Σύμφωνα με τους Παλαιστινίους, από την αρχή του έτους οι Ισραηλινοί έχουν πραγματοποιήσει 450 επιθέσεις στο Αλ Άκσα, ανοίγοντας πυρ εναντίον των πιστών και απαγορεύοντάς τους την είσοδο στο ναό. Πριν από ένα μήνα, οι Παλαιστίνιοι άρχισαν να πετούν πέτρες στους Ισραηλινούς, στη συνέχεια πέρασαν στα μαχαιρώματα ενώ οι Ισραηλινοί απαντούν με σφαίρες. Μέχρι στιγμής έχουν σκοτωθεί 10 Ισραηλινοί και πενταπλάσιοι Παλαιστίνιοι.

Υπάρχει σήμερα έστω και ελάχιστη ελπίδα για ειρήνη; ρώτησε το «Βήμα» τον Σλόμο Μπρομ, από το Ινστιτούτο Μελετών για την Εθνική Ασφάλεια (INSS) στο Ισραήλ ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα για να συμμετάσχει σε συνέδριο. «Και στις δυο πλευρές, η πλειοψηφία επιθυμεί τη λύση των δύο κρατών. Αλλά και στις δυο πλευρές, ακόμη μεγαλύτερη πλειοψηφία πιστεύει ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα για λύση», απάντησε ο κ. Μπρομ ο οποίος έχει συμμετάσχει στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Παλαιστινίους στη δεκαετία του '90 και συνεχίζει να λαβαίνει μέρος στον διάλογο μεταξύ των δύο πλευρών.

Μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση; τον ρωτήσαμε. «Κατά την άποψή μου είναι ακόμη αναστρέψιμη», είπε.

Ο κ. Μπρομ δεν θεωρεί ότι η αδιάκοπη ανέγερση εβραϊκών οικισμών στα παλαιστινιακά εδάφη αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο για την ειρήνη. «Περισσότεροι από τους μισούς βρίσκονται γύρω από τις εβραϊκές γειτονιές της Ιερουσαλήμ και όλες οι πλευρές έχουν δεχθεί ότι σε μια μελλοντική λύση, θα παραμείνουν στο Ισραήλ και θα ανταλλαγούν με αντίστοιχο τμήμα εδαφών που θα παραχωρήσει το Ισραήλ στους Παλαιστινίους. Από τους υπόλοιπους οικισμούς, περισσότεροι από τους μισούς βρίσκονται κοντά στην Πράσινη Γραμμή και θα υπαχθούν και αυτοί στην ανταλλαγή εδαφών. Οι υπόλοιποι θα διαλυθούν».

Τι εμποδίζει λοιπόν τη λύση; «Δύο παράγοντες. Πρώτον, η παντελής έλλειψη ελπίδας στις δύο πλευρές. Δεύτερον, η πολιτική κατάσταση στις δύο πλευρές, μέρος της οποίας οφείλεται στην έλλειψη ελπίδας αλλά όχι όλη _ όπως η διεφθαρμένη παλαιστινιακή κυβέρνηση και η αδύναμη ισραηλινή».

Παρά το γεγονός ότι Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι μοιάζουν σήμερα πιο απομακρυσμένοι από ποτέ από την ειρήνη, ο κ. Μπρομ πιστεύει ότι την τελευταία εικοσαετία έχει σημειωθεί πρόοδος στην γεφύρωση του μεταξύ τους χάσματος. Φέρνει ως παράδειγμα ότι το 70% των Ισραηλινών υποστηρίζει σήμερα την διαίρεση της Ιερουσαλήμ _ για να αποτελέσει την πρωτεύουσα τόσο του Ισραήλ όσο και της Παλαιστίνης όταν βρεθεί λύση _ ενώ στο παρελθόν ήταν ανένδοτοι ως προς αυτό.

«Η λύση δεν θα έρθει με την μορφή ενός μεγάλου άλματος προς τα εμπρός», λέει. «Απαιτείται μια πιο εξειδικευμένη προσέγγιση, αρκετά μικρά πράγματα, όπως διάλογος, και παράλληλα να αρχίσει να φαίνεται μια μικρή αλλά πραγματική αλλαγή στη ζωή των ανθρώπων των δύο πλευρών». Αυτό είναι επιτακτικό να ξεκινήσει γιατί «το στάτους κβο οδηγεί στην πραγματικότητα του ενός κράτους, το οποίο σημαίνει ότι οι δύο πλευρές θα συνεχίσουν να συγκρούονται επ' αόριστον».

Ο κ. Μπρομ περιγράφει τι θα μπορούσε να αποτελέσει μια ρεαλιστική αρχή της ειρήνευσης, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα. Οι Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν να σταματήσουν τις «μη ρεαλιστικές» απαιτήσεις για πλήρες πάγωμα των οικισμών καθώς μόνο σε μερικούς μπορεί πλέον να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο. Οι υπόλοιποι είναι εβραϊκές γειτονιές που πρέπει να επεκταθούν επειδή αυξάνεται ο πληθυσμός τους. Παράλληλα, οι Ισραηλινοί θα μπορούσαν να αρχίσουν να μεταφέρουν εδάφη σε παλαιστινιακή κυριαρχία. Η Δυτική Όχθη είναι χωρισμένη σε τομείς Α, όπου έχουν την ευθύνη οι Παλαιστίνιοι, τομείς Β όπου οι Παλαιστίνιοι είναι υπεύθυνοι για τη διοίκηση και οι Ισραηλινοί για την ασφάλεια, και τομείς C που εμπίπτουν στην ευθύνη του Ισραήλ. «Το 60% της Δυτικής Όχθης είναι τομείς C», προσθέτει με έμφαση.