Έτσι το απόγευμα της Δευτέρας 21 Νοεμβρίου 2022 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η εκδήλωση της σχολικής βιβλιοθήκης του Λυκείου Φιλύρου με θέμα «Η Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού αποκτά στέγη στο Λύκειο Φιλύρου», σε ένα σχολικό κτίριο κόσμημα όχι μόνο για το Φίλυρο, αλλά και για όλη την Ελλάδα.
Στο δεύτερο μέρος του προγράμματος αποδόθηκε μετά θάνατον τιμή για την προσφορά του στα Γράμματα στον πρώτο Διευθυντή του Λυκείου, Γεώργιο Καρτσακλή, που παρέλαβε η κόρη του, Νίκη Καρτσακλή.
Την παρουσίαση της εκδήλωσης είχε ο δημοσιογράφος Φόρης Πεταλίδης, ο οποίος καλωσόρισε τους συμμετέχοντες και έδωσε τον λόγο στην διευθύντρια του ΓΕΛ Φιλύρου Πηνελόπη Καζά.
Η Πηνελόπη Καζά
Η Πηνελόπη Καζά, στην αρχή της ομιλίας της ευχαρίστησε όλους εκείνους που συνέβαλαν να εμπλουτιστεί η βιβλιοθήκη με βιβλία της Ιστορίας του Ποντιακού Ελληνισμού και έτσι οι μαθητές, αλλά και οι κάτοικοι του Φιλύρου να έχουν πρόσβαση σε αυτά. Όπως είπε η κ. Καζά, η βιβλιοθήκη ιδρύθηκε το 2014 και πήρε την ονομασία «Γεώργιος Καρτακλής» από τον πρώτο Πόντιο διευθυντή μετά από απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Στεγάζεται στον 2ο όροφο του σχολικού συγκροτήματος και λειτουργεί ως δανειστική, εξυπηρετώντας τις ανάγκες τόσο της σχολικής, όσο και της τοπικής κοινότητας του Φιλύρου. Μέσα στη βιβλιοθήκη τώρα δημιουργήθηκε χώρος για να υπάρχει ξεχωριστά η Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, μια ιδέα του Βασίλη Ντιμερτζίδη, με τις δωρεές εκδοτικών οίκων και ιδιωτών που μας παραχώρησαν και παραχωρούν τα βιβλία τους και τους οποίους ευχαριστούμε.
Ο Σάββας Αναστασιάδης
Ακολούθησε χαιρετισμός από τον Σάββα Αναστασιάδη, βουλευτή Β' Θεσσαλονίκης και πρόεδρο της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς της Βουλής των Ελλήνων, ο οποίος αναφέρθηκε στο πόσο σημαντικό είναι να αποκτήσει ένα λύκειο σχέση με την τοπική ιστορία των κατοίκων, αλλά και την προσπάθεια που καταβάλλουν εκπαιδευτικοί και κάτοικοι για το κοινό σκοπό.
Τον Δήμαρχο Πυλαίας – Χορτιάδη Ιγνάτιο Καϊτεζίδη εκπροσώπησε η Ελένη Γιαννούδη η οποία απηύθυνε χαιρετισμό στην εκδήλωση.
Στο χαιρετισμό του ο δήμαρχος Πυλαίας – Χορτιάτη και πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, ο οποίος όπως και όλοι οι δήμαρχοι της Ελλάδας βρίσκονταν στην πόλη του Βόλου για το Συνέδριο της ΚΕΔΕ, ανέφερε. «Αξιότιμη κυρία Διευθύντρια. Αγαπητή Πηνελόπη. Σε ευχαριστώ από καρδιάς για την ευαισθησία σου και την ευγενική σου πρόσκληση να παραβρεθώ στην εκδήλωση με τίτλο «Η Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, αποκτά στέγη στο Λύκειο Φιλύρου» που διοργανώνετε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Λυκείου σας. Η πρόσκλησή σου, με τιμά ιδιαίτερα και σε συγχαίρω για τη διοργάνωση της σημαντικής αυτής εκδήλωσης στην οποία συμμετέχουν εξαίρετοι ομιλητές όπως ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Νίκος Κωνσταντινίδης και ο Βασίλης Ντιμερτζίδης και την παρουσιάζει ο γνωστός δημοσιογράφος Φόρης Πεταλίδης.
