Πέμπτη, 18 Απριλίου 2024, 9:10:36 πμ
Κυριακή, 29 Αυγούστου 2021 13:33

Κυνηγοί του Κιλκίς - Μέρος Ι: Τα θηράματα

Γράφει ο Θανάσης Βαφειάδης, τοπογράφος, συγγραφέας.

Στην ευρύτερη περιοχή του Κιλκίς, στα δάση, τα βουνά, τους βοσκότοπους κατά την προπολεμική περίοδο υπήρχε ένας τεράστιος θηρευτικός πλούτος από ζώα και πτηνά. Τα περισσότερα από αυτά ήταν κοινά θηράματα, όπως ο λαγός, το αγριογούρουνο αλλά και σαρκοβόρα, τα οποία θηρεύονταν κυρίως για το δέρμα τους.

Τα ευγενή θηράματα όπως τα ελάφια και τα ζαρκάδια σπάνιζαν. Από τα πτηνά υπήρχε η πέρδικα, το κοτσύφι, το τρυγόνι, η φάσα, το αγριοπερίστερο, η τσίχλα και κυρίως τα αποδημητικά, η αγριόπαπια, το ορτύκι, η μπεκάτσα.

Για την επαρχία Παιονίας η «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια» (1927) έγραφε: «Αγριόχοιροι, λαγωοί, πέρδικες και φασιανοί, οίτινες υπάρχουσι μόνον εις τας παρά τον ποταμόν Αξιόν εκτάσεις και δη από των χωρίων Κουλακιάς – Γενιτζήδων μέχρι των χωρίων Αματόβου – Καρασουλίου». Για την περιοχή Γουμενίτσης: «Ελάχισται δορκάδες εις τας ορεινάς και δασώδεις εκτάσεις. Πέρδικες σπανίζουσι. Φασιανοί ολίγοι, ένεκα της εντατικής κυνηγεσίας των. Λαγωοί άφθονοι. Αγριόχοιροι πολλοί».

Για πολλά θηράματα, από λεγόμενα επιβλαβή και κυρίως για τις αλεπούδες, δίνονταν αμοιβές σε εκείνους οι οποίοι εμφάνιζαν στη Δασική Υπηρεσία το δέρμα του φονευμένου ζώου. Επίσης για τα κορακοειδή, όπως οι κάργες, δίνονταν αμοιβές για κάθε πτηνό και για κάθε αυγό, λόγω των ζημιών τις οποίες προξενούσαν στα σπαρτά. Στην απόφαση της 17-3-1938 του Δημοτικού Συμβουλίου Κιλκίς βρίσκουμε εγκύκλιο διαταγή του Υπουργείου Γεωργίας «περί συνεισφοράς Δήμων και Κοινοτήτων εις το έργον της καταδιώξεως και μειώσεως εις το ελάχιστον του αριθμού των πτηνών κάργων». Σύμφωνα με αυτήν το Δημοτικό Συμβούλιο «καθώρισεν αμοιβήν μιας δραχμής εις πάντα προσκομίσαντα εν ωόν κάργας παραλλήλως δε ηγόρασε και έθεσε στην διάθεση του ενταύθα Φιλοθηραματικού Συλλόγου, πάνυ προθύμως αναλαβόντας αγώνα εξοντώσεως κατά των ειρημένων πτηνών την αναγκαιούσα ποσότητα φυσιγγίων» και κατέβαλλε 4.100 δραχμές στον παντοπώλη Δημήτριο Σαμαρά για την αγορά 1.025 φυσιγγίων.

Για τον πόλεμο ενάντια στα κατάμαυρα κακόφωνα πουλιά, που αποτελούσαν μάστιγα για την πόλη, ο μεγάλος μας συγγραφέας Χρήστος Σαμουηλίδης στο βιβλίο του «Κιλκισιακά ιστορικά και λαογραφικά σύμμεικτα», γράφει: «Αποφασίστηκε από τις αρχές του τόπου, να κηρυχτεί γενικός «ιερός πόλεμος» ένα «τζιχάντ», για να απαλλαγούμε από τα «μιάσματα». Η επικήρυξη αναγγέλθηκε από τον Γκιούρο – το γνωστό καλό «κήρυκα», τον «ντελάλη» του Δήμου Κιλκίς – που τη διαλάλησε μετά από πολλά και επίμονα κουδουνίσματα του δυνατού κουδουνιού του… μετά από αυτόν τον «ιερό και γενικό πόλεμο», που κηρύχτηκε επίσημα και πρωτοστάτησαν οι κυνηγοί με τα όπλα τους και τα παιδιά με τις «τσατάλες», εξαφανίστηκαν τα βλαβερά εκείνα πουλιά, οι κάργιες».

