνες παθογένειες, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις μετατρέπονται και σε εγκληματικές πρακτικές.
Η «Γραμμή Ζωής»
Όπως μας πληροφορεί η «Καθημερινή» η εναλλακτική επιλογή που συνήθως προκρίνεται είναι η παραμονή του ηλικιωμένου στο σπίτι, με εσωτερική γυναίκα για την περιποίηση, πράγμα, που και αυτό εγκυμονεί άλλους κινδύνους. Για τους ηλικιωμένους που προτιμούν και μπορούν να μένουν στο σπίτι τους, υπάρχει το «Κόκκινο κουμπί». Είναι η δωρεάν Υπηρεσία Τηλεειδοποίησης και Βοήθειας στο Σπίτι», από το κοινωφελές μη κερδοσκοπικό σωματείο Γραμμή Ζωής. Η ΜΚΟ Γραμμή Ζωής δίνει τη δυνατότητα στους ηλικιωμένους να επικοινωνούν άμεσα με το «Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης Κλήσεων» αμφίδρομα και με ανοιχτή ακρόαση, πατώντας απλά το «κόκκινο κουμπί», 24 ώρες το 24ωρό όλες τις ημέρες του χρόνου, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθούν από τη θέση τους οι ηλικιωμένοι ή να επιλέξουν οποιοδήποτε αριθμό… Μέχρι σήμερα η «Γραμμή Ζωής» έχει παραδώσει ΔΩΡΕΑΝ σε ηλικιωμένους 572 συσκευές τηλεειδοποίησης με την οικονομική συνδρομή χορηγών και δωρητών. Η λίστα αναμονής υπερβαίνει τους 3.000 ηλικιωμένους.
