Κυριακή, 16 Φεβρουαρίου 2025, 11:09:02 πμ
Κυριακή, 26 Αυγούστου 2018 13:13

Οι νευρώσεις (Νευροφυτικές διαταραχές)

Του Αναστάσιου Αμανατίδη.

Είπαμε στην αρχή των εξιστορήσεων των ιατρικών μου αναμνήσεων, πως είχε δίκαιο ο έμπειρος διευθυντής μου στη Γουμένισσα, Γιώργος Σαμαράς, (καλή του ώρα), να μας λέει, ότι πολλοί συνάνθρωποί μας, κατατρύχονται από νευρώσεις, που υποδύονται υποκειμενικά σωματικά συμπτώματα και αρρώστιες, οι οποίες βασανίζουν ασθενείς και ταλανίζουν ιατρούς.


Από τον γιατρό της Γουμένισσας του ’70 αείμνηστο Γιώργο Σαμαρά άκουσα για πρώτη και μοναδική φορά, ότι οι νευρωτικοί αποκαλύπτονται εύκολα με ένα πολύ απλούστατο τεστ, που μπορεί να γίνει από τον γιατρό, ακόμη και κατά την απλή ιατρική εξέταση στο ιατρείο, ερεθίζοντας, με ανοιχτό το στόμα του προσερχόμενου ‘ασθενή’ απλά την μαλθακή υπερώα και την κρεμάμενη σταφυλή, έστω με μία απλή σπάτουλα, όπως ακριβώς κάνουμε όταν εξετάζουμε τις αμυγδαλές, ή γενικά την περιοχή του φάρυγγα.
Κατά την δοκιμασία ενόχλησης της σταφυλής και του φάρυγγα, ενώ ένας φυσιολογικός, χαλάει τον κόσμο με τα αυτόματα αντανακλαστικά του βγάζοντας τα ‘εσώψυχα’ με αναγούλες και αίσθημα πνιγμού, ο νευρωτικός, περιέργως, παραμένει απαθής. Το επιχείρησα πολλές φορές και δικαίωσα τον γιατρό Σαμαρά! Αυτό βέβαια δε σημαίνει, ότι ένας νευρωτικός και ο κάθε υποχόνδριος νευρωτικός δε μπορεί να αρρωστήσει από κάποια άλλη πραγματική παθολογική ασθένεια!
Στη μακρόχρονη, μαχόμενη στο χαράκωμα, πρωτοβάθμια ιατρική που άσκησα, έβγαλα και εγώ αρκετά συμπεράσματα, γύρω από κάποιες συμπεριφορές ανθρώπων, κατά τα άλλα κοινωνικά βιώσιμων, καλών οικογενειαρχών, επιτυχημένων επαγγελματιών, που οφείλονταν σε νευρώσεις.
Θα πρέπει να ξεκαθαρίσω, ότι άλλο πράμα είναι η νεύρωση και άλλο η ψύχωση και δεν είμαι εγώ, ούτε είναι του παρόντος, που θα κάνω περισσότερες αναλύσεις. Οι νευρωτικοί, μπορεί να παραπονιούνται συχνά για υποκειμενικά νευροσωματικά ενοχλήματα, ωστόσο αυτά δεν τους εμποδίζουν να έχουν πολύ καλές επιδόσεις αλλού στην κοινωνία, στο εμπόριο, στην επιχείρηση, στην επιστήμη, ακόμη και στην πολιτική!
Αυτά και άλλα είχα υπόψη, όταν με καλούσαν να αντιμετωπίσω, αυχενικά σύνδρομα, ημικρανίες, ζάλες, ιλίγγους, αίσθημα παλμών και κυρίως τσιμπήματα και νυγμούς στην προκάρδια περιοχή, πάντα οπωσδήποτε αριστερά και άλλα παρόμοια ενοχλήματα αυτής της κατηγορίας:
Πάει να ‘‘σπάσει’’ το κεφάλι μου γιατρέ, ή το κοινώς, επί το ποντιακότερο, λεγόμενο:
…Ο νους ’ιμ’, γιατρέ, πάει κι έρται… ( Ο νους μου, γιατρέ, πάει και έρχεται…), είχα έτοιμη την απάντηση: Να είσαι ευχαριστημένη (αφορούσε κυρίως γυναίκες), που πάει και έρχεται!... Ή καλά είναι να πάει…, αλλά να έρχεται!... Να φοβάσαι μόνο, όταν πάει και δεν έρχεται!...
Και ο νους μεν πήγαινε, δεν ξέρω που, για πολλούς λόγους, ο ‘κατά φαντασία’ όμως ασθενής εξακολουθούσε να έρχεται στο ιατρείο.
Επέλεγε, όπως είπα, ο ‘υποθετικός’ ασθενής και την ανάλογη με την εντόπιση των ενοχλημάτων, ειδικότητα. Πάντως, όχι την ενδεδειγμένη! Εκεί να πάει ο ‘έξυπνος’ ιατρός, που τον παραπέμπει… Για ‘τρελλό’ με πέρασε;…
