Σάββατο, 27 Απριλίου 2024, 7:03:03 πμ
Τετάρτη, 25 Μαϊος 2022 14:53

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: Η εκτέλεση 52 πατριωτών στη Γουμένισσα στις 25 Μαΐου 1944

Γράφει ο Θανάσης Βαφειάδης, τοπογράφος, συγγραφέας.

Την άνοιξη του 1944 στο Πάικο βρίσκονταν ισχυρές ανταρτικές ομάδες αποτελούμενες από 800 αντάρτες του 30ου συντάγματος του ΕΛΑΣ με έδρα τα Λιβάδια, το 13ο σύνταγμα του Κιλκίς στην Καστανερή και την Κάρπη και 300 Γιουγκοσλάβοι παρτιζάνοι του Τίτο.

Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των Γερμανών με την κωδική ονομασία «Ρόδο της Πεντηκοστής» που ξεκίνησαν στις 5 Μαΐου απέτυχαν παταγωδώς, καθώς οι αντάρτες πληροφορημένοι για τα σχέδια των Γερμανών διέφυγαν εγκαίρως. Το τίμημα της αποτυχίας πλήρωσαν τα χωριά Μικρά και Μεγάλα Λιβάδια και Τρία Έλατα που εκκενώθηκαν και πυρπολήθηκαν. Ακολούθησε η στυγερή εκτέλεση 52 πατριωτών, που διαπράχθηκε σαν σήμερα στη Γουμένισσα στις 25 Μαΐου του 1944.

Μεταφέρω την περιγραφή των γεγονότων της ημέρας εκείνης από το βιβλίο του Θανάση Μητσόπουλου «Το 30ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ»: «Για τη Γουμένιτσα ξημέρωσε άλλη μια ματωμένη μέρα. Ξύπνησε κυκλωμένη. Γερμανικός στρατός Ες-Ες και παοτζήδες την έχουνε ζωσμένη. Παίρνουν παγάνα την πόλη και ξεσηκώνουν τον κόσμο να βγει «συν γυναιξί και τέκνοις» στους δρόμους. Με πυροβολισμούς και χουγιατά τους κατευθύνουν στην άκρη της πόλης, στην τοποθεσία «Τσικαρτσίιτσα» στο ποτάμι. Τους μαζεύουν από τη μια όχθη. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Θα κάνουν συλλήψεις; Θα κάνουν εκτελέσεις; Θα πάρουν για το στρατόπεδο; Κανένας δεν ξέρει. Μόνο περιμένουν κυκλωμένοι από στρατό. Ξαφνικά εκεί που περίμεναν ακούγεται θόρυβος μοτέρ και σταματούν μπροστά τους 4 αυτοκίνητα. Άνοιξαν οι πόρτες και με εντολή των Γερμανών άρχισαν να βγαίνουν ένας – ένας 52 Έλληνες. Ήταν όμηροι από το στρατόπεδο του «Παύλου Μελά». Όλοι τους αγωνιστές, μέλη και στελέχη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Όπως μάθαμε αργότερα οι περισσότεροί τους ήταν από το νομό Κιλκίς και τα γύρω χωριά. Μαζί τους ήταν και δυο Γουμενιτσιανοί, που είχαν πιαστεί στις 8 του Μάη. Ο Θανάσης Αλεξάνδρου και ο Γιώργος Μασλίντσης.

Τους αραδιάζουν στην απέναντι όχθη και στήνουν τα πολυβόλα. Το πλήθος απέναντι γέρνει από φρίκη. Ψάχνει με το μάτι μήπως γνωρίσει δικούς του ανθρώπους. Απλώνει τα χέρια σαν να πασχίζει να πάρει το κακό από τα κεφάλια των συνανθρώπων του, των πατριωτών που στέκονται απέναντί του. Θέλει να κρύψει από τα μάτια του το θέαμα που σε λίγο θα αντικρύσει.

