Αιφνιδιάστηκαν από τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Αιφνιδιάστηκαν από την αποστολή του ερευνητικού Ορούτς Ρέις, συνοδευόμενου μάλιστα από πολεμικά σκάφη του τουρκικού ναυτικού.
Αυτόν τον αιφνιδιασμό τον μοιράζονται και αρκετοί πολιτικοί και αναλυτές και στη χώρα μας. Αρκετοί μάλιστα βαυκαλίζονται με την ιδέα ότι η ακραία ρητορική του Ερντογάν οφείλεται, όπως λένε, κυρίως, σε λόγους εσωτερικής κατανάλωσης. Ότι, δηλαδή, ο τούρκος πρόεδρος δεν εννοεί όσα λέει, αλλά τα λέει για να συσπειρώσει τον λαό του και να αποπροσανατολίσει την τουρκική κοινή γνώμη εν όψει της οικονομικής κρίσης που έρχεται (;) να πλακώσει την Τουρκία.
Κάνουν λάθος. Ο Ερντογάν εννοεί αυτά που λέει.
Πού οφείλεται ο αιφνιδιασμός που υπέστησαν αρκετοί πολιτικοί και αναλυτές παγκοσμίως με τον Ερντογάν; Νομίζω ότι η απάντηση βρίσκεται στον ίδιο τον χαρακτήρα του δυτικού κόσμου τις τελευταίες δεκαετίες: οι δυτικοί ηγέτες είναι υλιστές και αδυνατούν να πιστέψουν ότι υπάρχουν στον κόσμο πολιτικοί που εμπνέονται ακόμη από ΙΔΑΝΙΚΆ και έχουν για τη χώρα τους ένα ΌΡΑΜΑ. Ένα όραμα που δεν εξαντλείται στα οικονομικής φύσεως θέματα.
Εξηγούμαι: οι δυτικοί ηγέτες της εποχής μας έχουν, οι περισσότεροι, γαλουχηθεί είτε με τον οικονομικό φιλελευθερισμό είτε με τον μαρξισμό. Οι δύο αυτές ιδεολογίες είναι, βέβαια, θανάσιμοι αντίπαλοι μεταξύ τους, αλλά έχουν έναν κοινό παρονομαστή: και οι δύο πιστεύουν μόνο στην Οικονομία. Είναι και οι δύο καθαρά υλιστικές κοσμοθεωρήσεις.
Ο Ερντογάν, αντιθέτως, έχει ένα ιδανικό κι ένα όραμα για τη χώρα του: να ξαναβρεί τις οθωμανικές της ρίζες και να γίνει ο ηγέτης του μουσουλμανικού κόσμου. Προσοχή: για το θέμα που μας απασχολεί, δεν έχει σημασία το πόσο «λογικό», «ηθικό» ή «υπερφίαλο» είναι ένα πολιτικό/εθνικό όραμα. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι το όραμα εμπνέει. Εμπνέει δημιουργικότητα και δύναμη. Εμπνέει πίστη και εθνική αυτοπεποίθηση. Ξυπνά κοιμώμενες δυνάμεις σε έναν λαό. Αυτό ακριβώς έχει πετύχει ο Ερντογάν. Απλώς, οι δυτικοί ηγέτες, κρίνοντας με βάση τον εαυτό τους, αδυνατούν να πιστέψουν ότι υπάρχουν ακόμη τέτοιοι ηγέτες. Και, συνεπώς, δεν μπορούν να αντιληφθούν τον τρόπο του τούρκου προέδρου. Νομίζουν ότι ο Ερντογάν, όταν απευθύνεται στον λαό του με αυτά τα οράματα, τον κοροϊδεύει, τον εξαπατά. Και το νομίζουν αυτό γιατί κρίνουν εξ ιδίων τα αλλότρια. Κι έτσι, αιφνιδιάζονται.
Δυστυχώς, λοιπόν, η Τουρκία σήμερα δεν διαθέτει μόνον υλική ισχύ (πληθυσμός, μεγάλο ΑΕΠ και ισχυρές ένοπλες δυνάμεις) αλλά και ένα μεγάλο ιδανικό. Κι αυτό πολλαπλασιάζει την ισχύ της. Αλλά και τη βούλησή της. Ποιο ιδανικό και ποιο όραμα οδηγεί την Ελλάδα σήμερα; Δυστυχώς κανένα, διότι έχοντας αγκαλιάσει τον κυνισμό και την α-πολιτική στάση, θεωρούμε τα ιδανικά αυταπάτες.
Ας ευχηθούμε, βέβαια, το όραμα του Ερντογάν να τον παρασύρει σε αλόγιστες και επιζήμιες για την Τουρκία κινήσεις. Ας ελπίσουμε, δηλαδή, η πίστη του στο όραμά του να τον παρασύρει σε κάποιο μοιραίο λάθος. Το σημειώνω αυτό γιατί τα ΙΔΑΝΙΚΑ και τα ΟΡΑΜΑΤΑ είναι σαν τον ήλιο: αν απομακρυνθείς πολύ από αυτά, παγώνεις (αυτό έχει πάθει ο δυτικός κόσμος και, δυστυχώς, και η Ελλάδα). Αν όμως κατακυριευθείς ολοκληρωτικά και με φανατισμό από αυτά, καίγεσαι (ιστορικό παράδειγμα ο Χίτλερ). Ας ευχηθούμε το δεύτερο για τον Ερντογάν, χωρίς βέβαια να χρειαστεί, μέχρι να συμβεί η πτώση του, να πληρώσουμε μεγάλο κόστος όλοι οι υπόλοιποι.
