Πέμπτη, 25 Απριλίου 2024, 6:42:17 μμ
Σάββατο, 22 Μαϊος 2010 19:35

Παρουσίαση Βιβλίου "Ο προσφυγικός συνοικισμός Ναυάρχου Βότση"

Το φωτογραφικό και ιστορικό λεύκωμα «Ο προσφυγικός συνοικισμός Ναυάρχου Βότση» αποτελεί μια αξιέπαινη εργασία του καταγόμενου από το Δροσάτο καθηγητή του ΑΠΘ Ανανία Τσιραμπίδη,  δημοτικού συμβούλου Καλαμαριάς. Η διαχρονική καταγραφή της δημιουργίας του συνοικισμού από την Τουρκοκρατία μέχρι σήμερα, η λεπτομερής περιγραφή γεγονότων και τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι πρώτοι πρόσφυγες μετά την εγκατάσταση τους από την Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων, παρουσιάζονται με πολύ σαφήνεια. Η δημιουργία του πρώτου Δημοτικού Σχολείου (19ο Θεσ/νίκης), η στέγασή του αρχικά στο εντευκτήριο του τότε εξωραϊστικού συλλόγου Ναυάρχου Βότση (1941-44) και μετά (μέχρι το 1959) στην επιταγμένη κλινική Μπαγιατάκη και η κατασκευή των νεότερων Σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ήταν αποτέλεσμα των ενεργειών των φτωχών βιοπαλαιστών του συνοικισμού. Ακόμη και η κατασκευή του πρώτου μικρού Ναού του Αγίου Παντελεήμονα υπήρξε έργο αυτών, αφού με προσωπική τους εργασία ολοκληρώθηκε σε διάστημα μόλις δέκα μηνών.
Οι δραστηριότητες αυτής της ενορίας, που είναι η μεγαλύτερη του Δήμου Καλαμαριάς, είναι ποικίλες και πανελλήνιας εμβέλειας, όπως περιγράφονται στο λεύκωμα. Αξιοσημείωτη μπορεί να χαρακτηριστεί η καταγραφή της ιστορίας του ομώνυμου αθλητικού συλλόγου του συνοικισμού τον οποίο υπηρέτησε για 20 χρόνια ο συγγραφέας. Ο Ναύαρχος Βότσης υπήρξε κατά τη γερμανική κατοχή και μέχρι το 1960 μια πνευματική εστία, που με το θεατρικό του τμήμα και τα θεατρικά έργα που έπαιζαν οι ίδιοι πρόσφυγες, αλλά και τις μουσικές εκδηλώσεις που διοργανώνονταν τακτικά, ξεκούραζαν αυτούς και διασκέδαζαν τα παιδιά τους. Αυτή την περίοδο ο σύλλογος λειτουργούσε ως ένας μικρός Δήμος, αφού ενδιαφερόταν κυρίως για την κατασκευή σχολείων, εκκλησίας και άλλων κοινωφελών έργων όπως ασφαλτοστρώσεων, αποκομιδής απορριμμάτων, αποχετευτικών αγωγών κ.λπ. Τα τελευταία χρόνια, με τα ποικίλα και πολυάριθμα αθλητικά του τμήματα, ο σύλλογος συμβάλλει στην προστασία των μικρών παιδιών από πολλούς κινδύνους. Αυτή η προσφορά είναι εξαιρετικά σημαντική, γι’ αυτό και τονίζεται ιδιαίτερα σ’ αυτό το λεύκωμα.
Οι πληροφορίες συγκεντρώθηκαν κυρίως από προφορικές μαρτυρίες, δημοσιεύματα τοπικών εφημερίδων διάφορων εποχών, αλλά και τοπικών εντύπων, καθώς και διάφορες εκδόσεις ή εργασίες που αναφέρονται στη βιβλιογραφία. Όλα τα παραπάνω συμπληρώνονται όμως από τις προσωπικές εμπειρίες του, που μερικές φορές είναι σκόπιμα αναλυτικές, καθαρά για λόγους σύγκρισης με τη σημερινή εποχή. Δείχνουν την πορεία, τα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες των φτωχών προσφύγων του συνοικισμού, που με εργατικότητα, αλληλεγγύη και αγάπη για προσφορά, κατάφεραν να ριζώσουν και να δημιουργήσουν.