Λυπάμαι ειλικιρινά, αλλά παρότι θα το ήθελα, δυστυχώς δεν θα μπορέσω να παραστώ λόγω της συμμετοχής μου την ίδια ημερομηνία ως Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ που πραγματοποιείται στον Βόλο. Εύχομαι από καρδιάς και είμαι βέβαιος για τη μεγάλη προσέλευση και την καλή επιτυχία της εκδήλωσης που διοργανώνετε. Τα θερμά μου συγχαρητήρια και τα χαιρετίσματά μου. Σου στέλνω την αγάπη μου και τις ολόψυχες και ειλικρινείς ευχές μου σε σένα και προς όλους τους συμμετέχοντες και σε παρακαλώ να με κρατάς ενήμερο για τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες του σχολείου σας, που όπως γνωρίζεις παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον».
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε η Πρόεδρος των Σχολικών Επιτροπών του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη Ευαγγελία Σακαλή - Παρασκευοπούλου η οποία χάρισε στο Λύκειο Φιλύρου, μία εικόνα της Παναγίας για να κοσμεί την Βιβλιοθήκη.
Ο Γιώργος Μαντζιούκης
Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσε επίσης ο Γιώργος Μαντζιούκης, ως ειδικός συνεργάτης του Μιχάλη Γεράνη, εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Πυλαίας - Χορτιάτη και Προέδρου του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας. Αφού συνεχάρη τον εμπνευστή της ιδέας για τη δημιουργία στέγης Ποντιακού Ελληνισμού στο ΓΕΛ Φιλύρου, Βασίλη Ντιμερτζίδη, αλλά και την διευθύντρια του σχολείου Πηνελόπη Καζά, της παρέδωσε έναν προτζέκτορα για τις ανάγκες του Λυκείου. «Είναι σπουδαίο τέτοιες ιδέες να γίνονται πράξη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο Κώστας Ανθόπουλος
Ο Κώστας Ανθόπουλος, αντιπρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, στο σύντομο χαιρετισμό του εξήρε την προσπάθεια του σχολείου να δημιουργήσει σχολική βιβλιοθήκη με βιβλία τοπικής ιστορίας του Ποντιακού Ελληνισμού και επισήμανε πως αυτό θα πρέπει να είναι μέλημα κάθε σχολείου προκειμένου να δεθεί με τους κατοίκους και την ιστορία του τόπου.
Ο Βασίλης Ντιμερτζίδης
Στη συνέχεια σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε στην εκδήλωση ο Βασίλης Ντιμερτζίδης, ο οποίος ανέφερε ότι οι πρώτοι πρόσφυγες, ξεριζωμένοι από τις εστίες τους, στον αθάνατο Πόντο, έχουν έρθει το 1914 και κατόπιν το 1923. Έως τότε το Φίλυρο λεγόταν Γιάλετζικ, από την τουρκική λέξη Γιαϊλά, που σημαίνει θέρετρο. Εδώ υπήρχαν ελάχιστες οικογένειες Βλάχων από τα Μεγάλα Λιβάδια του Πάϊκου, ο οποίοι ξεχειμώνιαζαν τα κοπάδια τους και το καλοκαίρι γυρνούσαν στο χωριό τους.
Οι περισσότεροι γηγενείς κάτοικοι του Φιλύρου έχουν καταγωγή από το Καρς. Όλοι οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, με πολύ κόπο και πόνο, αλλά και μεγάλη πίστη και αισιοδοξία να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους, να ριζώσουν και να δημιουργήσουν, ανέδειξαν αυτόν τον τόπο όσο καλύτερα μπορούσαν. Το πρώτο τους μέλημα ήταν (πριν καλά – καλά φτιάξουν τα σπίτια τους) να φτιάξουν την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και το σχολείο, δείχνοντας την προσήλωσή τους στην πίστη και στη γνώση. Εκείνο όμως που επιμελώς προσπάθησαν να πραγματοποιήσουν και τα κατάφεραν είναι, να αφήσουν τεράστια παρακαταθήκη, στα παιδιά τους και στα εγγόνια τους, αυτά που πίστευαν με την ψυχή τους, θρησκεία, πίστη, γλώσσα, ιστορία, πολιτισμό, ήθη, έθιμα και πολλά άλλα τα οποία κουβαλούσαν και έκρυβαν σαν κόρη οφθαλμού, στην ψυχή και στο μυαλό τους, και τα κατάφεραν.
Γι' αυτό το λόγο δε θα μπορούσε να λείψει από τη βιβλιοθήκη μας, αυτός ο γλωσσικός θησαυρός της ποντιακής διαλέκτου και η ποντιακή βιβλιογραφία.
