Πάνω από 5.000 άτομα εξαναγκάστηκαν το 1924 και έπειτα από την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης να αφήσουν τα άγια χώματά τους και να πάρουν τον δρόμο για την Ελλάδα, με μόνα τους εφόδια, τη γλώσσα και την πίστη.
Ξεκινώντας για το ταξίδι δίχως επιστροφή, έπειτα από πορεία ημερών έφτασαν στο λιμάνι τη Μυρσίνης όπου και για πρώτη φορά αντίκρισαν θάλασσα και από εκεί στον Πειραιά όπου, εξαιτίας της καραντίνας και του υπερκορεσμού στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις, δεν τους επιτράπηκε η αποβίβαση.
Το μαρτύριό τους συνεχίζεται και, έπειτα από απόφαση της τότε κυβέρνησης αποβιβάζονται στην Ηγουμενίτσα. Εκεί τους παραχωρείται ένας χώρος στη Μαζαρακιά και στοιβάζονται σε προσωρινούς καταυλισμούς, σε σκηνές μέσα σε ένα βάλτο και με έναν επερχόμενο άγριο και βαρύ χειμώνα. Πολλοί ήταν αυτοί που δεν άντεξαν τις κακουχίες και τις άθλιες συνθήκες υγιεινής. Όσοι επέζησαν τον Μάρτιο του 1925 εξαναγκάζονται να φύγουν από εκεί και να μεταφερθούν στην Καλαμαριά.
Εκεί, πάλι, εγκαθίστανται σε έναν προσωρινό καταυλισμό όπου και τους δίνουν ένα χάρτη με περιοχές που είχαν ήδη εγκαταλείψει οι Τούρκοι, λέγοντάς τους να επιλέξουν τον τόπο της εγκατάστασής τους. Τους εφοδιάζουν με σιδηροδρομικά εισιτήρια και τους παρατούν στην τύχη τους.
Ο κύριος όγκος των Μισσιωτών εγκαταστάθηκε στο Νέο Αγιονέρι Κιλκίς, άλλοι στην Αλεξανδρούπολη, στην Ξάνθη, την Καβάλα, κάποιοι στην Πλαγιά Κιλκίς, στους Κάτω Αποστόλους, στο Ξηροχώρι, αρκετοί στο Βόλο, άλλοι πάλι στη Λάρισα, τη Μάνδρα και την Αμυγδαλέα, την Κόνιτσα, τον Πειραιά και το Μοσχάτο.
Όπου κι αν κατάφεραν να ριζώσουν, οι Μισσιώτες συνέχισαν, παρά τις αντίξοες συνθήκες, να δημιουργούν έχοντας πάντα στην καρδιά τους την πατρίδα, που τόσο πολύ λάτρευαν.
Τα χρόνια πέρασαν και το 1994 ιδρύεται η πανελλήνια ένωση καππαδοκικών συλλόγων. Από εκεί και έπειτα, ο χρόνος «κυλά» σαν το νερό και οι σύλλογοι της ένωσης τιμούν τους προγόνους τους, μην επιτρέποντας στη λήθη να επικρατήσει.
Φέτος, λοιπόν, που συμπληρώνουμε 100 Χρόνια εγκατάστασης, πιστοί στην παράδοση και στην μνήμη των πρωτοπόρων Μισσιωτών, δηλώνουμε ότι όλες οι θυσίες τους για εμάς θα είναι η παρακαταθήκη και ο φάρος που πάντα θα μας οδηγούν.
ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥΣ Η ΜΝΗΜΗ.
