Η επιτροπή αυτή, στην οποία θα συμμετάσχει και η πρώην υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, θα αναλάβει να βρει λύσεις που θα επιτρέψουν να μην ανεβεί περαιτέρω η ήδη υψηλή «γεωπολιτική θερμοκρασία» στις σχέσεις Μόσχας και Δύσης.
Κύριε Ισινγκερ, έχετε επιλεγεί για να ηγηθείτε μιας επιτροπής εμπειρογνωμόνων, υπό την αιγίδα του ΟΑΣΕ, ώστε να βρεθούν τρόποι για μια βιώσιμη ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας που δοκιμάζεται έντονα από την κρίση Ρωσίας - Ουκρανίας. Μπορείτε να μας πείτε πώς προέκυψε αυτή η απόφαση; Ποιοι είναι οι στόχοι αυτής της επιτροπής και ποια τα μέλη της;
«Με την πρωτοβουλία της τρόικας του ΟΑΣΕ, δηλαδή των προεδριών της Ελβετίας (2014), της Σερβίας (2015) και της Γερμανίας (2016), αυτή η διεθνής επιτροπή εμπειρογνωμόνων έχει την εντολή να καταθέσει προτάσεις εντός των επόμενων 12 μηνών για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης σε όλη την ευρωατλαντική και ευρασιατική περιφέρεια και για την οικοδόμηση ενός ανθεκτικότερου συστήματος ευρωπαϊκής ασφαλείας με βάση τις Συνθήκες του Ελσίνκι και των Παρισίων. Η πρώτη συνάντηση της επιτροπής μας αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της 51ης Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια στις αρχές Φεβρουαρίου 2015. Θα ακολουθήσουν κι άλλες σοβαρές συναντήσεις σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Στην επιτροπή θα συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, οι Βάιρα Βίκε-Φραϊμπέργκα, πρώην πρόεδρος της Λετονίας, σερ Μάλκολμ Ρίφκιντ, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ζαν-Μαρί Γκενενό, πρώην αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αλεξάντρ Σαλίι, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, και Σεργκέι Καραγκάνοφ, ρώσος πολιτικός επιστήμων. Τις Ηνωμένες Πολιτείες θα εκπροσωπήσει η Τζέιν Χάρμαν, πρώην μέλος του Κογκρέσου και σήμερα πρόεδρος του Κέντρου Woodrow Wilson στην Ουάσιγκτον».
Πώς πρέπει να μοιάζει μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας; Ποιοι πρέπει να είναι οι βασικοί πυλώνες της; Μπορούν οι προτάσεις Μεντβέντεφ του 2009 να είναι χρήσιμες; Και πρέπει η ΕΕ να ενδυναμώσει την εξωτερική της πολιτική σε θέματα ασφαλείας;
«Ο ρόλος του ΟΑΣΕ σε μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας πρέπει να ενισχυθεί. Βασικός στόχος είναι να προωθήσουμε και να βελτιώσουμε την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ ευρωπαϊκών θεσμών και λαών. Αυτό αφορά και τη συμπερίληψη των προτάσεων Μεντβέντεφ για νέες διευθετήσεις ανάμεσα στην Ευρώπη, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (CIS). Τούτο περιλαμβάνει κυρίως θέματα ελέγχου των εξοπλισμών και Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης».
Σε πρόσφατο άρθρο σας στο περιοδικό «Europe's World» σημειώσατε ότι «η Δύση χρειάζεται μια διπλή στρατηγική που αρνείται στη Ρωσία τις ευκαιρίες να διασπάσει την Ευρώπη, ενώ επιδιώκουμε έναν διάλογο συνεργασίας με τον Πούτιν». Βλέπετε ευκαιρίες για διάλογο και σε ποια ζητήματα;
«Φυσικά και συνεχίζουν να υπάρχουν ευκαιρίες για διάλογο ανάμεσα σε Ρωσία και Ευρώπη. Ας πάρουμε, π.χ., τον διάλογο για την ενέργεια ή για μια ευρωασιατική συμφωνία ελευθέρου εμπορίου. Στο τέλος της ημέρας πιστεύω ότι οι Ρώσοι θα επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όταν υπάρξει η προοπτική βαθύτερης οικονομικής συνεργασίας. Ωστόσο δεν πρέπει να βιαζόμαστε. Προτού εξετάσουμε αυτά τα ερωτήματα πρέπει να πιέσουμε για μια λύση στην ένοπλη σύρραξη στην Ανατολική Ουκρανία. Δυστυχώς η Συμφωνία του Μινσκ δεν γίνεται σεβαστή από τις δύο πλευρές της σύρραξης. Είναι όμως η μόνη συμφωνία που διαθέτουμε. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έπρεπε να αναμειχθούν στη διαπραγματευτική διαδικασία».
Η βασική ανησυχία της Μόσχας είναι ο φόβος περαιτέρω διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ σε αυτό που ο Βλαντίμιρ Πούτιν ονομάζει «σφαίρα επιρροής». Πιστεύετε ότι η Δύση θα έπρεπε να προσφέρει ένα «ουδέτερο καθεστώς» στην Ουκρανία ή και σε άλλα κράτη που προέκυψαν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης;
«Υπάρχει μια πτυχή η οποία είναι μη διαπραγματεύσιμη: το δικαίωμα κάθε κυρίαρχου κράτους να επιλέγει ελεύθερα σε ποιες συμμαχίες επιθυμεί να συμμετέχει και σε ποιες όχι. Ούτε η Δύση ούτε η Ρωσία μπορούν να "προσφέρουν" στην Ουκρανία και σε άλλες χώρες-πρώην μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας ουδέτερο καθεστώς. Εναπόκειται στο Κίεβο να αποφασίσει μόνο του, χωρίς πίεση από τρίτα κράτη».
Πηγή: Το Βήμα