Απέναντι οι 52 αγωνιστές όρθιοι – καταόρθιοι – αγέρωχοι, περιμένουν. Μεταρσιωμένοι και υψωμένοι στην κορυφή της θυσίας δεν στέκονται βουβοί. Τραγουδούν τα πατριωτικά μας τραγούδια, τα κατορθώματα και τα πεπρωμένα του λαού, τα τραγούδια που τους γαλούχησαν να φτάσουν σ’ αυτήν την υψηλή κορυφή, που φθάνουν οι ήρωες. Οι Γερμανοί διώχνουν το πλήθος και τραβούν τους 52 στον τόπο της εκτέλεσης. Εφτακόσια μέτρα έξω από την πόλη, όπου το πρωί είχαν υποχρεώσει τους Γουμενιτσιανούς να ανοίξουν ομαδικό τάφο.

Τα πολυβόλα κροτάλισαν. Τα κορμιά έπεσαν. Τα τραγούδια κόπηκαν. Απέναντι ακούγονται μουντές οι οιμωγές και οι θρήνοι του πλήθους. Του πλήθους που αντί να φοβηθεί, ορκιζότανε εκδίκηση».

Οι εκτελεσμένοι πατριώτες στη Γουμένισσα προστέθηκαν στο μακρύ κατάλογο των θυμάτων των ναζί που στο πέρασμα τους από τη χώρα μας δολοφόνησαν, λεηλάτησαν, κατέστρεψαν, έκλεψαν. Αυτός ο κατάλογος των αθώων θυμάτων και ο φρικαλέος τρόπος αφανισμού τους είναι που κάνει τον ελληνικό λαό να αισθάνεται απέχθεια για όσους ταυτίζονται με το μισητό σύμβολο του ναζισμού, τη σβάστικα.

Ίσως γι’ αυτό ο ελληνικός λαός, στη συντριπτική πλειοψηφία του τουλάχιστον, δεν αναλύθηκε σε λυγμούς όταν έπεσε το Αζόφσταλ, η σφηκοφωλιά των νεοναζί.

Ίσως γι’ αυτό δεν τον συγκίνησαν οι μαύρες πλερέζες που φόρεσαν ο παρουσιαστές των δελτίων ειδήσεων, που αμιλλώνται για το ποιος θα είναι κυβερνητικότερος του κυβερνητικού εκπροσώπου και νατοϊκότερος των γερακιών του ΝΑΤΟ.

Ίσως γι αυτό δεν του προκάλεσε ρίγη συγκίνησης η τοποθέτηση του πρωθυπουργού στο αμερικάνικο κογκρέσο, όπου χωρίς αιδώ ταύτισε τους ελεύθερους πολιορκημένους του Μεσολογγίου με τα ναζιστικά αποβράσματα του τάγματος Αζόφ.

Ίσως γι αυτό δεν τον έπεισε ούτε η εκδοχή της κυρίας Ντόρας «όταν έχεις πόλεμο δε ζητάς πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων από αυτούς που πολεμάνε».

Σε αυτά τα «ίσως» σίγουρο είναι ότι, λόγω διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων, υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις. Αλλά εξίσου σίγουρο είναι ότι αυτοί που με ευκολία επαναλαμβάνουν τις πρωθυπουργικές μεγαλοστομίες για τη «σωστή πλευρά της ιστορίας» προτιμότερο θα ήταν να κάνουν μια σωστή ανάγνωση της ιστορίας.

Αυτό ίσως θα βοηθούσε να μην ξαναδούμε γερμανοντυμένους να καταλαμβάνουν θέσεις στο ελληνικό κοινοβούλιο, όπως συνέβη σε πολλές περιπτώσεις, αρχής γενομένης με τη σύνθεση της Βουλής που προέκυψε με τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946.

Αυτό ίσως θα απέτρεπε να δούμε ξανά στα κοινοβουλευτικά έδρανα και κυρίως στους δρόμους και στις γειτονιές τις συμμορίες της «Χρυσής Αυγής».

Αυτό σίγουρα θα αποκάλυπτε πλήρως την κατάπτυστη προσπάθεια των παχυλά αμειβόμενων οργάνων της εξωνημένης δημοσιογραφίας να αποσιωπήσουν και να ξεπλένουν τα εγκλήματα των νεοναζί όπου γης.

Περισσότερα άρθρα και φωτογραφίες από το νομό Κιλκίς θα βρείτε στην ιστοσελίδα και στο fb του τεχνικού γραφείου k4s tation.