Τρίτη, 7 Μαΐου 2024, 7:10:06 πμ
Τετάρτη, 14 Ιουνίου 2023 18:22

Η Σμύρνη

Γράφει η Φωτεινή Αρσλανίδου.

Η Σμύρνη, η Μικρά Ασία, η Καππαδοκία, ο Πόντος, η Ανατολική Θράκη δεν ξεχνιούνται. Στα ερείπιά τους σεργιανίζει η θλιμμένη ψυχή της Ελλάδος.

Η Μικρασιατική καταστροφή έχει πολλές διαστάσεις, τις οποίες για να συνειδητοποιήσει κανείς πρέπει να έχει άγρυπνη συνείδηση.

 

Ο μικρασιατικός ελληνισμός ήταν πάντοτε ένα εκλεκτό κομμάτι του έθνους, ειδικά κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, σημείωσε τεράστια πρόοδο, οικονομική, εκπαιδευτική και πολιτιστική οντότητα.

Κορυφαίοι Έλληνες λογοτέχνες μικρασιατικής καταγωγής είναι, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Ηλίας Βενέζης, ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο Στρατής Δούκας, η Διδώ Σωτηρίου και η αδελφή της Έλλη Παππά, ο Φώτης Κόντογλου, αλλά και ο Τάσος Αθανασιάδης, η Μαρία Ιορδανίδου, ο Δημήτρης Ψαθάς.

Επίσης, Μικρασιάτες ήταν και άλλοι κορυφαίοι των γραμμάτων όπως οι Κωνσταντίνος και Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος, Μανώλης Ανδρόνικος, Κάρολος Κουν, Κορνήλιος Καστοριάδης και πολλοί ακόμη κορυφαίοι των γραμμάτων και τεχνών.

Το 1824 οι Τούρκοι έκαναν μια έφοδο στο νησί Ψαρά, αναζητώντας Έλληνες επαναστάτες, σκότωσαν πολλούς Ψαριανούς και ανάμεσα σε αυτούς και τους γονείς της Μικρής Γαρυφαλλιάς Μιχαλβεη, την οποία άρπαξαν βίαια μαζί με την μικρότερη αδελφή της.

Οι μικρές οδηγήθηκαν σε διαφορετικά σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης και της Μικράς Ασίας και η Γαρυφαλλιά Μοχάλβη ή Μιχαλβεη πουλήθηκε και κατέληξε στη Σμύρνη.
Οταν πια ήταν 10 ετών το 1827 συνάντησε τον πρόξενο των ΗΠΑ Joseph Langston (Τζόζεφ Λονγκστον). Σύμφωνα  με την ιστορική αναφορά έπεσε στα πόδια του να τη γλιτώσει και εκείνος εξαγόρασε την ελευθερία της. Την έστειλε με πλοίο στην Βοστόνη, ζητώντας από τον πατέρα του να τη φροντίσει.  Η οικογένεια που την υιοθέτησε την είχε βρει εξαρχής φιλάσθενη πιθανόν όχι λόγω της κρίσης της, αλλά εξαιτίας της βασανιστικής συμπεριφοράς της στα σκλαβοπάζαρα. Πρόλαβε να ζήσει με τους Αμερικανούς που την υιοθέτησαν μόνο 3 χρόνια και έσβησε στις 17 Μαρτίου  του 1830.

Οι περιπέτειες των Ελλήνων, είχαν γενικά συγκινήσει το αμερικανικό κοινό και περίπου 13 χρόνια αργότερα ο γλύπτης Χάιραμ Πάουερς εμπνεύστηκε από την ιστορία της ή πιθανόν και άλλης παθούσας ένα εντυπωσιακό για την εποχή του γλυπτό, το οποίο παρίστανε ουσιαστικά, αλυσοδεμένη την Αφροδίτη της Μήλου. Το άγαλμα βρίσκεται στο Μουσείο του Μπρούκλιν και χρησιμοποιήθηκε από τον Πάουερς στην καμπάνια κατά της δουλείας. Ο πρόωρος θάνατός της, αλλά και οι μεγάλες αλλαγές στην σύντομη ζωή της, συγκίνησαν πολλούς και γράφτηκαν μεταξύ άλλων και ποιήματα.

Τα παραπάνω για να μην ξεχνάμε τα όσα συνέβησαν στην πολύπαθη Σμύρνη των Ελλήνων, γιατί ο πανδαμάτωρ χρόνος τέτοιες μνήμες δεν μπορεί να τις σβήσει.