Αντιγράφω από το Συντακτικό: “Το ουσιαστικό που προσδιορίζει ένα άλλο ουσιαστικό στην ίδια πτώση λέγεται ομοιόπτωτος ονοματικός παραθετικός προσδιορισμός ή παράθεση, όταν δίνει στο ουσιαστικό που προσδιορίζει ένα κύριο και γνωστό γνώρισμα”. Αυτά για την παράθεση. Κια για την επεξήγηση: “Το ουσιαστικό που προσδιορίζει ένα άλλο ουσιαστικό στην ίδια πτώση λέγεται ομοιόπτωτος επεξηγηματικός προσδιορισμός ή επεξήγηση, όταν επεξηγεί, δηλαδή διασαφηνίζει την έννοια του ουσιαστικού που προσδιορίζει.
Πριν αναφέρω παραδείγματα, δεν αντέχω στον πειρασμό να μη θαυμάσω τους πρώτους φιλόλογους του κόσμου, τους Αλεξανδρινούς γραμματικούς, που στα χρόνια μετά τον Μ. Αλέξανδρο (ο θάνατος του το 323 π.Χ.) με κέντρο πνευματικό την Αλεξάνδρεια μελέτησαν όλα τα προγενέστερα κυρίως των κλασσικών χρόνων (5οο κι 4οο π.Χ. αι.) και συνέταξαν γραμματική και συντακτικό της ελληνικής γλώσσας με τέλεια ακριβολογία των όρων που έδιναν σε κάθε γραμματικό ή συντακτικό φαινόμενο. Έτσι στο κεφάλαιο που μας ενδιαφέρει είπαν παράθεση και επεξήγηση και ομοιόπτωτος και ονοματικός προσδιορισμός ακριβολογώντας στην ορολογία. Πρώτα πρώτα η λέξη προσδιορισμός σημαίνει συμπλήρωμα της έννοιας των κυρίων όρων μιας προτάσεως, που είναι το υποκείμενο και το κατηγόρημα. Λοιπόν ο προσδιορισμός συμπληρώνει το υποκείμενο ή το κατηγορούμενο ομοιοπτώτως (= στην ίδια πτώση και υπογραμμίζω δύο φορές τη λέξη, γιατί τα λάθη των νεοελλήνων “λογάδων” και “γραφιάδων” γίνονται, στη νεοελληνική γλώσσα ακριβώς σ’ αυτό το στοιχείο, στην όμοια πτώση, που δεν γίνεται, αλλά ο προσδιορισμός, δηλαδή η παράθεση και η επεξήγηση, μπαίνει σε διαφορετική πτώση). Τα παραδείγματα θα ξεκαθαρίζουν τα πράγματα.
Αυτή τη φορά δεν θα σταθώ στους “τηλεοπτικούς αστέρες” που το γλωσσικό τους αλαλούμ πάει σύννεφό, αλλά στους “συγγραφείς” του τόπου - όλα τα παραδείγματα από τις τοπικές εφημερίδες!
Τι θα πει “παράθεση”΄Θα πει ότι αυτό που προσδιορίζει το όνομα (προσδιορίζει = το ορίζει επακριβώς, του αποδίδει χαρακτηρισμό) παρα-τίθεται, δηλαδή μπαίνει δίπλα του, του δίνει ένα γνωστό και κύριο γνώρισμα, του δίνει αναφορά στην ίδια πτώση - γιαυτό και ομοιόπτωτος κια έτσι στα νέα ελληνικό αποδίδεται με αναφορική πρόταση. Παράδειγμα από τα αρχαία ελληνικά:”Κύρος ο βασιλεύες” (= Ο Κύρος που είναι βασιλιάς). Παράδειγμα από τα νέα ελληνικά. “Φτάσαμε στη Θεσσαλονίκή, στην πόλη του Αγίου Δημητρίου (=Στη Θεσσαλονίκη, που είναι η πόλη).
Τι θα πει “επεξήγηση”; Θα πει πρώτα “περισσότερη εξήγηση” με την οποία διασφαλίζει την έννοια του ουσιαστικού που προδσιορίζει - πάντα στην ίδια πτώση, ομοιόπτωτος. Η επεξήγηση στα νέα ελληνικά αποδίδεται με το δηλαδή. Παράδειγμα από τα νέα ελληνικα:”Από τον αφρό της θάλασσας βγήκε η θεά της ομορφιάς η Αφροδίτη” (δηλαδή η Αφροδίτη). Παράδειγμα από τα αρχαία ελληνικά: “Ο κοινός ιατρός σε θεραπεύσει, χχρόνος” (= θα σε θεραπεύσει ο κοινός γιατρός δηλαδή ο χρόνος).
Και που γίνονται τα λάθη από τους συγγραφείς του τόπου;; - κι από άλλους κιι από άλλους! Ακριβώς στο ομοιόπτωτον. Δεν βάζουν την παράθεση ή την επεξήγηση στην ίδια πτώση μ’ αυτό που προσδιορίζουν, αλλά σε διαφορετική .
Και απολαύστε παράδειγμα! Από τη διαφήμιση στι οπτικές εφημερίδες: “Οικοδομικές επιχειρήσεις Αθηνάς και Τασου Ασβεστόπουλου, διπλαωματούχοι, μηχανικοί αρχιτέκτονες” που βρίσκετια το λάθος; Ενώ τα ουσιαστικά που δέχονται τον προσδιορισμό, την παράθεση, βρίσκονται σε γενική πτώση (Αθηνάς, Τάσου, Ασβεστόπουλου), η παράθεση που ακολουθεί μπαίνει σε πτώση ονομαστική (διπλωματούχοι μηχανικοί, αρχιτέκτονες). Κια πως θα ήταν το σωστό; “ Οικοδομικές επιχειρήσεις Αθηνάς και Τάσου Ασβεστόπουλου, διπλωματούχων μηχανικών” - που είναι ...αρχιτέκτονες.