Έχουμε ξεκινήσει τον εμπλουτισμό της με αρκετά βιβλία, αλλά χρειάζονται κι άλλα, πιστεύοντας μ' αυτό τον τρόπο να δώσουμε το έναυσμα, στους κατοίκους του Φιλύρου και κυρίως στη νεολαία μας, να μελετήσουν και να μάθουν πόσο βαριά και πόσο σημαντική είναι η κληρονομιά που κουβαλούν πάνω στους ώμους τους και πολύ περισσότερο να μάθουν την ιστορία των προγόνων τους και να νιώθουν υπερήφανοι.
Ο Νίκος Κωνσταντινίδης
Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Νίκος Κωνσταντινίδης, εκπαιδευτικός – συγγραφέας, ο οποίος έχει εκδώσει δύο βιβλία σχετικά με το Καρς και τους Καρσλήδες, τα χωριά στον Καύκασο και την έλευσή τους στην Ελλάδα, και μεταξύ άλλων ανέφερε:
Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917, ο Ρωσικός στρατός εγκατέλειψε το Καρς και οι Έλληνες έμειναν μόνοι κι απροστάτευτοι, ανάμεσα σε αλλοεθνείς κι αλλόθρησκους. Σύμφωνα με τη συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ, το Μάρτιο του 1918, κυνηγημένοι και διωγμένοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το Καρς. Να ξεριζωθούν από τη γη, όπου έζησαν για σαράντα χρόνια.
Κάθε βίαιος ξεριζωμός από τον τόπο που είδαν το πρώτο φως είναι κι ένας αργός θάνατος, όμοιος με τον ξεκορμισμό της ψυχής από το σώμα. «Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί» λέει ο Σεφέρης.
Ήταν Νοέμβρης του 1920. Με πόνο στην ψυχή, αφήνοντας πίσω προγονικούς τάφους και σπίτια που έχτισαν με αίμα, με τα χέρια άδεια, και στην καρδιά μια στάλα ελπίδα, διωγμένοι και κυνηγημένοι οι πρόσφυγες πρόγονοί μας, φόρτωσαν στα κάρα τους τα λιγοστά υπάρχοντα και πήραν το δρόμο για την Ελλάδα. Την πατρίδα που δε γνώρισαν ποτέ, αλλά την είχαν πάντοτε φυλαχτό στην ψυχή τους.
Ήταν φθινόπωρο κι έκανε ψύχρα. Τ' άστρα βιαστικά, με το πρώτο σούρουπο, κρεμάστηκαν στον ουρανό, λυχνάρια αναμμένα, για το δρόμο τους. Όλοι τους ήταν έτοιμοι για τη μεγάλη απόδραση. Τίποτα δεν τους κράταγε άλλο στα μέρη εκείνα. Ο φόβος του θανάτου πλανιόταν συχνά πάνω στα κεφάλια τους.
Φάλαγγες όλων των ηλικιών, κατευθύνονταν στους σταθμούς των τρένων και στα λιμάνια της Μαύρης θάλασσας, να επιβιβαστούν στα πλοία και να έρθουν στην Ελλάδα. Έπρεπε ν' αφήσουν πίσω τους τα μέρη που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν.
Πήραν τροφή για τους ίδιους και τα ζωντανά τους, τις εικόνες των αγίων, του γάμου τα στέφανα, ρούχα για το κρύο, οικογενειακές φωτογραφίες, αναμνήσεις πολλές και μπήκαν στης φυγής το δρόμο. Σ' έναν κακοτράχαλο δρόμο, μέσα από χιονισμένα βουνά και δύσβατα μονοπάτια.
Βίωσαν στιγμές που χαλυβδώνουν τον άνθρωπο, και στιγμές που τον κάνουν εύθραυστο σαν λαμπογυάλι. Σύρθηκαν στης ψυχής τους τις χορδές πάνω, μάτωσαν, πόνεσαν αλλά άντεξαν στο κρύο, γιατί οι ψυχές τους ήταν βαθύτερες από τις πληγές τους. Η χαρά του ερχομού στην Ελλάδα, τους έκανε αποφασιστικούς και δυνατούς.
