Τετάρτη, 21 Σεπτεμβρίου 2022 10:41
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής στα Πλάγια Παιονίας
Γράφει ο Θεόδωρος Π. Μποράκης. Ὁ Ἱερὸς Ναὸς Ἁγίας Παρασκευῆς Πλαγίων διοικητικὰ ὑπάγεται στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως καὶ Πολυκάστρου, ἐνῶ πρὶν τὸ ἔτος 1991 ὑπαγόταν στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Πολυανῆς καὶ Κιλκισίου.
Ὁ ναὸς εἶναι ἀφιερωμένος στὴν προστάτιδα τοῦ χωριοῦ Μπογάζκιοϊ Ἀνατολικῆς Θράκης, Ἁγία Παρασκευή, τὸ εἰκόνισμα τῆς ὁποίας μετέφεραν ἀπὸ τὴν ἀλησμόνητη πατρίδα κατὰ τὸν ξεριζωμό τους οἱ πρόσφυγες χωριανοί.
Ὁ ναὸς εἶναι χτισμένος στὸ κέντρο τοῦ χωριοῦ, στὴ θέση ποὺ στεγαζόταν, πρὶν τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν, τὸ μουσουλμανικὸ τζαμὶ τοῦ χωριοῦ Καρασινᾶν.
Σὲ δημοσίευμα τοῦ 1931 ἀναφέρονται οἱ δαπάνες γιὰ τὴ διαρρύθμιση τοῦ παλιοῦ τεμένους τοῦ χωριοῦ σὲ ἐκκλησία καὶ τὴν πραγματοποίηση ἐργασιῶν γιὰ τὴν ἐσωτερική της διακόσμηση.[2]
Σύμφωνα μὲ τὸν νόμο περὶ τῆς «Ἀναγνώρισις συστάσεως Ἐνοριῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως καὶ Πολυκάστρου»:[3] Ἡ Ἐνορία τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἀγίας Παρασκευῆς τοῦ χωριοῦ Πλάγια ἱδρύθηκε τὸ 1942, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ Βιβλίο Γάμων τοῦ Ναοῦ.
Στὶς 17 Ἰανουαρίου 1944, ὁ κατοχικὸς βουλγαρικὸς στρατὸς λεηλάτησε τὸ χωριὸ καίγοντας σπίτια τῶν κατοίκων καὶ τὸ σχολεῖο τοῦ χωριοῦ, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ διδασκαλία τῶν μαθητῶν νὰ γίνεται ἀπὸ τὸν δάσκαλο Σοφρώνιο Σουλτανίδη στὸν γυναικωνίτη τῆς ἐκκλησίας μέχρι τὴν ἀνακατασκευὴ τοῦ σχολείου μεταπολεμικά.
Ἡ εἴσοδος τοῦ Ι. Ν. Ἁγίας Παρασκευῆς Πλαγίων τὸ 1955. Ἀπὸ τὸ ἀρχεῖο τῶν κ.κ. Ἑλένης Δάλλα - Γιαννουλάκη καὶ Ἰωάννη Δάλλα.
Στὶς 21 Δεκεμβρίου 1990, ἡ περιοχὴ πλήγηκε ἀπὸ ἰσχυρὸ σεισμὸ μεγέθους 6R μὲ ἐπίκεντρο τὴν Ἀριδαία Πέλλας. Ἀπὸ τὸν σεισμὸ προκλήθηκαν ὑλικὲς ζημιὲς σὲ οἰκίες τοῦ χωριοῦ. Σημαντικότατες ζημιὲς ὁδήγησαν στὴν ἀναστολὴ λειτουργίας τοῦ Ἱ.Ν. Ἁγίας Παρασκευῆς. Γιὰ ἔνα μεγάλο διάστημα ἡ τέλεση τῶν θρησκευτικῶν μυστηρίων γινόταν σὲ λυόμενο παρεκκλήσι τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς ποὺ ἐγκαταστάθηκε, γιὰ τὴν προσωρινὴ μεταστέγαση τῆς ἐκκλησίας, στὴν πλατεία τοῦ χωριοῦ. Oἱ ἐργασίες ἀναστύλωσης τοῦ Ἱ.Ν. Ἁγίας Παρασκευῆς ξεκίνησαν τὸ ἔτος 1991 καὶ ὁλοκληρώθηκαν τὸ ἔτος 1994. Τὸ διάστημα ἐκεῖνο ἁγιογραφήθηκε γιὰ πρώτη φορὰ στὴν ἱστορία του τὸ ἐσωτερικὸ τοῦ ναοῦ ἀπὸ τὸν ἁγιογράφο κ. Τσακιρίδη μὲ τὴν οἰκονομικὴ συνδρομὴ τῶν κατοίκων.
