Μέσα από μια πλούσια βιβλιογραφία, η οποία είναι στη διάθεση του αναγνώστη, ο συγγραφέας σταχυολογεί καταστάσεις και γεγονότα και τοποθετεί το Ποντιακό Ζήτημα στο πραγματικό του πλαίσιο, αυτό του ευρύτερου Μικρασιατικού Ζητήματος, καταδεικνύοντας τον ρόλο των ξένων δυνάμεων και συμφερόντων.
Μέσα από τις λέξεις του διαφαίνονται οι ελπίδες και οι προσπάθειες ενός λαού που προσπάθησε να αντιδράσει σε μια σκληρή απολυταρχική εξουσία, για να βρεθεί σχεδόν προδομένος από παντού.
Συγκλονιστικές οι σελίδες της γενοκτονίας. Ελάχιστα γνωστά πολλά από τα γεγονότα που καταγράφονται όπως η αιματηρή σύγκρουση 400 ενόπλων Ελλήνων με δεκαπλάσιο αρμένικο στρατό. «.. η βαθύτερη αιτία της ελληνοαρμενικής αντίθεσης ήταν η κατηγορηματική άρνηση του ελληνικού στοιχείου της περιοχής να συμμετάσχει στην ολοκληρωτική εξόντωση του μουσουλμανικού στοιχείου του Κυβερνείου του Καρς, που σχεδίαζε το αρμένικο κόμμα Ντασνάκ Τσουτιούν».
Συχνά δυσδιάκριτος ο εχθρός και ο φίλος γινόταν εχθρός. Η ιστορία έχει ανατροπές ακριβώς όπως και τα μυθιστορήματα και ο συγγραφέας τις καταδεικνύει με μαεστρία.
«Μετά από είκοσι πολύ δύσκολες ημέρες και συνεχή πορεία, περνώντας τα βουνά σε απροσπέλαστα σχεδόν σημεία, και αφού χρειάστηκε ακόμα να συρθούν στα χέρια και στα γόνατα, πεινασμένοι και ξεπαγιασμένοι, φτάσανε τελικά στην Τιφλίδα, μισοπεθαμένοι».
Ο ρυθμός αφήγησης γοργός, όπως και τα γεγονότα που διαδέχονται δραματικά το ένα το άλλο, χωρίς όμως να φτάνουμε στο λυτρωτικό happy end. Κι αν τα γεγονότα αυτής της ιστορίας δεν μας είναι ιδιαίτερα γνωστά, η κατάληξή τους είναι, έστω κι αν οι ιστορικοί δεν συμφωνούν πάντα.
«Οι διαφωνίες που ενυπάρχουν στην κοινότητα των Ελλήνων ιστορικών και οι σκληροί πόλεμοι για τη μνήμη και την ιστορία αγγίζουν τον πυρήνα διαμόρφωσης της νεοελληνικής ιδεολογίας». Η ιστορία διχάζει και τους ιστορικούς και αυτή η ιστορία φαίνεται να έχει υποβαθμιστεί όπως αναφέρεται στον επίλογο.
«…να διερευνηθούν οι μηχανισμοί που δημιούργησαν αυτή τη συμπεριφορά υποβάθμισης της σημασίας ενός καθοριστικού για την ιστορία της Εγγύς Ανατολής γεγονότος και εντέλει διαμόρφωσαν τους όρους για την ανάπτυξης των ελληνοτουρκικών σχέσεων».
Ο Βλάσης Αγτζίδης με το βιβλίο του βάζει τον Πόντο στο προσκήνιο και υποδεικνύει απαντήσεις.
kifisianews.gr