Τα άντεξαν όμως όλα, όπως αντέχει η γλώσσα στα πιο δυνατά μπαχαρικά. Η προσδοκία ότι εδώ στη νέα τους πατρίδα θα ζουν καλύτερα, δυνάμωνε τη θέλησή τους. Στην πορεία τους για την Ελλάδα μέτρησαν τη ζωή με τις αισθήσεις τους. Έκαψαν ελπίδες κι άναψαν νέες, για να φωτίσουν τη στράτα τους. Έμαθαν ότι η ζωή δεν μετριέται με τα χρόνια αλλά με τις στιγμές. Σ' αυτές στηρίζεται η ζωή του ανθρώπου κι αυτές έχει χρέος του να σώσει, πετυχαίνοντας το ακατόρθωτο.
Τιμή στον Γιώργο Καρτσακλή
Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης η διευθύντρια του ΓΕΛ Φιλύρου Πηνελόπη Καζά, απέδωσε τιμή στον πρώτο διευθυντή του Λυκείου Γιώργο Καρτσακλή, καθηγητή μαθηματικών, 1ο διευθυντή του ΓΕΛ Φιλύρου για την προσφορά του στα γράμματα, την οποία παρέλαβε η κόρη του Νίκη, η οποία αποφοίτησε από το Λύκειο Φιλύρου.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε η Νίκη Καρτσακλή, η οποία μίλησε με συγκινητικά λόγια για τον πατέρα της Γιώργο Καρτσακλή, η οποία ανέφερε:
Μου ζητήθηκε να σας μιλήσω σήμερα για έναν πολύ σπουδαίο και σημαντικό άνθρωπο για εμένα αλλά και την κοινωνία του Φιλύρου, για τον Γεώργιο Καρτσακλή, τον Πόντιο, τον μαθηματικό, τον δάσκαλό, τον φίλο μα πάνω από όλα τον ΜΠΑΜΠΑ ΜΟΥ.
Ξέρετε, είναι πολύ δύσκολο για ένα παιδί να μπορέσει να περιγράψει μέσα σε λίγες κουβέντες την πορεία της ζωής του Πατέρα του. Όμως η τιμή για την οικογένεια μου σήμερα είναι μεγάλη, οπότε με χαρά θα σας μιλήσω για τον ξεχωριστό αυτόν Άνθρωπο, για τον Γεώργιο Καρτσακλή.
Ήταν ένας πολύ σπουδαίος μαθηματικός που κατάφερνε να μεταδώσει τις γνώσεις του στους μαθητές του, με ένα ιδιαίτερο και άμεσο τρόπο, χωρίς επίδειξη γνώσεων αλλά με αγάπη και απλότητα.
Ήταν σημαντικός δάσκαλος, που παρατηρούσε, νοιαζόταν και καθοδηγούσε μέσα και έξω από την τάξη τους μαθητές του -τα παιδιά του!!! Αυτό είναι κάτι που μου έγινε γνωστό μέσα από τις μαρτυρίες όσων είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν και να δεχτούν την έγνοια και την φροντίδα του.
Ήταν ο δάσκαλος που μπορεί την μια στιγμή να μάλωνε τους μαθητές του και την επόμενη να τους κερνούσε μετά το σχολείο ότι τραβούσε η ψυχή τους. Αυτή η ανθρώπινη - πατρική συμπεριφορά είχε σαν συνέπεια οι μαθητές του να επιλέγουν την παρέα του γιατί γνώριζαν ότι ο δάσκαλος τους ήξερε πως να τους σταθεί και να τους συμβουλέψει.
Αγαπούσε πολύ τα παιδιά και το καλό του τόπου του, όπου το 2006 με πολύ μεγάλο προσωπικό αγώνα αλλά και με την στήριξη του τότε δημάρχου Μιχάλη Γεράνη, κατάφεραν να ιδρυθεί και να λειτουργήσει, το Λύκειο Φιλύρου (το 3ο Γ.Ε.Λ Χορτιάτη). Υπήρξε ο πρώτος λυκειάρχης του Σχολείου αυτού. Μια από τις πιο σημαντικές στιγμές που ξεχωρίζω είναι το γεγονός ότι ο ίδιος με προσωπική εργασία αλλά και με την βοήθεια αρκετών μαθητών του από όλες τις λυκειακές τάξεις της τότε σχολικής χρονιάς μετέφεραν θρανία, πίνακες και εξοπλισμό για να μπορέσει να λειτουργήσει έγκαιρα και σωστά το Σχολείο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της εργατικότητας του, ήταν ότι για περίπου 2 χρόνια τις Κυριακές μετά την εκκλησιά έκανε δωρεάν ενισχυτική διδασκαλία στο ΛΥΚΕΙΟ. Ξεκίνησε με 2 παιδιά και γέμισε ολόκληρη η τάξη. Ήταν πάντα παρόν και συμμετείχε ολόψυχα σε διάφορες δράσεις που αφορούσαν τα παιδιά στους συλλόγους του Φιλύρου. Ως αναγνώριση της προσφοράς του, το 2014 με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου επι δημαρχίας Ιγνάτιου Καΐτεζίδη, ονομάστηκε η βιβλιοθήκη του λυκείου «Γεώργιος Καρτσακλής».