Άλλος πάει στον ΩΡΛ, γιατί έχει χρονία (ανύπαρκτη) ιγμορίτιδα, άλλος στον ουρολόγο για χρόνια προστατίτιδα, (ανύπαρκτη), άλλη με ημικρανίες στον οφθαλμίατρο για ελάχιστες διαθλαστικές διαταραχές και οπωσδήποτε μικρό αστιγματισμό, (άνευ ιδιαίτερης σημασίας, αρκετά όμως να φορέσουν γυαλιά, αμφίβολης απόδοσης), άλλη επικαλείται ‘μάτι’, που δεν το πιστεύουν οι σημερινοί γιατροί, αλλά οι ‘ασθενείς’ γνωρίζουν, ότι η εκκλησία το υιοθετεί και έχει μια ευχή για ‘διάβασμα’, άλλος πάει στον ορθοπεδικό, γιατί ο αυχένας του κάνει κρα – κρά και έχει ‘αυχενικό’, που εμποδίζει την κυκλοφορία, γι’ αυτό και καταφεύγει στο ‘κολάρο’, το περιλαίμιο, τον αντιαισθητικό και επιβλαβή κηδεμόνα στήριξης, για να μη πάει και στραβώσει και δεν επανέλθει το κεφάλι…
Ειλικρινά στα τόσα χρόνια που εργάσθηκα ως γιατρός, δεν πείσθηκα ούτε για ιγμορίτιδα, που προκαλεί κεφαλόπονο, που εξέλιπε, (εννοώ τα υπολείμματα της χρόνιας ιγμορίτιδας, που ‘βλέπει’ μόνον ο ακτινολόγος και που πλέον δεν αξιολογούνται, όχι την οξεία), αυτήν τότε που υπήρχαν οι ‘μύξες’ και οι άνθρωποι έφεραν τα απαραίτητα μαντήλια, όπως εξέλιπαν και τα μαντήλια, ως ρινόμακτρα), ούτε για τα γυαλιά που επιδιώκουν τα νεαρά κυρίως κορίτσια, αλλά και αγόρια, για ελάχιστους βαθμούς διαταραχών, για να αποφύγουν τους συχνούς πονοκεφάλους, πολύ περισσότερο δεν πείσθηκα για το περιλαίμιο στήριξης του αυχένα, (εκτός εάν πρόκειται για κάκωση), το οποίο μάλιστα είναι και επικίνδυνο!... Όσο για το ‘μάτι’, αυτό υποβαθμίζει τον πολιτισμό μας και οδηγεί στον μεσαίωνα! Αλλού είναι το πρόβλημα και σε λάθος δρόμο, για να μην πω γιατρό, οδηγούν τα βήματά τους! Ο Τάσον εξ’ ’κι ρούζ’! (Ο Τάσος δεν πέφτει έξω!).
Αλλά μπορεί να ελαττώθηκαν τα υποχονδριακά, όπως λέγονται και αλλιώς αυτά τα συμπτώματα, που στο παρελθόν συμπεριλάμβαναν μια σειρά ψυχοσωματικών ενοχλημάτων, όπως και το περίφημο ‘πέσιμο’ του ομφαλού, ή να μη μιλούμε πλέον τώρα, τόσο για γαστρίτιδα, αλλά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την αύξηση των κρουσμάτων γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (η διάγνωση κυρίως με την εύκολη χρήση του γαστροσκοπίου), ενώ σε σταθερή θέση στους προθαλάμους των ιατρείων βρίσκονται οι παραπονούμενοι ότι διαθέτουν ευερέθιστο παχύ έντερο, παρόλο που από δεκαετίες εξαλείφθηκαν οι βασανιστικές και ανύπαρκτες ‘αμοιβάδες’, που αποτελούσαν, μάλλον άδικα, μάστιγα του εντέρου, μέχρι των πρώτων δεκαετιών της δικής μας ιατρικής καριέρας. Εφεξής όσες φορές βρισκόμουν προ ευερέθιστου εντέρου και ‘αμοιβάδων’, δήλωνα από την αρχή αναρμοδιότητα και συνιστούσα ειδικότερο γιατρό, πάντως όχι μόνον γαστρεντερολόγο, ή καθηγητή παθολόγο, που δεν υπήρχαν πολλοί τότε! Διότι ο Τάσος δεν ‘έπεφτε’ έξω! (Ο Τάσον έξ’ ‘κι ‘ρούζ’ !)
Αλλά και άλλους, που προφασίζονταν ότι πάσχουν από χρόνια προστατίτιδα, παρ’ ότι δεν μου έπεφτε λόγος, δικαίως αμφέβαλα για τα υποκειμενικά τους ενοχλήματα, διότι πολλούς ανακάλυπτα ότι τους παρακολουθεί εκτός από ουρολόγο (αυτός ματαίως) και έτερος, άλλης ειδικότητας ιατρός (αυτός δικαίως).
