Στο προηγούμενο σημείωμα, στη στήλη μας «Γλώσσα ελληνική» μιλήσαμε για αριθμητικά ουσιαστικά και γiα τα απόλυτα επίθετα αριθμητικά. Συνεχίζουμε και λέμε ότι τα επίθετα εκτός από τα «απόλυτα» είναι και τα «τακτικά», όσα δηλώνουν σειρά, τάξη – πρώτος, δεύτερος, τρίτος, δέκατος, εκατοστός, χιλιοστός, είναι τα «πολλαπλασιαστικά», όσα δηλώνουν πολλαπλασιαστική ως προς τη μονάδα – απλούς, διπλούς, τετραπλούς (θυμηθείτε το «άλμα τριπλούν»). Αυτά στα αρχαία ελληνικά είναι επίθετα δευτερόκλιτα τριγενή και τρικατάληκτα συνηρημένα: «ο πενταπλούς, η πενταπλή, το πενταπλούν» και στα νέα ελληνικά απλά δευτερόκλιτα επίθετα: «ο πενταπλός, η πενταπλή, το πενταπλό», είναι τα «αναλογικά», όσα συγκρίνονται με τη μονάδα κατ’ αναλογία – «διπλάσιος, διπλασία, διπλάσιον» και στα νέα ελληνικά «διπλάσιος, διπλάσια, διπλάσιο», «εκατοντοπλάσιος», «δεκαπλάσιος» «πενταπλάσιος» είναι και τα «χρονικά» - μόνο στην αρχαία ελληνική γλώσσα, όσα εκφράζουν το χρόνο σε σχέση με την απαρχή που δηλώνει το ουσιαστικό στο οποίο το «χρονικό επίθετο αριθμητικά, είναι επιθετικός ή κατηγορηματικός προσδιορισμός. Στο Ευαγγέλιο λέει π.χ. η Μάρθα, η αδελφή του νεκρού Λαζάρου, στο Χριστό: «Κύριε, ήδη (Ο Λάζαρος, ο αδελφός μου, εν τω μνημείω) όζει, τεταρταίος γαρ εστί», δηλαδή πέρασαν τέσσερις ημέρες αφότου πέθανε και μυρίζει, θυμηθείτε και τον «τεταρταίο πυρετό», αυτόν που διαρκεί τέσσερις ημέρες, αφότου εμφανιστεί. «Χρονικά» λοιπόν  επίθετα αριθμητικά: δευτεραίος, τριταίος, τεταρταίος…
Τα «τακτικά» αριθμητικά επίθετα είναι τριγενή και τρικατάληκτα – στα αρχαία ελληνικά «ο δεύτερος, η δευτέρα, το δεύτερο», «ο τέταρτος, η τετάρτη, το τέταρτον», στα νέα ελληνικά θηλυκό «η δεύτερη», «η τέταρτη». Ωστόσο έμεινε στη νέα ελληνική γλώσσα να λέμε τις ημέρες της εβδομάδας «Δευτέρα» (βλέπε και την «Καθαρή Δευτέρα») και «Τετάρτη». Βέβαια εδώ οι «τηλεοπτικοί αστέρες» δεν αποτόλμησαν τη «Δευτέρα» να την πουν «Δεύτερη» και την ημέρα «Τετάρτη» να την πούνε «Τετάρτη» αλλά σε άλλες εποχές θυμάμαι κάποιους ανεγκέφαλους αριστερής πολιτικής παράταξης που το επιχείρησαν και ήθελαν με το στανιό να το παγιώσουν, αλλά δεν τους «κάθησε».
Πάμε για την ολοκλήρωση της εικόνας των αριθμητικών. Ύστερα από τα ουσιαστικά και τα επίθετα ερχόμαστε στα επιρρήματα αριθμητικά. Για το ένα είναι το άπαξ (= μια φορά), για το δύο το δις, για το τρία το τρις (= τρεις φορές) κι από εκεί και πάνω μια ρίζα του αριθμητικού με την κατάληξη _άκις: τετράκις, πεντάκις, εξάκις, επτάκις, δεκάκις, εικοσάκις, εκατοντάκις, χιλιάκις, μυριάκις (=δέκα χιλιάδες φορές). Με την αρχαία τους μορφή τα χρησιμοποιεί και η καθαρεύουσα, αλλά και στην ομιλουμένη μερικές φορές χρησιμοποιούμε προπάντων το άπαξ, όπως στη φράση «άπαξ δια παντός» που σημαίνει «μια για πάντα, οριστικά» ή όταν χρησιμοποιείται ως σύνδεσμος με την έννοια του «εφόσον, αφού»: Άπαξ και ήρθες, θα μείνεις για φαγητό. Και η φράση η οικονομική «πήρε το εφ’ άπαξ» μπήκε στη νεοελληνική φρασεολογία.