Το κυνήγι για τους περισσότερους από τους κυνηγούς του Κιλκίς δεν αποτελούσε βιοποριστικό επάγγελμα, αλλά άσκηση και διασκέδαση. Για λίγους αποτελούσε μικρή πηγή εσόδων, αφού πουλούσαν τα θηράματα που φόνευαν στο Σαββατιάτικο παζάρι, στα εστιατόρια της πόλης και σπανιότερα σε κυνηγούς εξ Αθηνών, οι οποίοι παρουσίαζαν τα αγορασμένα θηράματα ως τρόπαια της σκοπευτικής τους δεινότητας. Την προπολεμική περίοδο, που το ενδημικό θήραμα αφθονούσε στην περιοχή, δεν ήταν σπάνιο το φαινόμενο μια ομάδα κυνηγών να επιστρέφει με περισσότερους από 25 λαγούς και άλλες τόσες πέρδικες.

Όσο σημαντική ήταν για τους κυνηγούς η προετοιμασία και η πραγματοποίηση της καθιερωμένης ή έκτακτης κυνηγετικής τους εξόρμησης αλλά τόσο σημαντικός ήταν ο απολογισμός της δράσης τους «στα βουνά και στα λαγκάδια» και η επιβεβαίωση της θηρευτικής τους ικανότητας. Ο «απολογισμός» αυτός γινόταν στα καφενεία όπου στήνονταν τα περίφημα κυνηγοσυμβούλια στα οποία σχολιάζονταν, συνήθως σκωπτικά, όχι μόνο τα «κατορθώματα» παρόντων και απόντων κυνηγών αλλά και οι επιδόσεις των εκπαιδευμένων σκύλων τους, στα οποία επιβεβαιωνόταν η γνωστή παροιμία: «χιλίων δραχμών σκυλί και μιας δραχμής ντουφέκι».

Οι αποδεδειγμένα καλοί κυνηγοί εισέπρατταν τον ειλικρινή έπαινο των παρευρισκομένων ενώ οι «ατζαμήδες» προκαλούσαν τη γενική θυμηδία, όταν παρουσίαζαν τη σκοπευτική τους δεινότητα ισάξια με αυτή του Γουλιέλμου Τέλλου. Υπήρχαν, βέβαια, και οι γραφικοί τερατολόγοι, οι οποίοι όχι μόνο επιστράτευαν εξωφρενικά μυθεύματα αλλά είχαν και την απαίτηση να γίνουν πιστευτά. Σαν δείγμα αυτών θα παραθέσω δυο «περιστατικά» των οποίων υπήρξα αυτήκοος μάρτυς στο μαγαζί του πατέρα μου, που κάθε Δευτέρα γινόταν άντρο συζητήσεων των μανιωδών κυνηγών. Στο πρώτο από αυτά, ο πρωταγωνιστής του ανέφερε με … κάθε ειλικρίνεια, ότι είχε σκοπεύσει μια πέρδικα που καθόταν στο κλαδί μιας λεμονιάς! Η πέρδικα λαβωμένη έπεσε στη ρίζα του δέντρου, το οποίο όμως εξαιτίας του πυροβολισμού πήρε φωτιά και έτσι η πέρδικα έγινε ψητή. Η ψημένη πέρδικα έγινε επιπλέον και «λεμονάτη», αφού το λεμόνι που βρισκόταν ακριβώς από πάνω της άνοιξε από τη φωτιά και ο χυμός έσταζε στο ψημένο κρέας.

Ένας άλλος, πιο ευφάνταστος, είχε καταφέρει να ξεπεράσει τον παροιμιώδη κυνηγό που μ’ ένα σμπάρο χτυπούσε δυο τρυγόνια. Αυτός με ένα σμπάρο χτύπησε μια μπεκάτσα και ένα λαγό μαζί. Πώς έγινε αυτό; Πυροβόλησε τη μπεκάτσα, η οποία κατά την πτώση της από τους αιθέρες σφηνώθηκε με το μακρύ της ράμφος στη ράχη ενός τυχαία διερχόμενου λαγού!

Περισσότερα άρθρα και φωτογραφίες από το νομό Κιλκίς θα βρείτε στην ιστοσελίδα και στο fb του τεχνικού γραφείου k4station.