Στιγμιότυπο ἀπὸ τὴν τελετὴ θεμελίωσης τοῦ νέου ναοῦ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Πλαγίων (μετὰ τὴν κατεδάφισή της ἀπὸ τὸν καταστροφικὸ σεισμὸ τοῦ 1990). Ἀπὸ τὸ ἀρχεῖο τῶν κ.κ. Ἑλένης Δάλλα - Γιαννουλάκη καὶ Ἰωάννη Δάλλα.
Τὴν 29η Μαΐου 2022 τελέστηκαν ἀπὸ τὸν Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Γουνενίσσης, Ἀξιουπόλεως καὶ Πολυκάστρου κ. Δημήτριο τὰ ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ. Τὴν τελετὴ τίμησαν μὲ τὴν παρουσία τους: ὁ Δήμαρχος Παιονίας κ. Σιωνίδης, οἱ Ἀντιδήμαρχοι Παιονίας κ. Λιακοπούλου, κ. Γεωργίτσαρος καὶ κ. Δραγανίδης, ὁ διοικητὴς τῆς Π. Υ. Γουμένισσας κ. Γκαντίδης, ὁ Πρόεδρος Πλαγίων κ. Πασχαλέρης, ἡ Πρόεδρος Εἰδομένης κ. Σουπλὴ καὶ πλῆθος συγχωριανῶν ἀλλὰ καὶ επισκεπτῶν τῆς γύρω περιοχῆς.
Ἐφημέριοι τοῦ ναοῦ: Ἀπόστολος Θεοδωρίδης, Ζαχαρίας Λαπόρδας, Ἀρχιμανδρίτης Κυπριανὸς, Κωνσταντῖνος Ἰωαννίδης, Κωνσταντῖνος Παπαδημητρίου, Γεώργιος Μπαξεβάνης, Κωνσταντῖνος Χατζάκος, Ἀναγνώστης Στογιανκεχαγιὰς.
Ψάλτες: Ἀπὸ τὸ ψαλτήρι τῆς ἐκκλησίας πέρασαν κι ἔψαλλαν γιὰ μεγάλα χρονικὰ διαστήματα οἱ: Δημήτριος Πουρίδης, Ἀναστάσιος Καραμανλής, Κωνσταντῖνος Μουτσάκης (Μπαρμπάκος), Ἰωάννης Ἑκατοδράμης, Γεώργιος Γκέρλοβας, Γρηγόριος Τσοτσάκης, Ἐλευθέριος Γιαννουλάκης, Ἐλένη Γιαννουλάκη - Δάλλα κ.ἂ. (Συνδράμουν στὸ ψαλτήρι κατὰ διαστήματα: Ἰωάννης Δάλλας, Κωνσταντῖνος Ἀντωνόπουλος, Ἀλεξανδρος Πουλίδης, Γεώργιος Ἰωαννίδης, Γεώργιος Πατσιόλης, Θωμὰς Πατσιόλης κ.ἄ.)
# # # #
Κείμενο τοῦ Θεόδωρου Π. Μποράκη, μὲ ἀφορμή τα ἐγκαίνια τοῦ Ι. Ν.. Ἁγίας Παρασκευῆς Πλαγίων, ποὺ δημοσιεύτηκε τὴν 23/5/2022 στὴν Ὁμάδα τοῦ facebook ΣΤΑ ΠΛΑΓΙΑ ΠΑΙΟΝΙΑΣ:
Ἀφιέρωμα στοὺς συγχωριανούς - στηρίγματα τῆς ἐκκλησίας μας.
Σήμερα ξεκινᾷ ἕνας κύκλος ἀναρτήσεων μὲ τὴν εὐκαιρία τῶν Ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίας τῶν ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ μας ποὺ θὰ τελεστοῦν τὸ πρωὶ τῆς Κυριακῆς 29 Μαΐου 2022 ἀπὸ τὸν Σεβασμιότατο Μητροπολίτη μᾶς κ. Δημήτριο.
Ἡ πρώτη αὐτὴ ἀνάρτηση εἶναι ἀφιερωμένη στὰ ζωντανὰ στηρίγματα τοῦ ναοῦ, ποὺ τὸν διατηροῦν λειτουργικὸ ἐπὶ δεκαετίες.