Άλλο παράδειγμα με επεξήγηση (ήταν φυλλάδιο του Υπουργείου Υγείας, που αναδημοσίευσαν οι “Ειδήσεις” του τόπου). Αναφερόταν στη γρίπη των χοίρων κι έλεγε: “Ενημερωθείτα για τη νέα γρίππη: Η νέα γρίππη μπορεί να περιλαμβάνει πυρετό (ασιατική) και άλλα συμπτώματα (ασιατική), όπως βήχας (ονομαστική) καταρροή (ονομαστική), πονόλαιμος (ονομαστική), πονοκέφαλος (ονομαστική)”. Πάει το ομοιόπτωτον, εύγε μαζί με το μυαλό του συντάκτη του υπουργικού φυλλαδίου. Η λέξη συμπτώματα είναι αντικείμενο στο ρήμα “να περιλαμβάνει” σε πτώση αιτιατική και η επεξήγηση που ακολουθεί έπρεπε να μπει και εκείνη σε αιτιατική για το ομοιόπτωτον και όχι σε ονομαστική.
Αναφέρω και άλλα παραδείγματα χωρίς να αναλύω: “Στο τέλος το Δ.Σ. παρέθεσε ψηατά απ΄ το ψητοπωλείο της κ. Ελευθερίας Σισμανίδου, μέλος του Συλλόγου Κιλκισιωτών Αθηνών” (Εδώ έχουμε παράθεση, το “ομοιόπτωτον” ήθελε γενική “μέλους” - από τις “Ειδήσεις”).
Άλλο: “.. της Ασπασίας Τρέμη (γενική), ψυχολόγος,(ονομαστική)”. (Εδώ στην παράθεση το “ομοιόπτωτον” ήθελε γενική”ψυχολόγου”- από τον “χρόνο”).
Άλλο: ο Γιάννης Σπάρτακτος, ένα από τα πρωτοπαλλίκαρα του Σιμόν Μπολιβάρ (γενική), αρχηγός (ονομαστική) της επανάστασης κατά των Ισπανών το 1810. Και σ’ αυτή την παράθεση το “ομοιόπτωτον” ήθελε γενική, αρχηγού - απο τις “Ειδήσεις”.
Άλλο: “Του Χρίστου Γκουντενούδη, γεωπόνος. Κι εδώ έχουμε παράθεση και το “ομοιόπτωτων” ήθελε γενική (γεωπόνου” - από τις “Ειδήσεις”)
Άλλο: Έμφαση δόθηκε στην άριστη συνεργασία με τους φορείς του νομού, βουλευτές, νομαρχία, δήμος. Εδώ έχουμε επεξήγηση και το “ομοιόπτωτον” ήθελε αιτιατική (βουλευτές, νομαρχία, δήμους - από τη “Γνώμη).
Κι άλλο παράδειγμα από τα σταχυολογήματα του Κιλκισιώτικου τύπου; Έχω σημειώσει πολλά, αλλά τα όσα ανέφερα νομίζω ότι διδάσκουν τον αναγνώστη της στήλης “Γλώσσα ελληνική” για την κατανόηση του μαθήματος “παράθεση και επεξήγηση” προπάντων στο σημείο ότι τα δύο συντακτικά φαινόμενα της γλώσσας μας έχουν μέσα τους το ομοιόπτωτον”! Τελεία και παύλα.
* * *
“Παράθεση” και “επεξήγηση”! Τι καιρούς περνάμε, τι ζόρια τραβάμε εμείς οι Έλληνες στην “Ελλαδίτσα’ μας και μας μάραν αν οι “παραθέσεις” και οι “επεξηγήσεις” στο συνταντικό της γλώσσας μας! Και καλά όλοι εμείς που τραβάμε “των παθών μας τον τάραχο” με τα “μνημόνια” και τις “υπογραφές” και τον Παπαδήμο και την “παρδαλή κυβέρνηση” της ασυνεννοησίας! Αμ οι ίδιοι τους! Τι να “παραθέσουν” και τι να “επεξηγήσουν” που σ’ αυτή την κατάντια μας οδήγησαν οι ίδιοι και επιμένουν σώνει και καλά να μας “σώσουν” να μας λυτρώσουν από την σκλαβιά του Δ.Ν.Τ. και από τους τοκογλύφους της παγκόσμιας ανομίας, που έπεσε επάνω μας σαν τις ακρίδες -”άνομοι” και “αντιπαραθετικοί” και “αντιεπεξηγηματικοί” και αυτοί και οι δικοί μας και οι “Σαρκοζήδες” και οι “Μερκελίνες” και του διαβόλου ο σπόρος με τους Σιωνιστές - λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;- που ασφαλώς κρατούν αυτοί τα νήματα πίσω από τον μπερντέ και παίζουν το “καραγκιοζόδραμα” σε βάρος μας και σε βάρος όλων των αδύναμων λαών! Τι να “παραθέσουν” οι δικοί μας και τι να “επεξηγήσουν οι “Καραγκιόζηδες” μας, που τα “ομοιόπτωτα” τόσο πολύ τα μπέρδεψαν με τα “ομοιοπτώματα”, στα οποία περιέπεσαν, τόσο πολύ, τόσο πολύ! ! ! Φτηνοί Καραγκιόζηδες, έξω από δώ!