Στο λεύκωμα αυτό λοιπόν, πολλοί σημερινοί αλλά και παλαιοί συνοικιώτες θα βρουν στοιχεία και φωτογραφίες αγαπητών τους προσώπων που σήμερα δεν βρίσκονται στη ζωή. Η συμβολή μερικών από αυτούς στην ανάπτυξη του συνοικισμού με τη δημιουργία έργων υποδομής ή με τις πολιτιστικές τους παρεμβάσεις υπήρξε πολύ σημαντική.
Το λεύκωμα περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια.
o Στο 1ο περιγράφεται η δημιουργία του συνοικισμού από τις αρχές του περασμένου αιώνα και οι διάφορες ονοματοδοσίες του. Κατά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο δημιουργήθηκε μονάδα των Συμμάχων (Αντάντ) μετά από απαλλοτρίωση χωραφιών των Πυλαιωτών. Ακολούθησε η εγκατάσταση των προσφύγων αρχικά από τον Καύκασο, στη συνέχεια από τον Πόντο, τη Μικρά Ασία, την Καππαδοκία και την Ανατ. Θράκη. Παράλληλα γίνονταν εγκατάσταση και άλλων Ελλήνων από τη μέχρι το 1912 ελεύθερη Ελλάδα.
o Στο 2ο περιγράφεται η ίδρυση του πρώτου Δημοτικού Σχολείου (19ο Δ.Σ. Θεσ/νίκης) που κατά σειρά στεγάστηκε στο 16ο Δ.Σ. περιοχής Ντεπό, την περίοδο της κατοχής στο εντευκτήριο του Εξωραϊστικού Συλλόγου Ναυάρχου Βότση, την περίοδο 1945-59 στην επιταγμένη κλινική Μπαγιατάκη και μετά στο νεόδμητο κτίριο που κατασκευάστηκε σε οικόπεδο αποκατάστασης προσφύγων στο κέντρο του Συνοικισμού. Ακολούθησε η δημιουργία και άλλων δημοτικών, νηπιαγωγείων και του 4ου και 5ου Γυμνασίου και Λυκείου.
o Στο 3ο περιγράφεται η ίδρυση της ενορίας του Αγίου Παντελεήμονα μαζί με την κατασκευή του πρώτου μικρού Ναού, τις διαμάχες με το ΙΚΑ και την κατασκευή τελικά του σημερινού μεγαλοπρεπούς Ναού. Επίσης καταγράφεται η ποικίλη διαχρονική δραστηριότητα της ενορίας.
o Στο 4ο περιγράφεται η ίδρυση Μορφωτικού Συλλόγου Στυλιανού Γονατά και στη συνέχεια του Εξωραϊστικού Συλλόγου Ναυάρχου Βότση (1933) με λεπτομερείς αναφορές στα διάφορα τμήματά του. Αξιοσημείωτη χαρακτηρίζεται η δράση του μουσικοθεατρικού τμήματος την περίοδο της κατοχής, αλλά και μετά από αυτήν μέχρι το 1960.
o Στο 5ο παρουσιάζονται Βοτσιώτες και Βοτσιώτισσες που συνέβαλαν ουσιαστικά στην ανάπτυξη του Συνοικισμού.
Στις 270 σελίδες του λευκώματος περιλαμβάνονται 278 φωτογραφίες, 53 έγγραφα/σχεδιαγράμματα/χάρτες και 31 δημοσιεύματα εφημερίδων.
Το λεύκωμα διαθέτεται από τον Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήμονα (τηλ 2310/431010) και τον Αθλητικό Σύλλογο Ναυάρχου Βότση (2310/430923).