Ανάλογη είναι η ερμηνεία, που δίδω στην χρήση των κομποσκοινιών, εν είδει βραχιολίων, που ευθέως με οδηγούν σε άτομα, κοινωνικά μεν βιώσιμα και συνεπή καθ’ όλα στις σχέσεις τους, αλλά με έναν βαθμό ανασφάλειας, τα οποία καταφεύγουν με αυτόν τον τρόπο σε υπέρτατες δυνάμεις, για να τύχουν προφύλαξης και προστασίας από κακά και δεινά! Τα ίδια άτομα μπορεί να ‘βομβαρδίζουν’ τον γιατρό και με άλλα νευροφυτικά συμπτώματα, παραπονούμενα για πονοκεφάλους, ζάλες και ιλίγγους, γαστρίτιδα, παχύ έντερο, τσιμπίματα στην καρδιά και ακαθόριστους πόνους στα υποχόνδρια.
Δε συνάντησα άτομο με τα παραπάνω και άλλα, που να μη φορά κομποσκοίνι! Μερικοί το φορούν και διπλό! Άλλοι πάλι, ευτυχώς ολίγοι, αλλά πιο προχωρημένοι, φορούν κομποσκοίνι και στα δύο χέρια! Αυτοί δε ‘σώζονται’, με την καλή έννοια, το λέγω! Αυτούς τους παρέπεμπα σε άλλον, καλύτερο από τον γενικό, γιατρό…
Ομιλώ γενικά και τώρα, που τα γράφω, δεν έχω υπόψη και δεν εννοώ κανέναν, αλλά αληθώς σας λέγω ότι αυτά τα θρησκευτικά βοηθήματα της προσευχής των ορθόδοξων καλόγερων και μερικών ορθόδοξων λαϊκών , όταν δεν φοριούνται, ως αξεσουάρ για ομορφιά, ή για συρμό και μόδα, θεωρούνται απαραίτητο συμπλήρωμα για προστασία από κακές αρρώστιες, ή για θεραπεία μιας σειράς υποκειμενικών ενοχλημάτων, ή ανεπιβεβαίωτων ασθενειών.
Πιο μπροστά, αλλά ακόμη συνεχίζουν μέχρι των ημερών μας, βλέπαμε πολλούς να φορούν μεταλλικό βραχιόλι στον αριστερό καρπό τους, (πάντα στον αριστερό!), συνήθως χάλκινο, τις περισσότερες φορές πρασινοκίτρινο οξειδωμένο από τον ιδρώτα, στο οποίο απέδιδαν θεραπευτικές ιδιότητες στα (ή για τα) αρθριτικά και ρευματικά τους.
Φυσικά στο θέμα του πόνου, είναι αναμφισβήτητη η αυθυποβολή και η συμμετοχή του ψυχισμού στην άμβλυνσή του. Η καταφυγή όμως στο μεταλλικό βραχιόλι και η διαφήμισή του με επιμονή, μέχρι ακόμη και στον εμβρόντητο γενικό γιατρό, εμένα δηλαδή, (είδα ωστόσο και έναν γιατρό εδώ στο Κιλκίς να φορά τέτοιο βραχιόλι), οδηγεί τον τελευταίο στην ασφαλή διάγνωση, ότι βρίσκεται μπροστά σε άτομο που έχει ανάγκη γιατρού άλλης ειδικότητας και πάντως, όχι παθολόγου, ή ρευματολόγου!
Ακόμη και άτομα με επίμονες οσφυαλγίες, άτομα που εξ αντικειμένου δεν βρίσκονται στις ανάλογες επαγγελματικές ομάδες υψηλού κινδύνου, και που τα αντικειμενικά τους ευρήματα (αξονικές, μαγνητικές κλπ), είναι πενιχρά, τόσα, όσα συναντώνται στους περισσότερους κάποιας ηλικίας ασυμπτωματικούς, θα πρέπει να παραπέμψουν την σκέψη σε αναζήτηση και άλλων υποκειμενικών ενοχλήσεων από άλλα συστήματα και όργανα, που θεμελιώνουν νευρωτικό έδαφος.
Ο Τάσον έξ’ ’κι ρούζ’!
Άλλωστε τα πενιχρά αποτελέσματα των μικροεπεμβάσεων, που επιχειρούνται με πολλή ελπίδα τα τελευταία χρόνια, δικαιώνουν τις ‘’παρακινδυνευμένες’’ απόψεις μας περί καταφυγής και υποστήριξης μιας άλλης, εκτός της ορθοπεδικής, ειδικότητας…
Πάντα ταύτα, αλλά και άλλα τόσα, ίσως τα πούμε σε άλλο σημείωμα, λέγονται τώρα που έχω αποσυρθεί, γιατί αλλιώς ίσως λειτουργούσαν και αντιεπαγγελματικά, πράγμα που το απέφευγα επιμελώς…
Κιλκίς,

Αύγουστος 2018