Πρῶτα ἀπὸ ὅλους, ἐκεῖνοι -ζῶντες καὶ νεκροὶ συγχωριανοί- ἀξίζουν νὰ τιμηθοῦν κατὰ τὴ μεγάλη γιορτὴ τῶν ἐγκαινίων, καὶ νὰ μνημονευτοῦν κάτω ἀπὸ τὰ ὀνόματα τῶν ἐπισκόπων μας ποὺ ἀγκάλιασαν τὴν ἐνορία μας τὰ 100 αὐτὰ χρόνια τῆς ἱστορικῆς διαδρομῆς τῶν Πλαγιωτῶν στὴν Παιονία.
Σᾶς παρουσιάζω τὴν ζωντανὴ ἐκκλησία τοῦ χωριοῦ μας στὴν ἑκατοντάχρονη ἱστορία της (ὅσους στάθηκε δυνατὸ νὰ καταγράψω, κι ὅσους λησμόνησα νὰ μοῦ τοὺς θυμίσετε):
Οἱ ἐφημέριοι τοῦ ναοῦ ἀπὸ τὸ 1924 μέχρι σήμερα: Ἀπόστολος Θεοδωρίδης, Ζαχαρίας Λαπόρδας, Ἀρχιμανδρίτης Κυπριανὸς (ἀγνώστων λοιπῶν στοιχείων), Κωνσταντῖνος Ἰωαννίδης, Κωνσταντῖνος Παπαδημητρίου, Γεώργιος Μπαξεβάνης, Κωνσταντῖνος Χατζάκος, Ἀναγνώστης Στογιανκεχαγιάς.
Οἱ ψάλτες τοῦ ναοῦ ἀπὸ τὸ 1924 μέχρι σήμερα: Δημήτριος Πουρίδης, Ἀναστάσιος Καραμανλῆς, Κωνσταντῖνος Μουτσάκης (Μπαρμπάκος), Ἰωάννης Ἑκατοδράμης, Γεώργιος Γκέρλοβας, Γρηγόριος Τσοτσάκης, Ἐλευθέριος Γιαννουλάκης, Ἑλένη Γιαννουλάκη - Δάλλα.
(Καὶ κατὰ διαστήματα: Ἰωάννης Δάλλας, Κωνσταντῖνος Ἀντωνόπουλος, Ἀλέξανδρος Πουλίδης, Γεώργιος Ἰωαννίδης, Γεώργιος Πατσιόλης, Θωμᾶς Πατσιόλης κ.α.)
Δεκάδες εἶναι οἱ χωριανοὶ ποὺ διακόνησαν καὶ διακονοῦν τὸν ναὸ ἀπὸ τὴ θέση τῶν ἐπιτρόπων μὲ πρώτους τοὺς προέδρους καὶ τοὺς δασκάλους τοῦ χωριοῦ μας, καὶ εἶναι δεκάδες διαχρονικά -μικροὶ καὶ μεγάλοι- οἱ βοηθοὶ τῶν ἐφημέριων στὸ Ἱερό.
Δεκάδες ἦταν καὶ εἶναι οἱ κυρίες τοῦ χωριοῦ μας ποὺ βοηθοῦν γιὰ τὴν εὐκοσμία καὶ τὴν καθαριότητα τῆς ἐκκλησίας ἀλλὰ καὶ προετοιμάζουν τίς ἐκδηλώσεις μνήμης τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς.
Τέλος σύσσωμοι οἱ συγχωριανοὶ ποὺ μὲ τὴν πίστη τους καὶ τὴ γενναιοδωρία τους βοηθοῦν στὴ συντήρηση τῆς ἐκκλησίας μας, ὅπως ἔπραξαν μετὰ τὸ χτύπημα τοῦ σεισμοῦ τὸ 1990 ποὺ βοήθησαν νὰ ξαναχτιστεὶ ὁ ναὸς ἀλλὰ καὶ νὰ διακοσμηθεῖ μὲ ἁγιογραφίες ἀπὸ τὸν ἁγιογράφο κ. Τσακιρίδη.
Καὶ μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς γιορτῆς τῶν ἐγκαινίων νὰ θυμηθοῦμε τίς δύσκολες ὧρες τοῦ χωριοῦ μας, τότε ποὺ ἡ Ἁγία Παρασκευὴ ἄνοιξε τὴν ἀγκαλιά της στὰ πλαγιωτόπουλα, ὅταν στὶς 17 Ἰανουαρίου τοῦ 1944 οἱ Βούλγαροι ἔκαψαν τὸ σχολεῖο κι ὁ γυναικωνίτης τῆς ἐκκλησίας μας γιὰ ἀρκετὰ χρόνια ἔγινε σχολικὴ αἴθουσα, μέχρι νὰ χτιστεῖ τὸ νέο σχολεῖο.
Μὲ ὑγεία ν' ἀνταμώσουμε στὴν ἐκκλησία μας!
Καλοστέργιωτος ὁ Ναός μας!
