Σάββατο, 27 Απριλίου 2024, 1:33:59 πμ
Κυριακή, 30 Μαϊος 2010 19:50

Νίκος Σιάνας : Οι Έλληνες της Αυστραλίας

sianasΟι πρώτοι Έλληνες που αποβιβάστηκαν στην Αυστραλία, ήταν εφτά νεαροί από την Ύδρα, οι οποίοι έφτασαν το 1828, καταδικασμένοι σαν πειρατές από την αγγλική Δικαιοσύνη. Η ανακάλυψη πλουσίων κοιτασμάτων χρυσού προσέλκυσε πολλούς μετανάστες από χώρες της Ευρώπης, όχι όμως και από την Ελλάδα. Το 1880 υπήρχαν περίπου 150 Έλληνες, παρόλο που, στο μεταξύ ο συνολικός πληθυσμός της χώρας είχε σχεδόν τριπλασιαστεί –κυρίως λόγω των μεταναστών. Αυτοί που έθεσαν ουσιαστικά τα θεμέλια της ελληνοαυστραλιανής παροικίας και, προκάλεσαν το φαινόμενο της αλυσιδωτής μετανάστευσης, το οποίο οδήγησε στην αύξηση του ελληνικού στοιχείου στην Αυστραλία, ήταν κυρίως από τα Κύθηρα, την Ιθάκη και το Καστελόριζο.Έτσι, το 1921 ο ελληνικός πληθυσμός αριθμούσε 3.654 άτομα γεννημένα στην Ελλάδα, ενώ το 1933 υπήρχαν 8.340, και το 1947 12.300. Μετά το 1950 η αύξηση του ελληνικού στοιχείου στην Αυστραλία ήταν ραγδαία, μόνο την τριετία 1953-56 έφτασαν στην Αυστραλία περίπου 30.000 Έλληνες. Η μετανάστευση προς την Αυστραλία κορυφώθηκε το 1961-1966. Περίοδος κατά την οποία περίπου 69.000 Έλληνες εγκαταστάθηκαν εκεί για να φτάσουν το 1971 τις 160.000. Μετά το 1970 το μεταναστευτικό ρεύμα άρχισε να μειώνεται, και άρχισε μια αντίστροφη μέτρηση στη μετακίνηση μεταναστών προς την Ελλάδα. Φυσικά οι αριθμοί αυτοί δεν αντιστοιχούν στο σύνολο του ελληνικού στοιχείου της Αυστραλίας, αλλά μόνο άτομα που γεννήθηκαν στην Ελλάδα, δηλαδή μετανάστες πρώτης γενιάς.
Κατά καιρούς έχουν εμφανισθεί στη βιβλιογραφία διάφοροι υπολογισμοί σχετικά με τον αριθμό των Ελλήνων στην Αυστραλία. Στην απογραφή του 1986 τέθηκε για πρώτη φορά κι η ερώτηση, "ποιά είναι η καταγωγή σας" 336.782 άτομα απάντησαν ότι έχουν ελληνική καταγωγή. Από τον πληθυσμό που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, (πρώτη γενιά), 3% δηλώνει "μακεδονική" καταγωγή, διαχωρίζοντας την από την ελληνική.
Στην Δυτική Αυστραλία το ποσοστό αυτό φτάνει το 24% περίπου. Νεότερες εκτιμήσεις υπολογίζουν τον πληθυσμό του ελληνισμού της Αυστραλίας σε 400.000 άτομα. Το ηλικιακό πρόσωπο της πρώτης και της δεύτερης γενιά διαφέρει σημαντικά, οι άνδρες είναι περισσότεροι από τις γυναίκες στην  Αυστραλία είναι 23 χρόνια. Οι ομογενείς δημιουργούν οικογένειες με Έλληνες συζύγους σε ποσοστό 76% του συνόλου των γάμων. Η μεγάλη οικονομική κρίση στη δεκαετία του 1930, δεν άφηναν τους Έλληνες και τους άλλους μετανάστες από άλλες χώρες να ορθοποδίσουν.
Πάνω από τις περιοδικές οικονομικές κρίσεις, την ανεργία και την αισχρή εκμετάλλευση των εργατών, υπήρχαν και οι παράγοντες του ρατσισμού και των ρατσιστικών διακρίσεων, που ήταν και είναι ένα από τα πιο κοφτερά όπλα της ιδεολογίας της αυστραλιανής άρχουσας τάξης και των κυβερνήσεών της.
Έτσι οι οικονομικοί τομείς μέσα στους οποίους αναγκάστηκαν να ενεργήσουν οι πρωτοπόροι Έλληνες μετανάστες ήταν εκείνοι που δεν ελέγχονταν από τις οργανωμένες κοινωνικές τάξεις και ομάδες του εγχώριου ή ντόπιου λευκού πληθυσμού: δηλαδή εστιατόρια, ιχθυοπωλεία, μανάβικα, ζαχαροπλαστεία και γενικότερα μικρομάγαζα. Επίσης ένας αριθμός ενεργούσε ως πλανόδιοι πωλητές τροφίμων στις μεγαλουπόλεις, και ένας ακόμη μεγαλύτερος αριθμός –δηλαδή η πλειοψηφία των μεταναστών- σαν πλανόδιοι κυρίως εργάτες στην ύπαιθρο, ή πήγαιναν όπου βρίσκανε δουλειά. Οι πιο σταθερές και ευκατάστατες ομάδες ήταν οι Κυθήριοι –δηλαδή οι Τσιριγώτες- που εγκαταστάθηκαν πιο νωρίς στο Σίδνεϋ και στα χωριά της Πολιτείας της Νέας Νότιας Ουαλίας, οι Ιθακήσιοι της Μελβούρνης, και οι Καστελορίζιοι του Περθ της Δυτικής Αυστραλίας και αλλού. Αυτοί δημιούργησαν και τα πρώτα παροικιακά σωματεία και ιδρύματα, αρχίζοντας με τις δύο ελληνικές κοινότητες κατά το τέλος της δεκαετίας του 1890.

Συνεχίζεται
Βιβλιογραφία: Άτλας της Ελληνικής Διασποράς. Εκδόσεις "Αλέξανδρος"