Αγαπούσε πολύ την ποντιακή παράδοση και με την πρώτη ευκαιρία βρισκόταν στα λεγόμενα για εμάς τους Πόντιους, ΜΟΥΧΑΜΠΕΤΙΑ, όπου καθόταν και απολάμβανε τους χορούς και τα τραγούδια της παράδοσης μας. Επίσης υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Ποντίων καθηγητών.
Αγαπούσε τον συνάνθρωπο του, χωρίς να βλέπει χρώμα, φύλο, θρησκεία και εθνότητα.
Ήταν δίκαιος!!! Κάθε φορά που έβλεπε κάποιον να αδικείται έμπαινε μπροστά και τον προστάτευε. Στήριζε τους αδύναμους με αυταπάρνηση. Έβλεπε την ψύχη των ανθρώπων ουσιαστικά. Πολλοί μαθητές του ακόμα και τώρα μου μιλούν για το πόσο σημαντική υπήρξε η παρουσία του Γιώργου Καρτσακλή, στην ζωή τους. Λένε ότι οι άνθρωποι ξεχνιούνται όταν εμείς τους αφήνουμε να ξεχαστούν και εμείς δεν τον έχουμε αφήσει να ξεχαστεί. Πως θα μπορούσαμε άλλωστε;
Ο πατέρας μου πέρα από όλα τα άλλα ήταν ένας γλυκός, καλόψυχος άνθρωπος, πάντα χαμογελαστός και με όρεξη για ζωή. Αγαπούσε πολύ την οικογένεια του και κατάφερε να μας μεταδώσει τις αξίες και τον τρόπο σκέψης του. Περήφανος γονιός και παππούς ξέρουμε ακόμα και τώρα ότι μας καμαρώνει για τις επιλογές μας.
Τέλος, δανείζομαι τα τελευταία λόγια του Αλέξανδρου Νικολαΐδη, που ο ίδιος ο πατέρας μου, μου έμαθε να θαυμάζω: "Φίλοι μου, σε αυτήν την ζωή που είμαστε όλοι περαστικοί, μεγαλύτερη σημασία έχει τι αποτύπωμα θα έχουμε αφήσει και όχι πως ή πότε θα φύγουμε."
Το αποτύπωμα του πατέρα μου ήταν μεγάλο, με την σφραγίδα της ανθρωπιάς και της καλοσύνης που σπανίζει στην εποχή μας.
Αποσπάσματα έργων διάβασε η Χαρούλα Αποστολίδου, φιλόλογος του Λυκείου Φιλύρου, συγγραφέας, η οποία συγκίνησε το κοινό.
Στο μουσικό πρόγραμμα της εκδήλωσης συμμετείχαν στη λύρα ο Ιωάννης Μυλωνάς και στο τραγούδι ο Χρήστος Γεωργιάδης.
Στην εκδήλωση παρέστησαν ο βουλευτής Β' Θεσσαλονίκης και πρώην υπουργός Θεόδωρος Καράογλου, οι δημοτικοί σύμβουλοι, Γιώτα Ζελίδου, Χρήστος Μπουτσιβάρης και Γιώργος Ταρασίδης. Από την τοπική ΔΗΜΤΟ ήταν παρούσα η Ελένη Κασάπη και ο Γιάννης Καλαΐτζίδης.
Επίσης παραβρέθηκαν: ο Πρόεδρος του τοπικού διαμερίσματος Φιλύρου, Λευτέρης Αντωνιάδης, κάτοικοι του Φιλύρου, εκπαιδευτικοί και μέλη της Ευξείνου Λέσχης.
Από τους τοπικούς συλλόγους παραβρέθηκαν οι: Ολυμπία Δημαράτου, Θεοδώρα Πασσιά και Αλέκος Νικολαΐδης της ΚΕΠΦ.
Στο τέλος της εκδήλωσης έγινε ξενάγηση στο χώρο της βιβλιοθήκης.
Καθ' όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης υπήρχε έκθεση ποντιακού βιβλίου, από τις εκδόσεις Αφοί Κυριακίδη ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.
