Το θέατρο – θεώμαι, θεατής – είναι κι αυτό μια τέχνη… όμως σαν τέχνη διαφέρει από τις άλλες εικαστικές τέχνες – ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική- Αυτές έχουν κέντρο το άτομο, το άτομο που δρα ελεύθερα, με δυνατότητα να ξεπεράσει την εσωτερική μοναξιά του…ακολουθώντας τα καλλιτεχνικά κινήματα της εποχής του (κλασικισμό, ρομαντισμό, εξπρεσιονισμό, ρεαλισμό, ντανταϊσμό και άλλα.)
Το θέατρο, αντίθετα, έχει κέντρο τη συλλογική δράση - σύνθεση και είναι μία παράσταση επί σκηνής, με τους ηθοποιούς να «ποιούν ήθος» δηλαδή χαρακτήρες και να σκορπίζουν φως «ηθοποιός σημαίνει φως» ερμηνεύοντας ένα λογοτεχνικό κείμενο με εργαλείο τη θεία γλώσσα και συνοδεία, πολλές φορές, τη μελωδία και το χορό…Το θέατρο είναι Σχολείο!! Ένα Σχολείο από τα χρόνια ακόμα της Δημοκρατίας του Περικλή στην Αθήνα (5ος π.χ. αιώνας) ο οποίος μάλιστα είχε ψηφίσει με Νόμο «τα θεωρικά» ποσό – εισιτήριο για το θέατρο, για να μπορούν και οι φτωχοί πολίτες του να παρακολουθούν τους τραγικούς και κωμικούς αγώνες…Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη, Αριστοφάνη, Μένανδρου και άλλων…Οι αγώνες αυτοί κρατούσαν τρεις μέρες αρχίζοντας από το πρωί μέχρι τη δύση του ηλίου.
Σήμερα που ζούμε σε μία Οργουελική εποχή, όπως ακριβώς την προέβλεψε ο βρετανός συγγραφέας Όργουελ στα έργα του: «1984» και «η φάρμα των ζώων» καλόν είναι, να μην υιοθετήσουμε το μεταθεατρικό, μεταδραματικό, μεταμοντέρνο θέατρο, γιατί η σκηνική μυθοπλασία, σε αντίθεση με την αρχαία, υποσκελίζει ή αν θέλετε, καταργεί το κείμενο – γλώσσα, λογοτεχνία και δημιουργεί δυσκολία πρόσληψης του πραγματικού νοήματος του κειμένου…
Μια τέτοια δυσκολία πρόσληψης του νοήματος ένοιωσα κι εγώ, για λίγο, όταν βρέθηκα σε παράσταση έργου, σχετική με τη ζωή και το έργο του Ι. Καποδίστρια, του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος στις 9.9.2022, στο Συνεδριακό Κέντρο του Κιλκίς. Η παράσταση αφορούσε ένα μόνο σκέλος της δράσης του Ι. Καποδίστρια…το διπλωματικό σκέλος, η άλλη δράση του δόθηκε επιγραμματικά στο τέλος της παράστασης.
Προφανώς η συγγραφέας ήθελε να τονίσει πόσο στυγνά και απάνθρωπα ήταν και είναι τα διπλωματικά «παίγνια» της εποχής του Καποδίστρια και κάθε εποχής και τη διπλωματική δράση του, στην οποίαν και διέπρεψε, αφού μάλιστα και ο υπουργός των Εξωτερικών της Αυστρίας Μέττερνιχ αντιμετώπιζε τον Καποδίστρια, στα Συνέδρια με δέος…
Μια μικρή διευκρινιστική εισαγωγή, που δε μας δόθηκε, έχω την αίσθηση πως θα ήταν σκόπιμη, τόσο για το κοινό, που πιθανόν να μην είχε φρεσκάρει την ιστορία του 1821, όσο και για εφήβους Σχολείων (που η φαντασία τους οργιάζει) ώστε να μη γίνει κακή πρόσληψη του νοήματος…κυρίως της ενότητας διαλόγου Καποδίστρια και D. Liben, συζύγου του Ρώσου πρέσβη στο Λονδίνο.
Βέβαια, γνωστό είναι πως ένας διπλωμάτης πρέπει να έχει όλα τα εφόδια, έμφυτα και επίκτητα όπως: να είναι σεβαστής ηλικίας, εμφανίσιμος, ευφυής, εύγλωττος, να έχει δυνατή μνήμη, να είναι πονηρός, ευγενής και τολμηρός…με άλλα λόγια να φορά προσωπείο…Οι διεθνείς Σχέσεις απαιτούν σωστή εξωτερική πολιτική, δηλαδή επιτυχή εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κράτους, που εκπροσωπεί, είτε είναι οικονομικά συμφέροντα είτε είναι κατακτητικά – αποικιακά!! Θα έλεγα μάλιστα, ότι πρώτοι οι Άγγλοι διακρίθηκαν στη διπλωματία…κατά τους δυο προηγούμενους αιώνες. Και αν θυμάμαι καλά…ο Lioyd Georg ήταν αυτός που είπε κυνικά «ούτε αιώνιους συμμάχους έχουμε, Μα! ούτε και αιώνιους εχθρούς» ρήση… που μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση!
Το ποίημα που ακολουθεί δίνει μια γεύση από τη διπλωματία των Δυνατών της γης.
Πρόσωπα… προσωπεία… προσωπίδες
Στοιβαγμένες ψυχές σε πλεούμενα
οι απεγνωσμένοι της Σμύρνης, που φλέγεται,
με τη βοή της αντάρας οπίσω,
και τη θάλασσα εμπρός τους…μια κόλαση του Δάντη..!
θολωμένα νερά από αίμα και στάχτη
και κορμιά τουμπανισμένα να επιπλέουν…
Κι αντικρύ..! οι αυτουργοί..! παγερά προσωπεία – προσωπίδες…
κι από κάτω, άλλοι χρόνοι, οι ίδιοι δρόμοι, οι ίδιες πληγές…
Ο διαμελισμός της Μεγάλης Γιουγκοσλαβίας,
που το μίσος των εθνικιστών αφύπνισε,
και της αγάπης τον ήλιο εσκίασε…
Του Ιράκ, της Συρίας, Λιβύης οι πρόσφυγες
με την οσμή του πελάγους στο ρούχο,
με τον πνιγμό των αθώων στη θάλασσα,
με σβησμένη την ελπίδα στους μπόγους.
Κι αυτουργοί..! κυνικά προσωπεία… προσωπίδες…
κι από κάτω, άλλοι χρόνοι, οι ίδιοι δρόμοι, οι ίδιες πληγές…
Η διχοτόμηση της αφρόπλαστης Κύπρου
δυσεπίλυτο πρόβλημα χρόνων.
Κι οι αυτουργοί..! στυγερά προσωπεία… προσωπίδες…
κι από κάτω, άλλοι χρόνοι, οι ίδιοι δρόμοι,
οι ίδιοι στόχοι..! Η λεηλασία των λαών..!