Το επίρρημα «δις» (= δύο φορές) στα νέα ελληνικά διασώζεται σε φράσεις είτε καθαρευουσιάνικες είτε αρχαίες ελληνικές. Έτσι λέμε: «Καταδικάστηκε «δις εις θάνατον»». Λέμε συχνά και το αρχαίο ελληνικό ρητό: «Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού» που σημαίνει: «Το να πέφτει κανείς δύο φορές στο ίδιο σφάλμα δεν χαρακτηρίζει φρόνιμο άνθρωπο».
Και τώρα ο λόγος για τα μαθηματικά σύμβολα των αριθμητικών. Οι αρχαίοι Έλληνες για τους αριθμούς χρησιμοποιούσαν το αλφάβητο και εν πολλοίς τους μιμηθήκαμε κι εμείς οι νεοέλληνες. Χρησιμοποίησαν το α’ (με τόνο στα δεξιά επάνω), για το 1, το β’ για το 2, το γ’ για το 3, το ι για το 10, το κ’ για το 20, το ξ’ για το 60, το ρ’ για το 100, το ω’ για το οκτακόσια. Το χίλια το παριστάνουν με το ,α (ο τόνος κάτω αριστερά). Έτσι το έτος 2011 το δηλώνουν: ,βιά. Κι εγώ, που τελείωσα έφηβος το Οκτατάξιο Γυμνάσιο, στη τελευταία τάξη φοιτούσα στην ή (= ογδόη) τάξη.
Οι Ρωμαίοι είχαν τα εξής σύμβολα. Για το 1 το Ι, για το 2 το ΙΙ, για το 3 το ΙΙΙ, για το 5 το V, για το  τέσσερα το V με ένα Ι αριστερά του, έτσι IV, για το 10 το Χ, για το 50 το Ι, για το 100 το C, για 500 το D και για το 1.000 το Μ. Έτσι, αν ήθελαν να αποτυπώσουν στα γραπτά τους τον αριθμό 524, έγραψαν  DXXIV. Κι  αν θελήσουμε εμείς να αποτυπώσουμε με ρωμαϊκή γραφή το έτος 2011, πρέπει να σημειώσουμε έτσι: ΜΜΧΙ.
Για τη εφεύρεση των Αράβων δεν είναι ανάγκη να μιλήσουμε, γιατί το σύστημά τους παγιώθηκε σ’ όλο τον κόσμο με τα γνωστά σύμβολα 1,2,3,4,5,6,7,8,9 και 0.
Αυτά για τα αριθμητικά, ουσιαστικά και επίθετα και επιρρήματα και έπονται μύρια όσα «γλωσσοπλάσματα» των τηλεοπτικών «αστέρων» που, το είπαμε, με το ματσούκι στο χέρι, λένε ό,τι έρθει στο στόμα – δεν είναι μόνοι τους «οι καημένοι» τους συμπληρώνουν και οι πολιτικοί μας, που συχνά παρουσιάζονται στα τηλεοπτικά κανάλια και εκτοξεύουν κι αυτοί τις «ελληνικούρες» τους. Έτσι για παράδειγμα ακούστηκε η πρωθυπουργική υπουργική φράση: «Η εποχή των παχέων αγελάδων πέρασε» - για τον «Γιωργάκη» όντως πέρασε, να δούμε πότε θα περάσει και για τον υπουργό του. Το σωστό είναι «των παχειών αγελάδων» και στη δημοτική «των παχιών», γιατί η λέξη αγελάδα είναι θηλυκού γένους και πρέπει και ο επιθετικός της προσδιορισμός να ταιριάζει στο γένος.
Κι ακούμε όχι μόνον αυτά. Αλλά και πάμπολλα γλωσσικά λάθη κι αναρωτιόμαστε για να μην μπορεί να μπει ένας φραγμός, για να σταματήσει αυτή η γλωσσική ασυδοσία, αφού η τηλεόραση είναι « η μεγάλη δασκάλα» , γιατί μπαίνει μες στα σπίτια και διδάσκει προπάντων στα παιδιά εκτός απ’ τα πολλά της «μαθήματα», διδάσκει και τα διαστρεβλωμένα ελληνικά – για παράδειγμα απλό, ακούστηκε σε διαφήμιση κρέμας προσώπου: «Επτά διαρκές δόσεις την ημέρα αρκούν». Το σωστό είναι «επτά διαρκείς δόσεις».
*
Θυμίζω το ρητό της αρχαίας ελληνικής με το αριθμητικό επίρρημα, που προαναφέραμε: «Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού». Κι αναλογίζομαι ότι οι πολιτικοί που μας κυβερνούν δεν «εξήμαρτον δις», αλλά «πλειστάκις δις» και συνεχίζουν να «εξαμαρτάνουν» σε βάρος του λαού – θυμίζω το χαράτσι της ΔΕΗ με ποιο σατανικό, εκβιαστικό τρόπο το εφεύραν και μας το πάσαραν ¨εξαμαρτάνοντας μυριάκις» τα χοντρόπετσα του αμοραλισμού – ακούς «μαζί τα φάγαμε» ! ! ! Αλλά υπάρχει Θεός, που θα «ξυπνήσει» τον κοιμώμενο λαό του, για να τους στείλει αυτούς «άπαξ δια παντός» στον αγύριστο.
Αμήν.